Katalog

GU S A L A H L U K B İ R S E L adlı kitabında şöylc yazar: Eşeysel ıli^kıler ınsanların ya da toplumun dılcklcrine. ısleklerınc uygun olarak yöncltildiğinde hiçbır sorun yaratmıyordu. Ama Hırisliyanlık insanoğlunda ruhun kurtuluşu kaygısını uyandırınca insanlar, ıstcr istcmcz yaptıkları ışlcri dcğerlendirmeye, her şeyden öncc dc cşeysclliği denetım altındatutmayabasladılar. * Ne var, XX. yü/.yıl doğa bilimleri cınscllik kavramının gelişmcsındc büyük akrobalik atılımlarda bulunmuşlardır. Konuya çok ycni, çok somut, çok fışırtılı bakış açıları getirmişlerdir. Fşcyselliğe dirimbilımdcn geçcnbirolgukazandırmışlardır. 2BNİSMİ991 cnim "Kikiriknamc" adlı ^ıırımın ilk dizesi şöylcdır: Sizinkisi de giilmek mi a teresler Daha doğrusu, şıır bundan 35 yıl öncc yazıldığında "tercsler" sözcüğüne mcydan vermışlim. Şiir, Kikiriknamc adlı kitabımda da aynı biçimi korudu. Gelin görün, yıllar yılları kovalamaya başlayınca dizedeki "teresler"de yerini "ki Cinselliğin yedi sütunu 2Nta»1991 alnızlık ülkcsinin penceresindcn, felfellcycn, yorulup kendinı aşağıdaki su birikintisineatanyağmurdamlalannıseyrediyorum. Sanırım bu işi, başımı ycre vermeden, kaş kararıncaya değin sürdürcceğim. Çin sabah vaktınde köpürmeye başlayan gökyüzü bir an bile durmak, soluklanmak istemedi. Ey Salâh, ömür dersini bütünlcdim diye gam gctirmc. Irmaklar, dağlar, denizler 100 tane 1100 selam kavsinın ayaklarına yattıkça, doğanın kokuları, kollarını açarak sana doğru koştukça yaşıyorsun deyektır. Doğa azığını kendi artırır, kcndi kotarır. Kıble, fırışka, kırırcık, kcşişleme, csirgin, karayel, saniycdc 1 50 metrc arası, birden vc hızla bağdaşından fırlayıp demirli dcmirsiz matahlardağıtır. Sümbüller, ötürşahlar, kral çiçekleri, akdikcnler, pitik pilik güller, yelpazclcr, nilüferler de kimi zaman doğa davulunun üstüne, kimi zaman da altına vurur. Ötelerde, hindilcrin gulugulusu, horozların üürüü amcntüsü, çakalların p"avkırması, tılkilcrın cimkirmesi, güvcrcinlcrin kuğurması, kcdilerin hatır hatır kaşınması doğanın 14gözünüateşlcr. Kısacası, bir yıldız doğar ki, işlerine insan aklıkısadüşer. Doğa önyıkamasız bir yaşamdır. Kumruların sevgi yallahlamasında bile, eğerleri altın sırma ve inci işlemeli küheylana binmişgibiolursun. Y Imparatorluğu'na karşı ayaklanmaya çalışmıştır. Beyaz perdede Lawrence, Araplardan çok, Arapların özgürlüğüne kendinı dağı tan bir savaşkan gibi görünüyorsa da, filmin sonlarında Araplar da iyisinden kızgın dam üstündc kızartılmaktadır. Lavvrence Türkıye'depekyankılanmış bir casustur. Sanırım birara lskender Fahrettın Sertelli de günlük gazetelerden birindc Lawrence İstanbul'da adıyla bir roman sürgit etmişti. Ne var, ünlü casusun tngiliz edebiyatında T.E. Lawrenee adıyla şanı