Katalog

M B U R A Ü K Z İ E L D E M oksanlara girildiğı sıralardu endüstriyc yönelik yayın yapan Musie and Media, Music VVeck ve BillİK»ard gibi önemli dergilerdc, 2000 yılına dck sürccck oıı yıllık döncmin mü/ik piyasası açısmdan pck dc parlak geçmeycceğine ilişkin ya/ı ve hahcrlcr yayımlaniyor vc ufııktaki tchlikcyc dikkal çckiliyordu. Gerçekten de doksanlarm ilk iki yılı, bu olıımsu/ öngörüleri doğrular biçimde kaygı vcrici görünümlcr sundu endüstride çalışan D Ü 92'DE DÜNYA DANS ETTİ lara. Sorunlar, birkaç ana başlıkta toplanıyordu: 1. Satış potansiyelinde yıllarca önemli bir paya sahip olmus mii/ik iirünü Ibrmatlarından biri, plak, artık orladan kaybolma sürecine girmis,ti. Onıın yerini alması bcklenen cumpoct disc ise, her ne kadar fa/la yaygmlaştıysa da açığı kapalamamıştı. Ayrıca CD'lerde kâr marjı la/la yiiksck dcğildi. 2. Mü/ik pa/arında motor unsurlardan biri durumıındaki kırkbeşjikler, plağın yaş,adığı gerilemcyle birlikte inişe geçerken "single" kasct vc CD'ler yerinde saymi^, dolayısıyla pazar büyümemiijti. Single CD mü/ik dinleyicisine pahalı geliyordu; single kaset ise ses kalitesi bakımmdan yetersi/di. 3. Endüstride tekelleşme cğilimlcri giderek artmış ve mü/ik pa/arı üç dört büyük şirket tarafından paylaşılir hale gelmişti. ö/ellikle EMI vc Polygram gruplan, küçük şirketleri birer birer yutarak devleşjyorlardı. Yıllarca mü/ik endüstrisine kaynak sağlamış, yeni isimler bulup çıkarmış küçük şirketler, yaygın adlarıya "indie"ler, etkinliklcrini yitirmeb 2 ? \ la mışlardı. Elektronik alanındaki hı/lı gelişmc, 1992'de mü/ik endüstrisinin de umutlanndan biri oldu denebilir. Plağın devre dışı kalmasıyla ortaya çıkan format açığı, iki büyük fîrmanın "devrlm" olarak nitelenen atılımlarıyla kapatılabilecekti. Bıınlardan ilkini, Japonya'nın elektronik devi Sony gerçekleştirmişti: Mini disk. Bilgisayarlarda kullanılan 3.5 inç boyutundaki disketlere çok benzeyen; CD kadar net ses veren; üzerine kayıt yapılabilen; yaklaşık 75 dakika miizik kaydını içerebilen ve hepsinden önemlisi CD'yc göre çok daha ucuz bir fiyatla piyasaya sürüleceği belirtilen mini disk, endüstride yeni bir heyecan yaratmayı başardı. İlk örneği Michael Jackson'ın "Dangerous" albümüylc verilen mini diskin özel player cihazlannın satışlarına, aralık ayının son haftasında tüm dünyada başlandı. Ikinci önemli yeniliği, rekabet koşullanna uyum sağlama becerisiyle tanınan; compact diskin ı ı mucidi Hollandalı Phillips fir. ması gerçekleştirdi. Kısaca DCC (Dıgital Compact Casctte) olarak adlandırılan yeni formatı piyasaya süren Phillips, "lazer çağı"nın ürünlerindcn birinc daha irn/asını atıyordu. DCC, klasik kaset boyutlan ve görünümündeydi ama tıpkı DAT'lar gibi lazer işımyla okunuyorlardı. Ses kalitcsi CD'yi aratmıyordu ve üzerlerine kayıt yapmak mümkündü. DCC'yi okuyan player ciha/larda normal kasetleri de dinleyebiliyordunuz; llyatları da oldukça makul görünüyordu. Tekelleşme tüm hızıyla sürmekle birlikte I992'de "indie" şirketlcrin cazibesi yeniden arttı. Bunun en önemli nedeni hiç kuşkusuz gcncl hatlarıyla modern rock olarak tanımlanan avangard türün indie şirketlercc lanse cdilmesi ve geridc bıraktığımız yıl hızla popüler olmasıydı. 1991'de Atlantalı topluluk R.E.M.in "Out Of TSme" albümünün Billboard'da 1 numara olmasıyla başlayan modern rock furyası, gcride bıraktığımız yılın ilk aylarında ABD'nin kuzcybatı eyaletlcrinden VVashington'un Seattle kentinden çıkma Nirvana topluluğuyla doruğa ulaştı. Üç kişiden oluşan Nirvana, "Nevermind" adlı albümüyle yıl boyu adından söz ettirmeyi başarırken, bu albümde yer alan hit parçası "Smclls Like Tecn Spirit", 1992nin en popükr parçalarından biri oluyordu. İngiltere, modern rockın en gözde olduğu ülkcydi I992'dc. Seksenlerin ortalarından itibaren "indie", "garage" ya Ouns N'Roses'ın sollstl Axl Rose. da "avantgarde rock" olarak adlandırılan ve Billboard dcrgisinin bu tanımı kullanmasından sonra genel olarak modern rock denmeye başlanan tür, İngiltere çıkışlıydı aslında.Yıl boyunca James, The Cure, Beatiful South gibi yenilikçi toplulukların albümleri yaygın dinleyici buldu. öte yandan, Nirvana'nın büyük çıkışı, bir başka tartişmayı gündeme getirdi ABD'de. Yıllar boyu rockın merkezi ,kabul cdilmiş Ix>s Angeles'ın yerini Seattle alıyor ve "başkent" kuzeybatıya mı taşmıyordu? Yinc bu yıl sırasıyla Soungarden, Pearl Jam ve Mudhoney gibi Scattle çıkışlı grupların hızla popüler olması bu tartışmaları kızıştırdı. Bu ara Madonna 9«f«n yıl kandini tckrarladı (aolda). Extromo basarısını 02'y* taşıdı (Uatta). C U M H U R İ Y E T D E R G İ 3 O C A K 1 9 9 3 S A Y I 3 S 4 14