Katalog

BASKENT GUNLERI M Û Ş E R R E F H E K İ M O f i L U katı. Güzel olaylar yaşıyor Berk çifti. Ortak konserler veriyorlar, arp ve flütün aşkını duyuruyorlar müzikseverlere. Gürer Aykal ile Sevin Berk, konservatuvarda sınıf arkadaşı. Güzel anıları var. Suna Kan, konservatuvarda okumadı, ama bir dönemi hep birlikte yaşıyorlar. Mükerrem Berk'in İnönü'ye dönük anılarını da çok severim ben. CSO müdürüyle konser salonunun bir nolu dinleyicisi arasında büyük dostluk var. Mükerrem Berk, orkestranın sorunlarını'anlatıyor ona, İnönü ilgiyle karşılıyor, orkestranın Batı ülkelerindeki ilk turnesini içtenlikle destekliyor, çalgılar, çalgıcılar için sorular ve yanıtlarıyla ilginç söyleşiler yapıyorlar. Kimine yakından tanık oldum. Mükerrem Berk hastalanıyor bir aralık. Paşa geçmiş olsun demeye geliyor eve. Yanında Biilent Ecevil. O dönemde konserleri o da izlerdi. Şimdi hiç gelmiyor... İnönü'nün gelişi Mükerrem Berk'i çok sevindiriyor elbet. Sevin Berk'in de kalbi çarpıyor, çaylar içiliyor, kahkahalarla çınlıyor salon. İnönü'nün gözü salonun ortasında duran arpta. Sevin Berk'ten bir şey çalmasını istiyor. O da çalıyor. İnönü hayran, dinliyor. Arp kocaman bir çalgı, Sevin Berk'in ellerinde küçülüyor nerdeyse, güçlü vuruşlar, şiirsel titreşimlerle İnönü1 yü şaşırtıyor. Paşa, Mükerrem Berk'e tatlı bir uyarıda bulunarak ayrılıyor: "Onunla kavga etme sakın, çok güçlü elleri var" diyor. Mükerrem Berk'in CSO Müdürlüğü'nü güzel çağrışımlarla düşünürüm her zaman. Sonra kaç müdür değişti, kimler geldi, kimler geçti orkestradan! Çoksesli müzik dalında güzel bir gclenek var. Çocuklar anne ve babaların yolunda. Bekler'in oğlu Murat da viyolonsel çalıyor istanbul Orkestrası'nda. Sumru Giiner ve Koral Çalgan'ın kızı ve oğlu, konservatuvarın keman bölumünde. Öğrenci konserinde güzel bir aferin aldılar 'Gürer Amca'dan. Şaşılacak yanı yok. Gizem ve Görkem, Çalgan ailcsinde dördüncü kuşak, dede Mıı/.ikayı Hümayun'da çalıyor, büyükbaba CSO'da, baba Koral Çalgan CSO ve Ankara Oda Orkestrası'nda, anne Sumru Güner de yine CSO'da viyola çalıyor. Gürer Aykal'ın oğulları da öyle. Kerem, Bilkent Müzik Fakültesi'nde viyolonsel öğrenimi yapıyor, Emre IjObbock Genvlik Orkeslrası'nda keman, küçük Can da davul çalıyor. Kimbilir ne güzel gümbürdeterek. Can, annesine çok benzer. Ben de müzik dalında bir yolculuğu Duygu Aykal'ı selamlayarak sona erdiriyorum. Bale sanatçıları da 22 nisanda güzel danslarla selamlayacaklar onu. Anakent Belediyesi de Oran'daki evine bir plaket asacak. Görenler düşunecekler. "Burada Türk balesinin güzel bir yıldı/ı yaşamış" diyecekler. İnsanca titreşimlerle çarpacak kalpleri. Güzel bir savaşın, yiırekli, umutlu bir direnişin öyküsünü düşunecekler. Ülkemizdc bir de Duygu Aykal yaşamıs diye