yüksek bir yeri dc vardır. En öncmliyapılı da Bilgeliğin Yedi Sütunu'dur(SevenPillarsof'Wısdom). Kilap, birçokmcmleketlerıneleştırmenlenncc pohpoha tutulmuştur. Çağın en önemli yaralılarından biri sayılmıştır. Arap dünyası üzcrine bir incelemc; savaş, serüven vc özyaşamöyküsüyle bir arada tutuluyordur. Yazarın en koskoslu dönemidir bu. 19171918 yıllannın büyük çöl destanı da kitaba bocaedilmiştir. Bilgeliğin Yedi Sütunu ilk 1921 yılında basılmıştır. Ama, daha prova halinde iken onu okuyan dostları kcndisini bu yayın işinden vazgeçirmişlcrdir. Bunların arasında Bernard Shavv ile eşi de vardır. Bunun üzerine Lavvrence kitabı üzerinde yeniden yeniden çalışır. Yapıtın gerçek baskısı da I935'te yazarın bir motosiklet kazasında ölümündcn sonragerçekleşir. 6MSMİM1 ngilizcasusuT.E. Lavvrence'inmektupları ölümünden üç yıl sonra (1938) yayımlanır ve yine elcştirmenlerin başçeşmesi olur. Lawrence onlara Alphonse Daudet gibı "Değirmenimden Mektuplar" adını vermiştir sağlığında. Ama Daudet'ninkilerden üstüntutaronları. Ünlü casus, boyun damarlan davul gibi vuran bir düzyazıcıdır. Sözcük denizlcrinde ayycnisine benzcyen gemilerle dolaşır. Tümcclcrle cici bıci pakctler düzmcyi sever. Buna karşılık yazıların önünü çclen girişleri, öndeyişleri hiç tutmaz. Onlara yazarlan bağlayan savunular gözüyle bakar ve de "zekâ yoluyla intihar" adını verir. Denilebilir ki Lavvrence'in Birinci Dünya Savaşı'ndan sonraki günleri şallamşop vc dünyaya bekâr gelmiş kişiler arasında geçmiştir. Ona göre bu gibıler kaşmerdikoz, kaba ve terbiye dışı fıskoslara pek düşkündürler. Laklakalannın gerisinden dc palamannı ve demirini koparmış bir ruh yükselir. Bu katışıksız hayvanlık Lawrence'te tüy, tüs bırakmamıştır. Yüreğinin civatalannı da oynatmıştır. 14 Mayıs 1923 günü Tankville'den Yuvarlak Masa dergisinin yönetmeni Lioncl Curtis'e yazdığı bir mektupta şöyle der: Bu hayvansal davranışlan kimseler eleştirmiyor. Daha doğrusu, bir kadının bc deni üstüne ileri geri laflaretmeyi, güzelliğinı tefe koyup çalmayı,ya da bedeninden herhangi bir biçımde yararlanmayı çok doğal buluyorlar. Ben bu tutuma karşıyım. Bu, biraz kendime acıdığımdan gelıyor. Çünkü ben dc cninde sonunda onlara benzcyeccğimi biliyorum. Bir dc başarısızlığa uğrayacağımı scziyorum. Çünkü benim mazohızm'im (üzgülenmecilik) tinseldir, sadcce tinsel. öylc dc kalacak. Bedenimin yapısı, onlar gibı bu işe elverişli dcğıl. Onlann başıboş koşarak yakaladıkları hazzı ben kendimi birtakım sıkılara sokmakla elde ediyorum. Eskıdcn dört elle bağlandığım sakınımlara daha çok sarılarak onlann yolundan ayrılıyorum. Şimdilerde bcdcnscl olan her şcy bana tiksinti vcnyor. Benim durumumdakı bir insan için de tiksinti olanaksızlıkanlamınagelir. B ağmur: