Katalog

nsanoğlunun çağlar boyıı süren öz• lcmini gerçekles,tirmeye ha/ırlamyoI ru/. Uçaktayız. Pilotun ika/ıyla emH niyet kemerleri bağlanıyor. Uçak pistte ycrini aldıktan sonru hızlanıyor. Yolcuların büyük bölümü rahat, kimisi penceredcn etrafı i/lemekle meşgul. Uçak hı/lanıp burnunu göğc kaldınyor. Hostesler ellerindeki kartlarla uçuş cmniyctiyle ilgili bilgiler sunuyor. Ba/ı yolcuların hiç dc rahat olmadığı gtVleniyor. Birisi gö/lcrini kapamış, iki eliyle koltuğu sıkıyor, ikincisi bildiği tiim duaları sıralıyor. Bir diğeri de kıılağındaki \valkmanden yüksck scsle mü/ik dinleycrck ortamdan u/aklaşmaya çalışıyor. Bu harekctlcrin nedeni, tıp diliylc "acrofobi" denilcn uçına korkusu. Milyonlarca insan bu korkıı nedeniyle 'vakit nakittir' ilkcsini bir kenara itip demiryolunu, karayolunu ya da deniz yolunu seçiyor. Uçak şirketleri bu korkunun kendilerine nelcre nıal olduğunun tabii ki araştırmasmı yapmışlar. Fransa'da yctişkinlerin dörttc biri, Italya'da üçte biri, ABD'de altıda biri uçmaktan korkuyor. Boeing'in beş yıl önce yaptığı bir hesaba göre uçma korkusu Amcrikan uçak şirketlerine yılda Tiirk parasıyla tam 18 trilyon gelir kaybettiriyormuş. DURDURUN UCAĞI, İNECEK VAR Bu korkunun nedeni ne olabilir? İlk anda insanın aklına uçak ka/alanndan sağ çıkma olasılığının hetnen lıenıen olmadığı yanıtı geliyor. Ama bu potansiyel tehlikeye karşın ucağın her şeye rağmcn en güvcnli taşıt olduğu da ayrı bir çarpıcı nokta olarak dikkat çekiyor. Uçağın giiveni olomobilden otuz kat, treninkinden iki kat daha fa/la. Massachusctts Institutc of Tcchnnlogy'c göre bir insanın uçak ka/ası riski taşıması için 30 bin saat hava yolculuğu yapması resmi gezilerde hava yolunu kullanmasına rağmen miithiş korkuyor ve bir gcce önce kesinliklc gö/iine uygıı girmiyor. Her yıl bir milyara yakın uçak bıleti satılırken bu sayının kat be kat fa/lası diğer laşıtlara yöneliyor. Psikologlara göre insanların uçak yolculuğundan bu kadar korkmalarında uçağın tcknik yapısını ve ne kadar güvenli olduğunu bilmemelerinin payı büyük. Bu nedenle uçak hareket ctmeden yolculara uçağın yapısı hakkında Uçuş korkusunu yenmenin yolu yok. Ancak kuyruk bölümünde ve emniyet kapıları yanında oturmak insanı biraz rahatlatıyor. gerekiyor. Bir baska anlatımıyla uçak kazası geçirme olasılığı yazı turada paranın 21 ke/ ardarda aynı yüzünü bulmaya eşil. Uluslararası Havaeılık Teşkilatı'nın verilerine göre dünya çapında 1988'de 729 insan I989'da 817 insan, 1990'da 495 insan, 1991'de 653 insan uçak yolculuğunda ya^amlarını yitinniş. Rakamlar lıep uçak yolculuğunıın lelıinde, ama gclin de bunu o korkuya anlatın. Kraliçc Kli/.abeth 40 yıldır yaptığı ayrıntılı bilgiler veriimeli. Yolcunun yaşadığı slress normal, çünkii yeni bir ortama alışıyor. Bu yaşanan stresi kışkırtnıamak için örneğin uçakta alkol ve kahve servisi yapılmamalı, sigara yasaklamnalı. Çünkii uçuş sırasında içilen sigaranın etkisi havada dört kat artıyor. ABD'de bazı şirketler uçak inişe gcçmeden önce yolcularına stres dağıtıcı hareketleri içeren video filmlcri yayımlıyor. nı/ uçağın en güvenli yerleri emniyet kapılarının yanı. Uçak ka/alannda çok sayıda insan dumandan boğulup öldüğünden kapı yakınında otııranlar daha kolay îcmi/ havaya kavuş,abilme olanağına sahipler. Ayrıca daha çabuk ve rahat hareket edebilme olanağı sağlayan koridor yanındaki koltuklar ve ö/ellikle kuyruk bölümü uçak korkusu olan yolculara ör.eriliyor. New York dergisi 1978 ile 1987 yılları arasında yaşanan 160 uçak kazasını inceleyerek uçaklarda kuyruk kısnıının daha güvenli olduğunu saptamıs. Bu ka/alarda kuyruk bölümünde oturanların kurtulma oranı diğcr bölümlerdekilere oranla yüzde 35. Çünkii uçaklar genellikle kaza anında ya burun kısmından yere çakılıyor, ya da kanat kenarlanndaki motorlarda arı/alar oluşuyor. Yaz demek tatil demek, tatil de seyahat. Korktuğu halde hava yolunu seçenlere onlarla beraber aynı gökyüzünde altı bin uçağın yol aldığını, yalnız olmadıklarını anımsatmak istiyoruz. En az beş yüz bin kişi demek bu. Uçak en garantili taşıt, ama korkusu yetiyor. Onun için tercih sizin. A Engarantiliyer National Iraasportation Safety Board'ın (ABD) ara^tırmalarına bakarsa C U M H U R İ Y E T D E R G İ 2 0 H A Z İ R A N 1 9 9 3 S A Y I 3 7 8 11