Katalog

T E L E V İ Z Y0 Mazide kalan "kızıl tehlike' TRT, 'soğuk savaş' döneminde iki süper güç arasında krize neden olan Amerika'yı tozlu raflardan indirip yayına soktu. 40 milyon dolarhk Amerika tüm zamanların en pahalı dizilerden biri. ıl 1997; Amerika Birleşik Devletlcn'nin bcyni sayılan Beya/ Saray'da orakçekiçli bayrak dalgalanıyor. ABD on yıldır Sovyct işgalı altında yaşıyor. Başta Moskova'nın bir kuklası; beş bölgeyc ayrılmış ülkeyi yönetiyor. KGB muhalif Amcrikalılara göz açtırmıyor, aşırıya kaçanlar Sibirya'ya sürgüne gönderiliyor. Devin Milford da Sovyctler'in hışmına uğrayıp yedi yılını Gulag'da sürgündc geVİrmiş. Ama ABD'ye geri döner dönIIKV nıiicadclcye bıraktığı ycrden devam cdiyor.. Telcvizyon tarihinin ü/erindc en çok tarlışilan di/ilcrindcn kabul edilcn Amerika nihayet Türkiye'de ekrana geldi. TRT, iki süper güç arasındaki soğuk savaşm billiğiııc lyice kâni olduktan sonra di/iyi to/lıı raflardan indirip, ö/el kanallara karşı önemli bir sılah olarak cepheyc sürdii. ABD ile Sovyctler Birliği'nin tam anlaşmaya yeltendiği bir dönemde, 1986'da; ABC televizyon şirkelinin böyle bir di/i çekmesi büyük polilik skandala neden olmuştu. Amerika topruklannın yabancılar tarafından işgaji sinemacılann sürekli kullandığı bir konuydu. Ancak bu işgalci Sovyetler olunca iş değişiyordu. Sovyetler dizide ABD'y e sefalcti, uzun kuyrukları, diktatörlüğü getiriyordu. Y AMERİKA Pravda o günlcrde ABC şirketini Sovyetler Birliği'ni kiiçük düşürmcklc suçladı. Birlcşmiş Milletler de dizinin birçok bölümünde Mavi Bcreliler'in görüntülcrinin kullanılmasını alTetmedi ve ABC'yi ınahkemeye vcrdi. Dünya, Amerika adlı diziyi tartışırken TRT gayet sakin, 1987'nin kış yayın döncmi için Amerika'yı satın aldı. Bu arada dönenıin SSCB Büyükelçiliği Müsteşarı Kadirov, Cumhuriyet'e verdiği demeçte dizinin Türkiye'de yayımlanmasının iki ülke ilişkilerine olıımlu katkıda bulunmayacağını belirtiyordu. Hiikümet bir yandan dizinin yayımlanmayacağina dair Sovyetler Birliği'nc söz verirken; TRT gizli gizli hazırlıklannı siirdürüyordu. Di/inin sekiz bölümünün seslendirilmesı bitmişti. Bu arada bazı çevrelerden Sovyet aleyhtan diziyi yayımlayacağı iv'in TRTye isimsiz çiçekler geliyordu. Sonunda dönemin TRT Genel Müdürii Tunca Toskay, Sovyetler'le Türkiye'nin arasını açmak istcmcdiklerini söyleyerek diziyi yayından kaldırdı. Şimdi yeniden kıymete binen 40 milyon dolar bütçeli Amerika, TRT'ye güç katnıa misyonuyla ortalığa çıktı. Donald Wyre o dönemde başına haylı belalar açacak bu diziyi yönetmek istememişti. Ancak yüklü kontratı görüncc tlkir değiştirdi. Başta Kris Kristoffcrsoıı olmak üzere sol eğılimli oyuncular senaryodaki bazı böK'mlerin 'yumuşatılması' şartıyla dizide rol aldılar. Filme ABD'de birçok çevreden tcpki geldi. KristofTerson Birleşmiş Milletler'in tepkisini hafıfletebilmek için bir tanıtım filminde para almadan görev yapmıştı. Eleştirmenler de harekete gcçip yapımcılan yüzeysellikle suçladılar. Onlara göre Amerika, Ertesi Gün (The Day After) fılminin ABD'de yarattığı nükleer korkuyu hafifletnıek için yapılmıştı. Bir başka kesim de dizideki Amerikan dircnişinin altında Vietnam'da üstün Amerikan gücünc karşı gelebilen insanlara duyulan gizli hayranlığın yattığını söylüyordu. Amerika geçen perşembeden başlayarak televizyon seyircilerini ckran karşısına çekmeyi başardı. Dünya gündemiııi uzun süre mcşgul eden "soğuk savaş"tan geriye kalan bu dizi, bir dönemin düşüncesini yansıtması açısından ilginç bir belge niteliğinde. Dokuz hafta daha soğuk savaş, TV'de. < Ammlka çarpıoı aahmlarl* dolu («n Ustto). Mzld* ba«rol Krls Krtatoffaraon'ın (Ustte). C U M H U B İ Y E T DEROİ 10O C A K 1993 SAYI 358