Katalog

E A V EKONOMİSİ Meral Tamer Tüketicinin sesi K A Ğ I T KUMBARALARI • Tuvalet kâğıdı rulolarından boş deterıan kutularına ve ambalaj kâğıtlarına kadar hergun buyuk mıktarlarda tertemız ambalaj malzemelertnı çope atıyoruz Oysa bunlardan tekrar yararlanılabılır Sokaklarda bellı yerlerdekı şışe kumbaralarından esınlenerek kullanılmış temız kâğıt ve mukavvalar ıçın de boyle kumbaralar yapılamaz mı dıye duşunuyorum Bu kumbaralar, kâğıtların ıslanmaması ıçın yan taraftan kapaklı ustlerı kapalı olabilir Boylece temız oldukları ıçın çok ucuz fıyatlarla satmaya veya atmaya kıyamadığımız gazete ve kâğıtlar tekrar toplamp kâğıt olmak uzere fabrıkaya gıdebılır " (Nurten KızıKan / İSTANBUL) A L D I Ğ I M YÜKSELTİCI 8AŞIMA DERT OLDU "Ben 20 yaşında AÖF öğrencısı tezgâhtar bir gencım TV2'yı seyretmek ıçın annem ve babama ısrarla anten ve yukseltıcı alalım dedım Ne kadar Olmaz!' dedılerse de ben aldım ve bıraz olsun 2 kanal geldığı ıçın sevındıler Ama tam bir hafta sonra yenı yükseltıcı nedeniyle 1 kanal arızalandı Yukseltıcıyı aldığım dükkâna göturdum, 15 bın lıra ucret odedım, tamır ettıler Ama kısa bir sure sonra yıne aynı şey oldu Yenıden göturdum Bu sefer de. "Bana ne kardeşim! Ben bunun imalatçısı değlllm. Fabrikanın hatasını ben mı telafl edeceğim," dıyerek benı başlarından savdılar Yukseltıcıyı aldığım ıçın annem ve babam benı devamlı horluyorlar Buyuk bir şehırde olsaydım, slzı hıç rahatsız etmezdım Sızden yardım beklıyorum " (Remzl Dllaiz / ADIYAMAN) KJkurumuzun verdığı bılgı ve telefonlardan yola fikaruk yükselııt ıyı urelen NETA fırmasıvla bağlantı kurduk Fırma Adıvaman'dakı okurumuza ladelııaahhuıle yenı bir yükseltıcı gOnderdı Şımdı aılece hem I. hem 2 kanalı ızleyebılıyorlur Belkı okurumuz, bıze gönderdığı adrestere kendı yazılı olarak başvursuydı da aynı sonucu elde edebılırdı 'Devremülk'ten ağzı yananlar rkadaşımız Vural Sozer'ın önceki hafta Cumhuııyet DERGt'de yer alan devreımılk latıl sıstemıyle ılgilı yazısı uzerine bu isten ağzı yanan okurlarımız kaleme, kâğıda sarılıp bize mektup yazmışlar. Tatil donemınin yaklaştığı su günlerde aramzda devıemulk sahibı olmaya niyetlı olanlar bulunabılır. Böyle bir sistem, iyi çalıştığı takdırde kuskusu/ yararlıdır. Ama çok şikâyetvı olanlar da var. Bu nedenle devremulke nıyetlencbilecek okurlanmızı, geçmış yıllarda bu konuda pek de iç açıcı deneyimlerı olmayan okurlarımızla başbaşa bırakıyoruz. Amacımız sizleri caydırmak dcğil. Sadece her geçen gun fiyatların hızla arttığı, satın alma gücünün eridiği ulkemızde, böyle bir ise niyetlenecekseniz hesabınızı ıyı yapmanız konusunda uyarmak. Ayrıca bu meklupları okuduktan sonra satıcı ile pazarlık masasına otururken sözleşmeye belki ek maddeler koydurmanız (sabit fiyat vs gibi) mumkün olabilir diye düşünüyoruz. önce Ankaralı okurumuz Yusuf Bilen'e kulak verelim: "1979 temmuzunda Soytaş'ın gazetedeki ilanlarını görerek ve 4 bın lira peşin parayla Deniıatı C568 devremülke ortak oldum. Toplam 65 bin lira borçlandım. Ayda 2 bin lıra taksit ödedim. Soytaş, evleri 1980 kasımında teslim edecekti. Aradan hayli zaman gcçti. Zamanında teslimat yapmadıkları gibı bizde.n ılave para ıstedıler. Ben DİSK davası nedeniyle tutukluluk, gözaltı derken çok sıkıntı çektim. Ayrıca zorunlu emekliye ayrıldım. Gulunç denecek emekli maaşımla benden istenen ilave parayı vermem olanaksızdı. Üstelik mecbur da değildim Çunku karşılıklı taahhutte