onurlanacaklar. ^ D E R G İ 7 N I S A N 1 9 9 1 S A Y I 2 6 5 Batı'dan ilk miizik esintileri aşkentin yoğun trafiğinde kimi olayları yaşayamıyor insan. Bir sergi, bir konser, bir kokteyl ya da baska bir (oplaniı aynı saaie rastlıyor. Kimi /aman itfaiyecilere benziyorum, ama çok istcdiğim bir olayı da i/leyemiyorum. Çok üzgünüm, Sanat Kuru mu'nda Ferhunde Krkin için düzenlenen toplaniıya da katılamadım. Ne toplantısı derseni/; bir saygı toplantısı ya da teşekkür toplantısı dcnebilir. Müzik yaşamında önemli bir kadın Ferhunde Erkin. AJatiirk'ün muzik devriminde bir öncii, Batı dünyasında ilk konser vercn Türk kı/.ı. Vaktiyle ya/dığım bir dizi nedeniyle uzun söyleşiler yaptım, yakından tanıdım onu, sevgim, saygım giderek derinleşti; güzel bir dosıluk oluştu, CSO salonunda giri> kapısında yanında bir koltukta oturur her zaman. Elinde bastonu, yanında zarif kızı İçten Erkin. Gözleri pırıl pırıl, zekâsı fışkırır sözlerinde. Tepeden tırnağa kulak kesilerek izler konseri. Yanlışları affetmez! Özellikle kocasının bir yapıtı çalındığı zaman tepkisini çok zarif, ama hayli acımasız belirtir. Elbette biraz duygusal, ama bir sanatçıya yaraşır düzeyde! Bu beyaz saçlı, coşkulu dinleyiciyi konser salonundaki gençler yeteri kadar tanıyor mu bilmem? Oysa Ferhunde Erkin, çoksesli müzik tarihimizin yazarlarından biri bence. İlk konserini on beş yaşında kolej öğrencisi iken veriyor Ankara'da. Kardeşi Necdet Rem/.i (Atak) ile birliktc, Mustafa Kemal'in karşısında çalıyorlar, Llus'taki Park Sineması'nda. Sonra Çankaya'ya çafrılıyorlar. Mustafa Kemal iki kardeşe büyiik ilgi gösteriyor. Batı müziğini seçmelerini kutluyor. Masada değişik bir rüzgâr esiyor o akşam, müzik devriminin ilk esintileri... B O dönemde beyazperdede Colline Moore adlı bir yıldız var, güzel kâhkülü ile moda yautıyor. Arnavutköy Koleji'ndeki kızlar da saçlarını o biçim kesiyorlar. Ama Ankara yolculuğundan sonra kâhkül modası sona eriyor. Ferhunde Remzi sımsıkı tarayarak iniyor kahvaltıya. Arkadaşları şaşırıyor, nedenini soruyorlar. Yanıt şu: Muslafa Kemal, "Tiirk kızlarımn alnı açık olıır" dedi.. lirtesi sabah kolcjdeki Türk kızları alınlarını açarak iniyor kahvaltıya. Vaktiyle yazdığım bu diziyi gcliştirerek kitaplaştırmak istiyorum bir gun. Müzik dalında bir oncünım yaşamını roman türü okusun gcnçler. I^eîpzig'de piyano öğrenimi yaptığı yıllar, dönüşte İnönü'nün çağrısıyla Ankara Musiki Muallim Okulu'nda öğretmenliğe başlaması, İkinci Dünya Savaşı'nda Berlin'de bombaJar altında verdiği konserler hayal gücünü aşan olaylar. Benim kuşağım birçok konçertoyu Ferhunde Erkin'den dinledi ilk kez. Ulvi Cemal Erkin'in Piyano Konçertosu'nu da Ferhunde Erkin seslendirdi. Güzel bir müzik olayı yaşattı başkentlilere. Bestecinin sevgili eşi için yazdığı konçertoyu yaprak gibi titreyerek çalıyor değerli sanatçımız. Cumhurbaşkanı, başbakan, bakanlar hayran dinliyorlar. Konservatuvarın kuruluş yıllarında yaşanan olayları coşkuyla dUşünürUm her zaman. önce Hindemith, sonra Carl Ebert geliyor Ankara'ya, raporlar hazırlanıyor. O raporlarda yer alan önerilerin uygulanması için gerekli işlemler hızla yapılıyor. Üstelik savaş yıllarında! 