Katalog

Y A S A M Noel Baba diye biri... Anadolu 'da yaşamış Aziz Nicola, kırmızı giysisini 1930'dan bu yana giyiyor. Y ılbaşı kültüründe Noel Baba'nın ve yılbaşı ağacının büyük yeri var. Bu konuda hayli kitap yazıldı, çi/ildi. Bu kitaplarda Noel Baba ve yılbaşı ağacı ıçın anlatılanlan birkaç başlıkta topladık: Sonralan Hollandalı gemiciler San Nicola efsanesini Kuzey Avrupa'ya taşımışlar. Oradaki kar adamla San Nicola birleştinlerek Noel Baba olarak yaşatılmaya başlanmış. KlmbuNoel Baba? Mitolojıde ev ev dolaşarak yiyip içen bir kış adamı var. Kışın gazabından korkan Vikingler, onu durdurması için böyle bir mite gereksinim duymuşlardı. Sonralan bu adam San Nicola ile özdeştinldi. San Nicola, I.S. 280'de Anadolu'da doğmuş, Bari'de gömülmüş, bütün servetini fakirlere dağıtmış bir a/i/.. Bir gece yolculuğa çıkan San Nicola bir handa konaklamış. Han patronu satacağı esir çocuklan fıçılar içinde saklıyormuş. San Nicola bunlardan üçünün ö/gürlüklerine kavuşmalannı sağlamış. Böylelikle çocüklan koruyan aziz haline gelmış, ünü tüm Anadolu'ya yayılmış. Noel Baba neden kırmızı giyiyor? Şaşırtıcı ama Noel Baba'nın kırmızı giysisinin mitolojiyle uzaktan yakından ilgısi yok. 193O'a dek yeşil, mor, açık mavi, kahverengi ve kürk gıyen Noel Baba, bu tarihten sonra CocaCola'nın isteğine uyarak yalni7 ve yalnız kırmızı giymeye başlamış. Noel Baba'yı reklamlannda kullanmak isteyen CocaCola, sılik imajlı ihtiyan değiştirmesi için ressam Haddon Sundblom'a başvurmuş ve yaşlı, sempatik bir beyefendi çizmesini istemiş. Böylece, kenarlan beyaz kürklü, San Nloola (No«l Baba), tüm Mmatlnl (aklrlar* daftıtan bir mzUöL ceket giyen, ponponlu şaplar. Aynca çamın üçgen şeklinı Hıristikası ve şık kemeriyle yeni sör Clement Moore'un buluşundan kaynaklanıyor bu efsane de . 1822'de yan inanışındaki tcslisle bağdaştırmışbir Noel Baba tipi doğyazdığı şiirde (San Nicola'nın Ziyareti) lar. muş. Noel Baba'nın bir kızakla dama geleceÇam nodon sAslonlrT Nool Baba'nın kızağını ğıni ve bacadan içeriye geleceğini belirYılbaşında çam ağaçlannın süslenmenodonRonooylklerl tiyor Moore. Fin efsanelerinde LaponçakopT lar'ın yerin altında yaşadıklan ve eve si yine tarihten gelen inanışlarla ilgili. Burada amaç, kışın ağaçlan tcrk cden delikten girdikleri saptamış. Kapı işlevi Clement Moore'un ruhlann ilkbaharda geri dönmeleri için görcn bu delikten aynı zamanda duman 1822'de yazdığı San Nionlara armağanlar vermek. Ağaçlan da dışan çıkıyormuş. Böylece insanlar cola'nın Ziyareti adlı şiirevlerine bir bakıma bacadan girip çıkı süsleme fikri Almanya çıkışlı. Daha den önce, Noel Baba yüsonra evlilikler aracılığıyla Avrupa'nın yorlarmış. rüyerek ya da atla seyadiğer bölgelerine yayılmış. hat edermiş. Ama daha Yılbaşı ağacı geleneğl romantik birşeyler araYılbaşı nodon nasıldoğdu? yan Moore, Lapon söybop'boyaz'dıp? Yılbaşı'nda ya da Nolencelerini inceleyerek Desmond Morris 'e el'de ağaç süslemenin 'yaşlı bir kış adamı' bulgöre Avrupalı bütün Hıristiyan diniyle muş. Bu adam, inanışlabağlantısı yok. On iki yazarlar yılbaşını ra göre, her yıl Ren geasır önce Almankarlar altında yazmayıklerinin cektiği kızalar'ın meşe ağacına ya özen göstermişler. ğıyla kar getiriyormuş. taptığı biliniyor. örneğin Charles DicBu adamı hediye getiren Sonralan Hıristiyan kens'ın 1843 Arabinne yani Noel Baba'ya misyonerler bu geledönüştürmüş. lık'ında yayımlanan neği sürdürmek için ve çok sevilen A meşe yerine daha çok Christmas Carol adlı öybulunan çam ağacını kutküsünde karla ilgili önemsal hale getirmeye çalışmışli aynntılar vardır. M Yıne sempatik profeBatılılar yılbaaıyı No*l Baba kılıâında karaılemayı ««vlyorlar. Nool Baba nodon bacadaninor? C U M H U R İ Y E T D E H 0 İ 2 6 A R A L I K 1 9 9 3 S A Y I 4 0 5 13