bulunmuşluk ve ben taahhudumu yerıne getırmış, taksıllerımi duzenli ödemıştım. Onlar yerine getırmediler ve yasalar karşısında da yükumluluklerı yok ki benden ilave para ısteyebiliyorlar. Soytaş'a başvurup haksızlığın duzeltılmesini istedım. Bana verdikleri yanıt, "Ödediginiz parayı yu/de 30 fai/iyle iade edelim" oldu. 197981 yılları arasındaki paranın değeriyle bugunkü paranın değeri karşılaştırılabılır mı? Yüzde 30 faiziyle ödeseler bıle, ben bu parayla bugun 10 günlük bir tatili bile karşılayamam. Türkiye'de adalet mekanızmasının durumu, hepimizin malumudur. Bence parayı ve faizıni gerı ödeme kararı, şırkete menfaat sağlamaktan başka bir şey değıldir. Konuyla ilgilı taahhüt belgelerinı ve senetleri hâlâ saklıyorum ve tam 10 yıldır 22 haziran6 temmuz arası tatil hakkımı gasp edenlerden bunu bir gün alacağıma inanıyorum. Bu işe yenı kalkışacak Cumhuriyet okurlarını da uyarmak istıyorum." tkinci mektup lzmirli okurumuz Kamil Yuksel'den gelıyor. O da DERGl'dekı yazıyı görünce kalem kâğıda sarılmış. Onun serüvenı de Ankaralı okurumuz Yusuf Bilen'ınkine benziyor. O da Soytaş'ın kasım 1980'de teslim edilecek devre mülklerine girmiş. Taahhütlerinı yerıne getirip borcunu duzenli ödemiş. Ancak kendisine vaat edilen konutların inşaatına ancak 1984 yılı ağustosunda başlanmış, ayrıca kendisınden, "odeme gücunıin çok uzerinde" ilave paralar istenmis. Okurumuz özetle şöyle diyor: • Şirket 12 Eylül'ün ılk yıllarında bıı yıl bizi çağırıp başka konutlardan yararlandırdı, bir yıl da 10 bin lira civarında kullanamama bedeli gönderdi. Daha sonra nasıl bir yel estıyse, ondan da vazgeçtıler. • Sıze gonderdığım belgelerde de gorebıleceğınız gıbı bız Bodrum Akyarlar Tatil Koyu TORIK " Y " Blok 9 (al) No'lu evın 15 temmuz29 lemmuz tarıhlerı arasmdakı 9. devrenın kesin sahibıyız. Oncckı haftakı DERGl'de kendı reklamını yaptığı ızlenımını bırakan Salih Zeki Kulat'ın da bunu gostcren belgelerın altında ımzası var. • Akyarlar'ın inşaatına ağustos 1984'te başlandı. Hanı 1980 kasımında bıtırılecektı. Sorduk; yok ekonomik çıkmazmış, yok Lıbya'da yatırımları varmış, para alamamışlar. Onlar benim paramı Libya'da yatırım ıçin mi topladılar? • Daha sonra avukat arkadaştan kayınbıraderime bir mektup gelıyor. Ben tatılin en ıyi devresıni en fazla para vererek almıştım. Onlarsa bana yıllar sonra yaz tatıline uygun duşmeyen devreler önerıyorlar. Mesleğım öğretmenlık. Gıtmem olanaksız. Eğer aynı devreyi istersem, 1987 yılı parasıyla üste 600 bın lıra vermem gerekıyormuş. Ben o devreyı satın aldığım gun 60 bin lira odemıştim. Onların bana önerdıkleri devreler ıse o zamanlar 4 bin, 8 bın lıra gibi paralardı. 60 bın lıra nerede, 4 bın, 8 bın lıra nerede? tzmirli okurumuz Kamıl Yüksel yıllardır sürdürdüğu hak arama mücadelesıne devam etmekte kararlı. O kendi taahhudunu yerine getirmiş. Türkiye'de yasalar varsa, karşı tarafın da kendi taahhudunu yerıne getırmesini bekliyor. Bu konu açılmışken geçen yazdan beri dosyamızda bekleyen bir mektuba daha yer vermek istiyoru/. Istanbullu okurumu/ Mujde Kabadayı, 18 Temmuz 1989 tarıhinde bıze yazdığı mektubunda yine aynı konuya değinmış. Ancak Mujde Kabadayı, dığer ikı okurumuzun aksıne aradaki farkı odeyıp devre mulke sahıp olınuş. Ama bu kez de başka sorunlar ortaya çıkmış: "1979 yılında Soylaş'ın Fuça Tatil Koyü'nden 15 günlük bir devremülk satın aldım. Yıllarca inşaata başlanılmadı. Daha sonra da maliyet