Katalog

10 PAZARIN PENCERESINDEN Selçuk Erez İRLANDA CUMHURİYETDERGİ Yaratıcılığa ters tutumumuz ününıüzde teknolojinin önesayılarla Almanya, Fraıısa, Ingiltere vb. izliyor. Yıınanistan ve Bulgarıstan'da bu sayılar ıııinı kıınse gözardı edeınez. 2^bındolayındadır. 1 iiıkıyciçin NVIPOıstaBugüıı kullandığını arae ve tisiıklorinın vcrdigı sayılaı 1 5()civarındaolup gercçlcr tiinı ılctitjim ve ulabıııılar genelde yerel nıtelıkli patent alnıa girışım sistenıleri vb. insan beyııinın yarattığı taynılendir. Bu islatıstiklcrdc "design" kayıtlasarım vc ıcatların cserlerıdir... Milattan önce II ılc ılgılı bölümde Türkiye'nin adı geeme30Q() yıllaıından başlayarak yapıimı:, 56 bın ıncktedır. Irak'ınbukonudabızıgeçmişolmaicat sayesınde, dünya bugüıı hi/irn gördüğüsı dunınıumu/u daha ı>ı belirler. Erbil Scrmüzdurııına, bazı ileri toplumlar ise gününıütcr'in bu Türkiye'dc ahijinamıij olduğumuz zün medenıyet seviyesine ulaşabilnu>>lcıdiı. koııuyu güzelee kapsayan nefis baskılı kitabıTasarını vc ıcat kabiliyctındon yoksun bir topIII okuduğumuz zaman kaeınılmaz olarak ^u lumun bağıııısız bir tar/da varlığını sürdürsoruy u soruyoruz: mcsı artık ınünıkün degildir." Bunu ycni ba Budurumanasıldü^tük? sılmış "Bir Tutkunun Oyküsü" adlı eserinde Bu soruyu sormazsak bu diizenden kurtul(225 4697225 37 23) Erbil Sertersöylüyor. ınanınyolunubulamayız! Erbil Scrter, bu konuda yctki ile konuşabiScrter'in cevabı !ju: lccck pck a/ sayıda vatandaşjarımızdan birı Türk toplumunun buluş vc yaratıcılığa ters dir: Ingiltere'de Durham Üniversitesi Soutbir tutuın içiııdc oldugıı bir vakıadır. Bu yenihcrland (ollege'dcn gcmi mühcndisi vc lige. yaratıcılığa vc buluşa ters bir tutuın yiiLondra Ünivcrsitcsi Impcrial College Science and Tcehnology Bölüzündendir Osınanlı Inıpamü'ndcn dc ueak mühenratorlugu'nun criyip dadisi olarak mezun olmus;ğılması... lur. Işi gücü, (,'eşitli AvruEndüstri Devrimi'ni kapa ülkesinde ve ABD'de çırmi!) olan Osmanlıların hıdrodınanıık konusunda akıbctine düşmememiz iaraştımıa vc patent çalışçin 2()00'li yıllarda yaratımaları düzenlemek ve süreılık v c bulu^lara dogru ödiirmcktir. Almanya'daki ncnıli hamlclcr yapmalıAbekingRasmussen teryız.. Türkiye'nin % 10 vesanesiylc calışarak geli^ya " (i 15 oranında kendi ütirmis; oldugıı derin V forretinııyle yapacagı bulu!> nıunda bir hücumbotu. ve yaratıcılık bile bu saha"FPB 57001 Luerssen da büyük bir itibar bulıvuıHücunıbotu" Türk Dcniz mıza vc ıthal cdilecek tekKuvvetlcn ıçin Almannolojilerdc sö/ salııbı olya'da Vcgcsack'ta insa e Erbil Serler Prens Philip ile... nıanıızayeterlidir. diltniştir. llalcn kırka yaTürkiye'nin bugünkü kın ülkcnın dcniz kuvvctlcrınee kullanılnıak25 ınılyar dolar tutan ıthalatının cn az 15 niilta olan bıı hücıımbotları ba/ı acık dcnız v artık kısını yabancı dı/.