Katalog

L E V E NT C E L M AN SPOR AYAKKABIDA TEKNOLOJİK DOPİNG Spor ayakkabı üreticileri her türlü teknolojik ilerlemeyi anındâ uygulayıp . sporculara bir tür 'yasal doping olanağı sunuyorlar. ren iç kayışlar, Hytrel bağ kilit sislcmi bulunuyor. S f>or; dünyanın konuştuğu ortak dil. Kimi bıı dili profesyonclce konuşuyor kimi amalörcc. Hcrkesin scvdiği bır spor dalı mutlaka var. Çoğumuz sağlıklı kalmak içın spor yapıyor. Tartıya çıklıklapmda fazla kilodan gözleri faltası gibi olanlann da ilk kurtancısı spor. Ister amatör ister profesyonel olsun spor deyincc ilk akla gelen spor malzemeleri. Söz spor malzemelerinden açılınca başarının en önemli faktörü olarak ayakkabılar gündeme gcliyor. Spor mal/emesi üreticileri ilginin hrzla artmasını fırsat bilip bütün ağırlıkla• nnı ayakkabılar üzerindeki ycniliklcre yöneltiyorlar. Amaç "en iyisini" yapmak ve dünya piyasasmda bir adım öne çıkabilmek. Bunun için de sporcuların performanslarıni arttırıcı her türlü tekniği ayakkabıya uygulayıp bir anlamda "yasal doping" yapmak peşindeler. Dünya piyasasmda birçok firma bu alanda büyük bir pazar savaşına girmiş durumda. ABD'nin Nike ve Convcrsc firmalanyla Ingiliz Reebok ve Alman Adidas, zirvede büyük mücadcle içindeler. ABD'de üstünlüğüııü sürdüren Nikc ilc Avrupa'yı u/.un süre elkisi altında tutan Adidas'ın tahlını Reebok, Converse ve Diadora sarsıyor. Bu da Nike vc Adidas'ı sürekli yenilikler yapmaya zorluyor. Ayakkabılarda yeni sistemler belirleyip bunları uygulamaya geçiren firmalar uluslararası üne sahip sporcularla anlaşma yaparak kârlarını arttırmaya çalışıyorlar. Nike, Chicago Bulls'un ve NBA'in en iyilerinden Michael Jordan ile 6 yıllık bir sözleşme im/aladı. Nike da "Air" sistemini uygulamaya geçirdi. Devler savaşı En eski ayaklcabı fırmalanndan Converse de yenilikler peşinde. Chucks modeli ile klasik tarzını bozmayan ve yıllardır herkesin severek kullandığı bir marka Converse. Basketbol ayakkabılarına büyük önem veriyor Converse. "React" (Tepki) sistemini geliştirip bu sezon yastık sistemini yüzde 200 oranında artırıyor. React sistemi için "Bir ayakkabıdaki ycrleşnıc dü/.cninin ilk hidrolik tekniğidir" dıyen Converse yetkilileri oldukça iddialılar. React (tcpki) sistemi ayakkabıdaki en güvenilir tekniklerden destek, yastık, sağlamlık ve ayağa uygunluğa sahip. Yctkililer başka bir firmanın bu dört özelliği bir arada bulunduramayacağına ipanıyorlar. React modeli çarpışmanın etkisi ile meydana gelen şoku yüzde 50 azaltan, ayağın şeklini alıp arttınlmış basınç oluşturarak ayağın en cok hareket edeceği noktalara göre destekleyen özellikler taşıyor. Tabanı gelecek darbelere karşı 200 defa daha dirençli olan React, Converse'in yü/akı. Convcrse'in en büyük sıkıntısı diğer firmalar kadar çok modele sahip olamaması. Conversabaskettipi modeli ayakkabı teknolojisinde büyük devrim yarattı. Pump'ın kısa açıklaması şişirilebilen spor ayakkabısı. Pump modeli ayakkabının içine yerleştirilcn kapitone hava yastıkları ve ayakkabının dilindc bulunan bir pompa ile hava kompresöründen oluşuyor. Dilde ycr alan küçük top şeklindeki pompa yardımıyla iç yüzeye yerleştirilmiş hava yastıkları şişiriliyor. Ayakkabının topuk bölümündeİci hava boşaltma valfından da hava dışan atılarak hava yastıkları söndürülebiliyor. Pump modeline basketbolle başlayan ve diğer modellere yayan Reebok yeni sistem arayışından da vazgeçmiyor. Sokak basketbolü içın Ulacktop modelini çıkaran Reebok, bu ayakkahların dayanıklılığı ve diğer sistemleri bcraberinde bulundurması ncdeniyle en çok tutulan spor ayakkabıları sıralamasında üst sıralarda. Spor malzemesi denince akla gelen ilk isim olan, ancak girdiği mali bunalınılar ncdeniyle eski gücünü biraz olsun kaybeden Adidas, yine sağlam geliyor. Yaşadığı sıkıntılardan sonra Fransız işadamı Bernard Tapie'nin satın aldığı Adidas, 'Torsion' sistemini geliştir Adidas'ın dönüşü 1978 yılında ilk olarak Tailwınd koşu ayakkabısında uygulanan Air sistemini bulan Frank Rudy, darbelere karşı koyma (yastıklama) tekniğiyle geliştirilen ayakkabınm cn çok satılan ürün olmasını sağladı. '91 yılı sonlannda Nike'ın piyasaya çıkardığı Air 180 modeli en iyiler sınıfında üst siraya çıktı. Araştırma sonucu darbelere karşı koyma gücü, sağlanılığı, rahatlığıyla bu modelin seçildiği anlaşıldı. Air modelinde phylon orta taban, ön ve arka bölümde iki ayrı Air üniteleri, ayağa destek ve AlrsistemlveNlke Iki büyük ABD firması arasına hızla giren, ayakkabı piyasasını alt üst eden İngiliz Reebok da zirvenin en büyük adayı. Zirveye çıkma yolunun yeni sistemle üretmekten geçtiğinin erken farkına varan Rcebok, önce ERS sistemini geliştirdi. Energy Return System (Enerjinin dönüşüm sistemi) tabanındaki çubuklar sayesinde harcanılan enerjiyi gcri veriyor. Reebok'un geliştirdiği ERS takviyeli "Pump" C U M H U R İ Y E T DEROİ 1 6 M A Y I S 1 9 9 3 S A Y I 3 7 3 Reebok: Enerjl tasarrufu 12