196O'lı yıllarda bir akşam Sümer Sokağı'ndaki evimize Hasan Âli Yücel geldi, 27 Mayısçılara 'Köy Knstilüleri'ni anlattı masal türü. Nasıl başladı, Suna Kan.Parls'tan TUrklya'y* döndUöü yıllarda nasıl gelişti, gerçekleşti. O geceyi unutamam. Köy Enstitüleri batak parladı soframız. Mükerrem Berk ile CSO lıkta açan lotüs türü bir olay ülkemiz tarihinden sayfalar çevirdik. Araya Laz de. Konservatuvarın kurulması da bas öyküleri de giriyor, sofra kahkahalarla ka bir roman. Hasan Âli şöyle diyor kar çınlıyor. Kimi çalgıcılarımızın elleri mutşı çıkanlara: fakta da çok başarıh. Kemancı Suna Kanın, arpist Sevin Berk'in, piyanist Giilay Tiyatro, konser, opera biçimindeki sanatı bir uygarlık sorunu diye düşünii Uğurata'nın, Bilkent ve konservatuvarda yoruz biz. Ülkemizin savunması için bü keman öğretmeni Leda Cenaz'ın elleri de. yiik özveride bulunduğumuz bu dönem Kimi pilavda, kimi güveçte, kimi makarde, bu sanat dallannın gelişmesini durdur nada usta. Viyolacı Sumru Giiner de tüm yemeklerde... Giirer Aykal Ankara'ya gemayı değil, hızlandırmayı amaçlıyoruz. lince böyle sofralar sıklaşır dostlar arasınTutucular o dönemde de var elbet. Yada. Özlediği yemekler pişer, örneğin Zeybancı yazarların oyununa, operalara karsı nep Onay patlıcan beğendi, mantı sofraçıkıyorlar. Hasan Âli Yücel şöyle diyor: sı kurar. Başka biri pazı dolması ya da ka Yazar ya da besteci başka ulustan ridesli erişte. Sumru Güner'in sofrasında olabilir. Ama o oyunu anlayan, o opera deniz özlemi de dindi o gece. Dev boyutyı oynayan, canlandıran biziz. Bu neden lu bir lagos ve karidesler, hafiften sarmıle o yapıtlar bizimdir, Tiirktiir ve ulusal sak kokuyor, gelsin votkalar, rakılar, başdır. Bizim yazarlarımız, bestecilerimiz bu lasın acı tatlı anılar! Bilkent Müzik Fakülyoldan yetişecek. tesi Dekanı Ersin Onay'ın aktörlüğünü biKimi zaman sanatçı dostlarımla o yıl liyor musunuz? Yüzünün çizgilerini tanıları konuşmaktan çok hoşlanırım. Geçen mak hiv kolay değil, öğrencilik yıllarınak^am CSO'dan Sumru Güner'in sofra dan anılarla sevgili öğretmenlerinin portsında da o yıllara döndük. Konservatuvar relerini çiziyor. anıları, CSO Orkestrası'nın konserleri, Sumru Güner'in evinde Sevin ve Mümüziksever devlet adamı İnönii, Erkin, kerrcm Berk oturuyor vaktiyle. Beslekâr Saygun, Akses ve Ferit Alnar'lı anılarla Sokağı'nda kırk dokuz nolu evin ikinci C U M H U R I Y E T