ıyn ve patentlcre v eı iİendır. Bu ileride artacaktır. Bu alanda pazarteknelennınnıteliklerindenesınlenerektasarlık gücüolmayanTürkıvc bundandolayı cn az lanmıs.tı.lngılı/lcr'in New York vc Sout1.^2 ınilyon dolar fazla ödenıe yaptııa duruhampton ,ıra>ını yakıt almadan. altmi)> saatte nııına geleccktir... Bu itlıalattan eldc cdilecek katedccck hır gemı gelıstinnek ıcın yaptıkları tasarıutlara b i r d e dizayna dayalı ihraeat üıüçalısjmada bıı gcminin hidrudinamik tasarımıniindcn elde cdilen gclırleri katsak. Türkiyc nı Erbil Sertcr'e vermiş olmalan kuşkusuz v ılda en az 35 milyar dolarlık bir inıkaıı cldc kendisiııin bu alandaki yetkisi vc bilgisi hakcdcccktir ki bu Türkiye'nin her yıl ara^tımıa kındayctcılıbilgi verir. vctasanmaayırmasıgereken"Gayrı Safı MilErbil Scricr meslek yaşamı boyunca gelisjlı Masila"nın%2'sıni fa/lasıylakarşılar. tirdigi CC5Uİ1 "dizayn ve patent" çalışmalannı.bunlangcliijtirirkenkarşıla^tıklannıbukiErbil Serter'i okuyup kendisıylc konuştutabında anlatmış. Teknik malııyetle olan bu ğunuızdaşusorulardaçıkıyorortaya: çalı^maları teknik forrnül, terıın ve detaylar Tasarım vc icat kabıliyctı sadecc zcki ve dan arındırarak kısaca ve basıt hikâyelcr $ekbu konuya yatkın bir beyın vapısına sahıp ollindeanlatınayıtercihetmİ!}... maklamı^clişir? llkokuldanliscsonsınıf'adekgeçiştirilensı Pcki ınadcın ki "tasarımı icat kabiliyetinnıtlarda okııyan Türk gcnvlcri üniversitelerden yoksun bir topluni bağımsız bir tarzda den de aynı düzcnsizlikle mczun cdılirlcrsc, varlığınfsıııdüremez", öyle ise Türkiyc bu aüstclik onlardan (iııcnılı bir hölümünc "yenı çidannasilbirkonumdadır? bırşeyinbulunnıaMiıın. venıbıryol aranınasıErbil Seıier' in cevabı ırkitıeıdir: 11111 gerekmedigi. çünkıi ııükleer tıptan astro WIP() (yani World Intellcclual Property noınınin en geli^nııv koıuılarına ılck lıcr •jcy 111 Organisaiıoıı) adlı Birlcşmış Millctlcr Orgii/.ıtcn binlcrcc. \ ü / l e a c \ ıl »ıııcc ya/ılmı>> dın tü, IW2 \ ılıını aıt tasarım \e patcnllerle ilgili kıtaplarında varolduğu ' anlatılırsa. Minra her yayımladıgı ıstatistiklcrdc düınnda her yıl 6ycniligin, her laze dihunccııin bu dın kıtapla7 yüz bınc ıv arında patent ve dizayn girîsjtmcirını ıvi bildiğinı ılcrı surcn zcvatın onav \ c sininbukımudabelgelerekavLişiuğunubelinsü/gccındcn gecnıcsı ııercktığı dc isiarla so>mektedıı I v>*'2'de sadcce Japoııya'da patent lcnırsc dıbınc doğnı lıızl.ı yol aldıgımı/ bu almagınşDnındebulunanlarııı sayısı 330.000 gayya kuyusundan bı/ı lı.