Katalog

T İ Y A T R0 M H M Seçkin Yasar ilk filmi San Tebessüm'de entelektüelizmin bastırdığı dürtüleri sovguluyor HER KADININ GÖNLÜNDE BİR FASİST YATAR' Türk Sineması'nda kadın yönetmenler listesine yeni bir isim ckleniyor : Seçkin Yasar. Yasar, ilk yönetmenlik denemesi 1l San Tcbessüm' 'ün çekimleriylc uğraşıyor su günlerde. ıı sıralar çekimleri süren 'Sarı TeİH'ssüın'le Türk filmlcri kronolo|ilcrinc ycııi bir kadın yöJ nctmcıı isnıi ilavc ediliyor: Scçkiıı Yasar. islanbul'daki entelektücl çevreler için aşina olsa da kitleler için on üç yılhk profesyonel sinenıa geçmişinc rağnıcn tümdcn yabancı bir isim Yasar. Çünkü yaşamım incc bir alafrungu ö/enle sürdürsc de on üç yıldır cn bayağısından alaturka bir zihniyctin egemen oldıığu Yesjlçam'da yönclmcn yardımeılığıyla i^tigal etmis, Yasar. Sincmanın sanayi boyutuııda varlığını sürdürdüğü ülkclcrdc bir ıııcslek kolu olsa da yönetıııcn yardımcılığı, yani iç piyasada daha yaygın ismiylc reji asistanlığı ya da kısaca asistanlık. ülkcmi/dc yönetmenlik için basamak tcşkil edecek. katlanılması gereken bir hiyerarşjk kademc olarak algılanır. Yasar için de bıı böyle olmuş. Lakin asistanlıktan yönetmenliğc geçenlerin, hiç asistanlık yapmadan yönetmenliğe başlayanlardan .y, olduğunu gördükçe, yani bir anlamda 'sen asistansın, asistan kal' manlığmı anladıkça. giderek bunıın bir handikap oldıığııını düş,ünmcyc bas,lanıış,. "I. asistan bir filmiıı IH'I kcmiğidir ama Tılmde kifnse onıın adını anıııa/. Ik'iı asistanlıktan nelıne bir ynnctmcn oldıığum için buKİin viilısırken asistanlarımın kıymetini çok iyi biliyorum" diyor Yasar. Ö/ellikle gösteri alanlarında "nasıl başladınız" sorusıma vcrilen "Bcn üç yaşındaykcn..." gibi bir cevap şablonu var ya, Yasar'ın sincma tutkusu da böyle çocukluktan geliyormııij. "Çocukluğııında sincma benim için büyülii bir alaııdı. 11er filıne, heın de birkaç kcv j;iderdinı. 15 yuşımda bir ycre tek başıma gitme mticadelcsini verdiğim vc gitme cl12 S S*çkln Yasar 13 yıldır aUrdUrdüğU sln*ma uğraşında sürekll yönatmen yardımcılığı yapmıy. İlk kez kamaranın arkasında lzl«y«c*ğU onu. de ettigim yer de sinemadır" diyor Yasar. Lise yıllarmda kafasına sincma lahsili yapmayı koyar, lakin Türkiyc'dc bir sinenıa okulıı yoktur, onıın olanakları isc bıı tahsili yurtdışında almaya miisait dcğildir. O da gü/el sunatların başka bir alanmda, (grafık) tahsil yapmaya başlar. Yasar dördiincü sınıfa geldiğinde Tiirkiye'nin ilk sincma okulıı açılır. SinemaTV nnstitüsü, açılışında 'nasıl bir eğitim vereceği/, bunu hangi yöntemlc sürdiireccği/' sorulanna cevap htılmak maksadıyla, altı aylık bir denenıc kıırsıı açar. Tabii, Yasar da bıı kıırsa kalılır. Hocaları Metin Frksaıı, Lütfii Akad, Aydın Arokon, Duygu Sağıroğlu'. dur... 1979'da kcndisini bıı kurslar sırasında tanımıs, olan Halit Refiğ'in makus lalihli filmi "Yorgun Savasçı"da asistanlığa haşlar. On üç yıl boyunca Örncr Kavur'a, Atıf Yılma/.'a. Memduh t)n'e pek çok yönetmene asistanlık yapar, ama Halit Rellg'in hemen hemen lıer fılminde asistanı odıır. Yani klasik jargonda, pratik sincma yaşamındaki ııstası Refiğ'dir. Belki bugün ilk tllmini yaparkcn, ustasının sincmasının etkilerini la^ıdığını düşünüyor mıı? Ustasına nasıl bakıyor Yasar: 'İ)üş.üncelerine gerçekten saygı duyduğuııı, tam anlamıyla ııevi •jahsınn nuinhasır, bağımsı/ düi^iinebilen (>erçek bir entelektüel llalit Refiğ. Ama hiçbir zaman, bi/im Halit RcfiğMe, ne dünyaya bakısımı/da, ne sinenıa anlayışıını/.da diisiiıısel bir öpüşıııenıi/ olınadı. Halit Refij>1den aldığım en büyiik ders bağımsı/ kafanıı korumaktır." "Sarı Tcbessüm"ün senaryosu da Yasar'a ait. Ama diyalogları Iz/et olan Yasar'ın. I9l)2'de "ölü Kitap"ın akabindc kasti olarak yazmu eyleminc son vcıen, "Heceyim Ben", "Kanama", "Dönüşii Olmayan Hikâyeler" (Hikâye), "Olü Kitap"la maruf, çağdaş Türk. siirinin en sıkı isimlerinden Iz/et Yasar'ın on yıldır altına imzasmı attığı ilk sanat ürünü olma ayrıcalığını taşıyor "Sarı Tcbessüm." Filmin görüntü yönetmcni Ümil Ardabak, sanat yönetmeni Mete özgcncil, yardımcı yönetmeni Haııdan İpekçi. Mü/iklerini Salman Ada'nın yapacağı "San Tebessüm"ün oyuncu kadrosunda Şahika Tckand, \1ahir (liin^iray, l.cvent ö/.dilck, Zuhal Gcncer, Kutay Köktürk, Suna Stlen, Güner Özkul, Ciiiven luraıı, Orhan Alkaya, Tarık Güncrsel, Maeit Karaali var. "San Tebessüm" bir kadının, Eda'nın hikâyesi. Hikâycnin dramatik bcl kemiğini oluştıırmada Eda'ya beynin öpüştüğü, empotans kocası tdris ve onu gittikçe katostrofikleştiren, dürtülerinin hayvanı F.rdal cslik eder. Iflah olma/ bir Antonioni hayranı olan, ondan sonra provokatif yönüyle l'asolini'nm vc Bergman'ın onu en çok etkileycn yönetmenler olduğunu söyleyen Yasar'la, 111mini, mctinsel dü/.lemdc karaktcrlerden çıkarak açacağı/. Entelektüel bir /ihniyetin ürünü, enlelcklüel meselcleri olan, lakin hikâyc düzlemindc sıradan kitleyi de çekcbilecek bir scnaryo "Sarı Tebessüm." Bir yanından da tcrbiyeyle bastırılmış, entclektüeli/min batırdığı dürtülerin hikâyesi diyorum. "Bcn 68 kuşağındanım. \İh dünyanın kurtuluşıı iD E R O İ 2 9 K A S IM 1 9 9 2 S A Y I 3 4 9 C U M H U R İ Y E T