Katalog

C EPECEV R E 0 K T A Y E K I N C "Çevreye Saygılı" bir temel atma töreninin öyküsü TARİHİ EZMENİN 'CAĞDAS' YORUMU IŞVETICARETMtltKEZİİ BJK PLAZA 3 3 Tarihi Akaretler Evleri'nin iç avlusunda yapımına izin verilen BJK Plaza binası, 'çevreye uyum' adına zengin bir kültürel dokuyu ve özgün bir kentsel açık alanı yok edecek... imarlık öğrcncılcrı ıçın Islanbul'daki okullarda okumak, artık sanıldığı gibi, bir ayncalık değil. Gerçi, üç bin yıllık uygarlıklar mo/aiğinin, onca çabaya karşın "tüketilemeyen" /engin mirası, gcleceğin yaşanılır çevrelcri için hâlâ cşsi/ bir kaynak olmayı sürdürüyor. Ve, mimarlık öğrencileri dc bu kaynağı doyasıya gözlemleyip bilgi vc yeteneklerini binlcrce yılın kültürel birikimiyle geliştirme şansını hâlâ yakalayabiliyorlar. Ama dediğim gibi, lstanbul'un bu değeri biçilmez arnıağani, mimurlığın ilk duyumlarını bu kentte edinenler ü?erinde artık çok fazla etkileyici cfeğil. Çünkü, mimarlık adına yapılanlar ve üstelık "tarihsel çevreye saygılı örnekler" diye tanıtılarak inşa edilcnlcr, kentin geçmiş uygarlık izlerini öylesine silip süpürüyorlar ki öğrenciler haklı olarak "iki arada, bir derede" kalıyorlar. Hocalarının anlattıklarına ve lstanbul'un zengin geçmışındeki "insana saygılı mimarlık kültiiriine" mı inansınlar; yoksa "Anıtlar Kurulu'nun onayıyla" vc en sjalııfatlı törcnlerle tcmcli atılıp "tarihsel kcnt dokusu içerisindeki özgün açık alanları da bctonlaştıran" ayncalıklı imar haklarının gücü ve kııdretine mi?.. Doğrusu, özellikle son yıllurdu do/u giderek artan böylesi bir "ikilem", başka hiçbir mesleğin başına gelmiyordur. Hcle, o zavallı mimarlıköğrencilerinin, ilk sınıflarda "dinlence ve park sahası" olarak proje çalışmalan yaptıklan açık alanlann, henüz mezun bile olmadan yapılaşmaya açıldığını görmeleriyle yaşadıklan genlim, nasıl tedavi cdilebilir ki?.. Son günlerde böylcsı bir gerılım daha bu ke/ Beşiktaş'ın Akaretler bölgcsinde yaşanıyoı. tstanbul'daki tüm mimarlık fakültelerindc, "tarihi* çevre içinde rekreasyon alanı düzenlemesi" konusu için "ideal yer" olarak belirlenen ve bugüne dek birçok öğrenciye "kentin kültürel kimli M Tanıtım broştirUnde "ÇAÖDÂŞ BİR MİMARİ" başlığıyla yer alan reslm: önda tarihi Akaretler Evlarl. Arkada yükselen, bu evlere "saygılı" (!) BJK Plaza blokları (ümtte). Tanıtım brosüründeki maket fotoğrafı, BJK Plaza'nın tarlhs«l bir dokudaki İç avluyu naaıl Isgal edeceğlnl açıkça göstarlyor (Solda)... ği ile bütünleşen açık mekân düzenledikleri" için sınıflarını geçirten bir boş alanda, şimdi artık görkemlı bir "plaza" yükseliyor. Üstelık, her yönüyle "tarihi" olmakla övünen bir spor kulübümüzün marifetiyle... Evet. SÖ7Ü, son günlerin ünlü inşaatı, BJK Plaza binasına getirmek istiyorum. Geçcnlerde Başbakan Demirel'in temelini attıgı ve Istanbul Büyükşehir Belediyesi ile Beşiktaş Belediyesi'nin tüm üst düzey yöneticileriyle birlikte komutanlanmızın, mülki idare amirlerimizin, parti başkanlanmızın, ünlü spor yazarlanmı/ın, Beşiktaş sosyetesinin, BJK "camiasının" ve yapımcı fir ma sahıplcııuııı seunç gözyaşlarl dökerek katıldıklan törenle yükselmeye başlayan, tarihi kulübümüz BJK'nın "tarihe saygılı" binasına... Dılersenız, önce temel atma töreninde basına ve halka dağıtılan tanıtma broşüründen bazı bölümleri birlikte okuyalım: "BJK Plaza, restorasyonu yapüdıktan sonra ruristik amaçla hi/.met verecek olan Akarctler'in arka bahçcsinde işlcv ka/andınlniasıyla, istanbul ölçeginde öneınli bir aktivite nıerke/.i olarak doğmaktadır. Projenin gcrçcklestirildiği mekân, iki kanattan tarihi Akaretler I v Bir "savunma" belgesl leri'nin çevirdiği bir avlıı içindedir. Sıraevler biçiminde 138 konuttan oluşan Akarctler, 1874 yılına uzanan gcçmişiylc, Istanbul'da tarihi bir kesil oluşturmaktadır." Dev bir iş merkezinden çok, tarihi bir meydan düzenlemesi projesini çağrıştıran bu açıklamadan sonra broşürde şunlar da söyleniyor: "BJK Plaza, içinde yer aldığı bu tarihi ortamla uyumlu, hatta çevreyi geliştiren bir projc değeri taşımaktadır..." O gün, onca "büyük adamı" bir arada ve neşe içinde gördükten sonra bu broşürü okuyanlar, kuşkusuz şöyle düşünmüşlerdir: "Çok siikür; nihayet bizde de çevreye saygılı bina yapma bilinci gelişti. Helal oLsun BJK'ya..." Ama yine aynı gün, büyük törene katılmak için "arsaya" ulaşmak isteyenler, tarihi Akaretler Evlen'nin "iç avlusunu" tahmin edemediklerindcn, yollarını şaşırdıklarında şöyle de düşünmüş olabilirler "Bu eski evleri çevresiyle birlikte korumak gerckmiyor muydu? BöyD E R O İ 1 5 K A S I M 1 9 9 2 S A Y I 3 4 7 C U M H U R İ Y E T