Yağyuvrumyağ. Çek ağuşa scn dccivelek bir şekerdudak'ı. Bu kutlu saatlcrdc ören kumlanndaki altın pullar bile yaşamaya durur. Şairler, başı yıldız laf ustaları dımağlarınınçatırdadığınıduyar. Yaşamak, kafanın maddeye sözünü geçirmesi,dinlctmesidir. Yağyağmuryağ. Pckmezciler, ipck satıcıları, video müzikçileri, gcnçkızlarla hampası delikanlılar manzaralöpüylctitresin. , Hadi yavrum, hadi canım, tüm seyir yerlerisüsevepüsebulansın. 4NİSMİM1 rabistanlı Lavvrence. STAR1'deatlıkoşu.3saat40dakika. BaşroldeOToole. tngiliz yönetmcni David Lean 1960 yılında gerçekleştirmiş onu. Kwai Köprüsü iie 1957'de Oscar'ı kaldırdıktan sonra, 1962'de de Lawrence'le Oscar çorbasına yeniden kaşık çalmış. Lavvrence 1914 yılında, 26 yaşında Oxford'da doktorasını verdikten sonra (aralıkta Arapça da öğrenmiştir) lntelligence Service'e girmiş ve de Birinci Dünya Savaşı'nın ilk günlcrinde Mısır'a, Mezopotamya'ya yumuşak iniş yaparak, Arapları Osmanlı Y 3NİUIİB91 I Pator OToola, Inglltz y«n«tm*nl David Lvan'in g*rç^(t«ştlrdlğl Arablatanh Lawr*nc*'d*. Cinscllik konusu dünya kurulduğundan beri tüm insanlann işkilini kavurmuştur. Yazarlar istcr istcmez kendilcrini o konulann içinde bulur. Lcon Tolstoy'u KroyçerSonat'ındaki Pozdnişev, kadınla erkeğin iki yılda bir, ya da çocuk üretmc istediklerinde, birbirlerine yaklaşmasını önerir. Ne var, ona göre de beden ilişkileri ahlak dışı değildir. Gerçek ahlaksızlık bedensel fıskoslar kurduğumuz kadınlarla tinsel ilişkiler kurmaktan kaçınmamızdır. Şu bir düşüncedir ki, erkckler, yüzyıllar boyu, kadınları eşcyscl (cinsel) alanın berisinde tutmuşlardır. Hıristiyanlar da çokluk eşeysel itkilere evlilik görevi gözüyle bakar. Hoş, bu Hazreti tsa'nın kadınlar ya da erkekler üstüne söylediklerini yanlış yorumlamaktan doğmuştur: Ben size derim ki, bir kadına kösnüyle (şehvctle) bakan her erkek zaten içinden onunla yatıp kalkmış dcmcktir. (Matta İncili) Hclmut Schcisky de Cinselliğin Sosyolojisi kirikler"ebıraktı. I986'da Ferit Edgü, Ada Yayınlan'nda, beş şiir kıtabımı Bütün Şiirleri şcmsiyesi altında bir araya getirirken ilk dize artık yeni kılığındaydı: Sizinkisi de gfllmek mi a kikirikler Hani, ondan 56 yıl öncc, yine tüm şiirlcrim, bu kez Köçekçeleradıyla işBankası Vayınları arasında boy boylarken "teresler" yine yerini korumuştu. Geçen kasımda, Tüyap'ın Kitap Fuarı'nda bu değişikliğin ncdcnini soran bir okuruma şöylc karşılık verdim: Nc yapayım, oluz yıl önceki teresler, artık kikirik oldu. Nedir, şimdilerde, "kikirikler"e yol verip yeniden "teresler"e dönmck gcliyor içimden. SilahtarFındıklılıMehmetAğa: Dibelek halk kendüden nefret eyleyip dedikodu çoğaldı. (Silahtar Tarihi, C.II, s.245/eylü!1986olayları) ^ A C U M H U R İ Y E T DEROİ 2 2E Y L U L 199 1 S A Y I 289