Katalog

C EP ECEV R E 0 K T A Y E K I N C I Kıyı dolgu alanlarının "modern" işgalcileri Galleria'lar hep yesil alanları seciyor... tstanbul ve Adana'da "imara yasaklanmış" kıyı dolgu alanlarına kurulan Galleria'lar, bu kez Izmir'de yine halka ait bir açık alana gö'z dikmiş durumdalar... zmir'de kente karşı duyarlı kesimlerle Büyükşehir Belediyesi'ni karşı karşıya getiren Konak Meydanı'ndaki "Galleria" projesi, Türkiye'de 80'li yıllann ortalannda başlayan "modern göriinümlü" bir yağma türünün aslında üçiincü büyük hamlesini oluşturuyor. Bu renkli ve gösterişli zincirin başlangıç halkası, tstanbul'un Bakırköy kıyalanndaki "yeşil kuşak" üzerine inşa edilen "Ataköy Galleria" oldu. Aynı kuşağa inşa edilen turizm kompleksinin bir parçası olan Ataköy Galleria, Printemps, Fame City gibi eğlence merkezleriyle birlikte 77 bin m 2 alan üzcrinde 127 mağaza ile dev bir çarşı binasından başka bir şey debina yapılamayacağı vurgulanan kamu alanlanndan olması. insanın aklına şu geliyor: Acaba Galleria sözcüğü, Türkiye'dc imara yasaklanan kıyı dolgu alanlarının ve yeşil sahaların yağmalanabilmesi için dokunulmazlığı olan "sihirli" bir yeni proje anlayışını mı sımgeliyor?.. llkadımlstanbul'da Ataköy Galleria, İstanbul'un "planlı" olmasıyla övünen ve aynı planlarında kıyı kuşağının "park ve rekreasyon alam" olarak aynlmasıyla övgüler toplayan modern bir semtinde, o güzel planlann bir kenara itilmesi ve deniz kenanndaki dolgu alanında kendine geniş bir arazi kapatılmasıyla inşa edildi. 80'li yıllann "İstanbuTu Beyrut yapma" planlanyla birlikte bu yeşil kuşağı işgal eden Ataköy Galleria, şu son haftalara kadar İstanbul'un "en büyük" alışveriş ve eğlencı merkezi olmakla da gurur duydu. Zaten, bu "büyüklüğü" yüzünden Dalan döneminin ünlü "ayrıcalıklı imar izinlerinden" yararlandı ve kendisine bir kamu arazisi "lâyık" görüldü. Ne var ki Ataköy Galleria, son birkaç haftadır, bu özelliğini de bir başka "hipermarket"e kaptırmış bulunuyor. Geçcnlerde Cumhurbaşkanı Demirel'in hizmete açtığı, Altunizade'deki "Capitol", OrtaDoğu ve Balkanlar'ın en büyük alışveriş ve "yaşam merkezi" olarak Gallcria'yı ikinci sıraya ıtiyor. "Yaşam" denince akla sadece alışvcriş yapmayı, "tüketmeyi" ve fastfood yiyip, bılgisayarlı kumar makineleriyle "eğlenmeyi" getiren yüzbinlcr, artık akın akın Capıtol'e koşacaklar. Böylece, ceplerindeki "capital" kadar mutlu olup, "Türkiye'yi Çok seviyorum" dıyerek cvlerine döneceklcr... I Izmlr'ln danlz kıyısındakl "tak" bUyük maydanı olan Konak, oavraalmtekl yoftun yapılaamadan sonra "artık" binatarla l«oal •dllmak latomlyor (Uatte)... Izmlr'cMri Oaltoria'yı "yaallllklar loarlalnda" gfiataran raalmlar, Konak Maydam'ndakl yaall alan lagallnl glslamak Uf\n, p*rap*ktM Mnatının tttm Incallklarlnl a*rglllyor (aKU)... en büyük halkasına, kentsel değerlerinı "rant ekonomisine" teslim etmek istemeyen Izmirli mimarlann ve duyarlı çevrelerin başanyla sürdürdükleri "hukuk savaşımlan" geçit vermiyor... Dikkat edilirse, bu üç Galleria Projesi'nin ortak özellikleri, "kuruldukları yer" olarak her üç büyük kentin de, aslında "yeşil alan" olarak düzenlenmesi ve "işgal edilmemesi" gereken kıyı kuşağını ele geçirmiş olmalan. Ve yine her üçü için de seçilen bu arazilerin, aynı anda "kıyının doldunıunasıyla kazanılan" ve yasalarda kesinlikle tzleyen yıllarda, aynı proje bu kez Adanada gündeme getirildi ve Seyhan Nehri kıyısında, yinc "yeşil saha" nitelığindeki bir dolgu alan üzerinde ve yıne dev bir çarşı binası olarak "Adana Galleria" kurulmaya başlandı. Inşaatı bu yıl tamamlanabilen Adana Galleria da istanbul'daki gibi "kamuya ait" bir araziyi "imar arsası" olarak kullanma ayncalığına sahip. Son zamanlarda da tzmir'in Konak Meydanı'na, yani yinc "kamuya ait bir kcntsel açık alan" uzenne ve ustclik yıne kıyı dolgu kuşağına, "Galleria Konak" ısrarla yerleşmeye çalışıyor. Ne var kı /ıncırın bu üçüncü ve 10 İstanbul'afizenen Adana İn^aatı bu yıl tamamlanabilen Adana Gallena da, gerek konumu olarak, gereksc arazısinın "elde ediliş yöntemi" C U M H U R İ Y E T D E R O İ 3 E K İ M 1 9 9 3 S A Y I 3 9 3