artışlan bahane edilerek ilk satın alma bedelinin 4 katı kadar bir para talep edıldi. Bu farkı ödemeyenler, devrelerini kullanma hakkından mahrum bırakıldılar. Bu konuda açılan davalar halen sürmektedir. Benım gibi ıstenılen farkı ödeyenler ıse 3 yıldır her yıl gıderek azalacağı yeıde artan sorunlarla karşılaşmakta, tatil yerıne azap çekıp şikâyet edecek merci bulamamaktadırlar. Daha da önemlisi, şirket devre mulke ılişkın tapu tescillerinı yapmaktan kaçınmaktadır. Her yıl devre sahiplerinden işletrrle gideri olarak yılbaşında tahsil edilen paraya (ki bu iştırak payı 1989 yılı ıçın 120 bın lıraydı) ek olarak tatil köyüne gelındığinde elektnk, su vs giderlerı içın, günlük 3300 TL alınmakta, buna karşıhk yeterli hizmet verılmemektedir. Devre mulk konusunda yatırım yapacakların tesisi mutlaku onceden gormelerini, baklannı tapuda tescil ettirmelerini ve firmaların ciddiyet ve güvenilirliğini iyice araştırmalarını şiddetle oneririm." i I Üreticiye teşekkür B E R A GİYİMİN ŞAŞIRTICI JESTİ "Bayram tatılı ıçın memleketıme giderken Kadıköy Altıyol'dakı RİVA mağazasından Lee Cooper bir kot pantolon ve bir gömlek aldım Alırken mağazadakı görevlılerın ıkısine de ayrı ayrı bunların hedıye olduğunu, uzerlerıne uymazsa bir hafta sonra değlştırıleceğını söyledım. Kabul ettıler Akşam yeğenlerımle telefonda konuşup aldıklarımdan soz ettım Gomleğın çok buyuk olduğunu fark ettım Hemen ertesı gunu gıdıp gomleğın bir kuçuğunu ıstedığimde olmadığını söyledıler Üzerıne 10 bın lıra daha verıp aynı marka gömleğin pantalonunu almayı teklıf ettım Kabul »tmedıler Bir gun önceki konuşmamızı hatırlattım ama, 'Bir şey yapamayız' dedıler Elımde bir ışe yaramayan gomlekle hedıyesız kalan yeğenıme bir başka mağazadan bir armağan almak üzere, epey de sınırlenmış olarak yola koyuldum Kadıköy Opera Pasajı'ndakı Bera Glyim mağazasına gıttım Soyledığım ölçulerde pantolon çıkarttıklarında mezureyle olçmek ıstedığımi söyledım, 'Uymazsa değlştirirlz' dedıler Ben de değıştırme KoOLARIN ANLAMI NE? "Sıze gonderdığım bandrol benzerı etıketler hakkında açıklayıcı bılgı rıca edıyorum Bu bandrollerın benzerı Avrupa'da çok yaygın kullanıhyor. Özel okuma cıhazıyla fıyat bıle bıldırenlerı var Ben bir malı alırken bu bandrolü nasıl çözumleyeceğım? Sıze örnek olarak gonderdığım pıpo tulunlerı ıkı farklı marka Tutunler hıç de yıllanmış değıl Ama etıketlerden bu farkı anlayamıyorum Bu kodların nasıl okunacağı, ımal ve son kullanım tarıhlerı konusunda bılgı istıyorum " (Or. Ö.Ö. / İSTANBUL) vaadı konusunda az önce başımdan geçenı anlattım Mağaza sahibı olduğunu zannettığım bir bey, ısterse elimdekı gömlek yerıne kendılerinın bir pantolon verebıleçeklerını söyleyınce çok hayret ettım RİVA kendı sattığı malı değıştırmezken BERA hem başkasının sattığı malı alıyor hem de fark olarak ödedığım 10 bın liranın fışını verebılmenın çarelennı arıyordu Benı hem mutlu eden hem de çok şaşırtan bu davranışı Cumhuriyet okurlarıyla paylaşmak istedim " (Fatma AKKOR / İSTANBUL) 7 "310870"087715" tiu konuyla ılgilı olarak Mlgros (ienel Mudur Yardımctsı Oktay Irsıdar'm göruşlerme bajvurduk ve su bılgılerı aldık: "Bu Işareılere Bar Code denlr ve sadece fıyal bildirlrler. özel okuyucu kasalar için kullamhr. Üretim ve son kullanma tarihleri bu kodlamada biUlirilemez. Çunku bu larihlerln tüketicinin okuyablleceğl fekilde açıkseçik belirtilmeleri gerekir. Bu bir kanun hukmudur. " >J 23