Katalog

Modayı küçümseyen sıklık tutkusu Yirminci yüzyılın zaraffet tarihinde yer almayı hak eden ve "dandy" diye adlandırılan kimi erkeklerin giyim kuşamı, hem çizgi dışıdır hem de kendine has 'hesaplı' bir özgünliik taşır... ibarlıklarıyla insanı çileden çıkartan seçkın "dandy "ler her dönemde var olmuşlardır. "Dandy" sözcüğü Ingiliz kökenlı. Aşırı şıklık düşkünü; ama modayı, modacıların buyruklarına göre değil de kendi kısiliklerıne ve bira/ da, '/üppeliklerine' uyan bır bıçimde, kendileri için yenıden yaratan seçkinlere yakıştırılmış bır sıfat bu... On dokuzuncu yü/yılda ortaya çıkan ve İngiltere dışında, Fransız toplumunda da rağbet gören "dandy'Merin temel özellikleri, giyim kuşamlarının hem çizgi dışı hem de 'hesaplı' bir özgünliik taşımasıydı. Bu tür şahsiyetler, kendilerine has bir giyimin yanı sıra belli bir yaşam tarzını da topluma empoze etmişlerdi. Biz de bugün, toplum K Zarrt havasıyla R*n* Lacoate (ustta) v» UnlU »dablyatçı Jaan Coctoau (saftda). sal yaşamın renkli ayrıntıları arasında, 1900'Ierden günümüze kadar, 20. yüzyılın zarafet tarihi sayfalarında yer almayı hak eden bu tür kişilerden oluşan güzel bir galeride, dört renk bir gezinti yapacağız... Birinci Dünya Savaşı'na kadar, 1900'lü yıllar tam bir "dandy"ler çağıdır... Edebiyatçı salonlarının seçkin ve uğullulu atmosferinde, dandyler, tarzlarını ve fıkirlerini ortaya koyarlar. 20. yüzyıl son hızla başlamıştır. Henüz soylular ve entelektüeller revaçtadırlar. Bu güzel çağa damgasını vuran dandy'lerin en önemlisi, en parlağı, en snobu kuşkusuz Fezensac Kontu Robert de Montesquiou'dur. Kibirli, tüm bedenine yapışan dar elbiselere meraklı, aşırı dik duran, özenle süslenmiş, parfümlenmiş Fezensac Kontu, sıradan ölümlülerin yaşamak için giyındiği bir dünyada, giyınmek için yaşardı. Aksesuarlar onun için vazgeçilmezdi: Eldivcnler, Londra'da cilalanmış eşsiz bastonlar, flu renkli kravatlar. Bu dönemin modasına yön veren bir kişi de Paul Poiret'dir. Ondan önce moda sinir bozucu gibi görünüyordu. O, bu yüzyılın ba^ında oryantalıst tarzı ortaya attı. En /engin düşesleri, aktrisleri ve hatta sultanları giydirdi. Bu F. Z en..c Kontu Robrt d. Monf^uiou dönemdeki müzisyen (soida) ve modacı Paui Poiret (Ustta). dandyler arasında da Maurice Ravel'in hakkını yememek gerekir... Yirmilerde, yeni birdönem başlar: Birinci Dünya Savaşı Avrupa toplumlarının her alanında bir elektroşok yaratmıştır. Savaşın anılannı silmek için ve bir ölçüde kaybedilen zamam yakalamak için, insanlarda bır yaşam hırsı ve özgürlük tutkusu belirir. Birkaç yıl için deyeni bir yaşam tarzı ortaya çıkar: Seslı sinema, caz, sürgün yazarlar, özgür kadın, çarliston, sürrealizm. Ve moda da bundan payını alır; bir Coco Chancl tar/ıgelı^ır... 1921 'de Jean Cocteau otuz ıki yaşındadır. İlkesi, "Bir stil sahibi olmak yerine, kendi stiline sahip olmak"tır. Kı^ın olduğu gibi yazın da sürekli olarak kravat takar. Herzaman kravatlı olmak üzere fonksiyonel giysileri tercih eder. 0ER8İ 13 EKİM 1 9 9 1S A Y I 1*2 20 C U M H U R İ Y E T