ınuı ımamın ıltıası civarındadıı Bunu 100.000'lcıKişan savılarkurtarır'.' ^ la ABD vc Kıısya, sonra 6070.000 eıvarında ~ " Nükleerbirenerji. Beyazbirtebessüm. Denizmavisi gözleriyle medyanın sevgilisi. Durgun İrlanda'nın pırıltısı. Ama bu kadın için "O bir granittir" diyorlar. Mrs. Robinson LDİPKMİLÖYMEN ary Robınson Irlanda eumhurba^kanı scçildıgi zanıan. ycmin törcninc kinılerı davet ettı? Kıızey Irlanda'dakipolitikacıları.kilisc ileri gelenlerini. gazctecilcri, kamuoyunda öne ç.ıkan isinıleri ... Nedenini şöyle açıkladı: "İrlanda'nın yeni eumhurbaskanı. dostluk elini sınırın ötesine. Kuzey Irlanda'ya da u/atmaktadır." Zarif Mary'nin davctıne, Kuzey İrlanda'nın Ingiltere'nin parçası olarak kalniasını savunan en lanınnıış politikacılardan biri de katıldr. Ingiliz kaınuoyunun yakından bildigi Ken Maginnıs. Dublın'dc yenıın töreninin yapıldıgı ünlii 'kale'de televızyon kamcralarına söyle dcdi: "Adanın bu yanında halkın tereihini yansıtan bu kı^iye bcn de adanın öbür tarafındakı halkın dostlugunu getiriyorum." Kuzey Irlandakonusunda Ingili/kannıoyundaen atc^li vc kararlı görüjleriyle tanınan Ken Magınnis'ın bu jcslınc halkın tepkisı. göz.yasjarı vesarılıpöpü'jmclcrdı lılanda'nın cıımİHirbaşkaııı dcğıl. haşbakanı da dcğıl. hcrhangı bıı icyı bıle olnıak cok zor. Çünkü yaııı ba^ında Ingıhcıv var. Kültürü ilcckonoıniM ılc |yW)'laıakadarsiırendcv 1 1 11 paratorlugu ilc. eınpcr\ alızıııı cn ba>arı\ la u> gulaıniN, bırokul. N'ıncdc lıland.ı.bağıniMzlığı ıçıncok mücadclcctnit!) Inuılicıc'den.bağımzaı zor kopanabıUnlcntcn (, ıınkiı orayaenyakınt... Bugüııbagıımı/. llattalngiliz Uluslar Topluluğu üyesi bılc değıl. Ama cski nianevi yaralarını saranııyor. Kuzey Irlanda yarası. Ingılızlcrin "La/ t'ıkralan" lıep Irlanda üzcrincdir. Bizim Laz fıkralarında lıem bir yıka hcmdetakdir vardır. Ingilizlcıın Irlaıula l'ıkıaları ise acımasızdır. Irlandalılar hcp salaklır. aptaldır, gcri zekalıdır, bir halta yaranıazlar. Ingılizlercgöretabii. Kom^usLi ve eski cfendisi tarat'ından sürckli lıor görülen bir ulusun cunılıuıbaşkanı'.' Marmara Deîiizi'nin güney kıyısında Istanbul'un tek ilc,csinin kaymakamı kadar 1111? llenıevethemhayır. Evet.çünkü Irlanda cumhurbaşkaıılığı "gcrçcktcn" sorumsuz vc soruınlulugu "gcrçcktcn" sınırlı bir sımgesel gorev. llayır, eünkü buraya 4 yıl önee scçılcn Mary Robinson. herhangi biri degil. Hcrhangı birkadındadcgil. Segıııı kanıpanyası sııasında ll)(ı0'l.ırın vok popüler bir fılminm nıüzıği dc scvıın otobüsüıuiıı luıpaı löı lcrinden yankılanıv ordıı. Dustın lloftnıaıı ılc Aııııc Bancrott'uıı " I hc (iraduatc" tllmınin Sımuıı and Ciaılunkcl lı Mrs.Robınsoıı nıüzıği! Ama sadcce ıııu/ığı. Sözlcrı dcğıl. . (.ünkü. "Isa seııı. senın saııdığından da cok scvcr" gıbı so/lcr. ya da ( cn nclk'. dua edcıı herkesc ycr v anlır" gıln so/lcı. bıı ağııliaşlı k.ulıııın kaıııpany.ısı ıçın IIVÜIIII dcğıldı. Ne de olsa Basan Robııison ll>70'lcıdc hlaınla'da Aıle Pİanlanıaı > asa Zarif bir başkan: