Katalog

memesini protesto eden 300 kadar bayan sporcu, erkeklerle birlikte finişe kadar yarışıyorlar. Finiş çizgisini geçenlerin sayısı pek fazla değil, atna hedefe ulaşmanın keyfi büyük. 1981 yılında tüm dünyayı şaşırtan bir olay gerçekleşiyor: Erkeklerin koşusu 42.195 km'lik maratonda Norveçlı Grela VVaitz, 2 saaı 25 dakıkalık muhteşem derecesiyle ga/ete manşctlerınden inmiyor. 1956 yılında erkeklerle yarışnıış olsa, olımpıyat altın madalyalı Alain Mimoun'a lyı bır rakıp sayılabilecek Waıtz, bayan sporcuların, maratona dek bırçok spor dalında yükiek performans verebılecek duzeye gcldiğinı müjdeliyor. 1984 Los Angeles Olımpıyaıları ıse Mımoun'un bayanlar tarafından geçıldıği yıl: Amerıkalı bayan atlet Joan Benoit, 2 saat 24 dakika 52 saniyelik derecesıyle altın madalyaya ulaşan ısim. Bayan sporcuların, maraton yanşında böylesıne büyük bir gelişme göstermelerinın sırrı ne olabilır? Uzmanlara göre bayan sporcular maraton yanşında erkeklere oranla daha dayanıklı bır organik yapıya sahipler. Bayanlarda yüzde 20 olan yağ rezervleri, erkeklerde yüzde 14. Bu avantaj, bayan sporculara, oksijen eksikliğınin yarattığı handıkapı aza indirgeme olanağı tanıyor. Enerjilerıni daha uzun süreli kullanabiliyorlar. Erkeklerle kadınlar arasındaki farklar bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda. Dişisine göre daha irı, daha kuvvetlı, daha dayanıklı olan crkek, eşit şartlardaki güçlcri karşılaştırıldığında, daha avantajlı. Bir başka deyişle yapılan egzersizin miktarı, cinsiyet farkanı ortadan kaldırmıyor. Ayrıca psikolojik sınırla (insanın yapabileceğini hissettiği) fizyolojik sınır (insanın yapabileceği) arasındaki fark, kadınlarda daha fazla. Yani kadınlar, kendi fizyolojik sınırlannı erkeklerin yap tığı gibi en Ust düzeye kadar zorlamıyorlar. Bayanların sivrildiği bir başka spor dalı da yüzme. Deri yapılan su ısısına daha kolay uyum sağladığı gibı daha az nefes ahyorlar. Bu tezi doğrulayan en önemlı örneklerden bırı Manş Denizi'm geçme yanşları. Soğuk bır denız olan Manş'ta yapılan yarışlarda, bayan spoıcuların bol bınncılıklerı, artık surpri/ kabul edılmıyor. Tupsuz dalış branşında Italyan Angela Bandini'nın 107 metreye kadar ınmesı, 112 metreyle erkekler dünya rekorunu elınde tutan Kubalı Francısco Ferreıraz Rodrıgue/'e çok yaklaşması da haylı dikkat çekıyor. Bu gelısmeler, kadınların erkeklere her spor branşında aynı derecede yaklaşabıleceklerı umudunu vermıyor. Bayanların kas yapıları, guçlen erkeklere oranla yuzde 40 daha az; leğen kemıklerı genış, daha kısa bacaklara, daha küçük akciğere sahipler. Bir noktadan sonra kadınların fızyolojık yapısı erkeklerınkıne yetişemiyor. Örneğın bayanlarda tenis dunyasının liderı Steffi Grafın, erkek tenisçıler sıralamasında ellınci yeri koruyan bir tenisçiyi yenmesı olanaksı/. Dunya pıstlerinde bayanların rekorları erkeklerınkine hızla yaklaşırken Turkiye'de durum çok farklı. Erkek atletlerimizin derecelerının dünya standartlarına oranla çok duşük olmasına karşın bu derecelerle mucadele edebılecek bayan atletlerimiz yok. Ulkemizde spora verılen önem buna paralel olarak sporculara sunulan olanaklar göz önune alındığında bu sonuç doğal. Dünya ve Turkıye rekorları arasında yapılan kısa bir gezıntı atletizmimizin trajik durumunu çok ıyı yansıtıyor: 100 metre: Bu dalda dünya rekoru erkeklerde Amerıkalı atlet Carl Lewıs'e ve bayanlarda yıne Amerikah Florance Griffith Joyner'e ait. Lewıs'in 9.92'lik dünya rekoru, Grıffıth Joyneı'in 10.54'lük rekorundan 62 salıse daha iyi. Bayanlar dunya rekoru erkekler Turkıye rekorunun (10.73 Şukru Çaprazlı) önünde Turkıye rekortmeni Semra Aksu'nun 11.86'lık 100 metre rekoru ise çok gerilerde. 400 metre: Erkekler dünya rekoru 43.29 ile Reynolds'a (ABD), bayanlar rekoru ıse 47.60 ile Koch'a (D.Almanya) ait. Türkiye erkekler rekoru 48.07, bayanlar rekoru 54.15. Disk atma: Disk atma erkekler dunya rekoru 74.08 (Schult/D.Almanya), bayanlar dünya rekoru 76.80 (Reincsh/D.Almanya). Bu dalda erkeklerle bayanlar arasında bir karşılaştırma yapmak çok zor, çünkü bayanların disk ağırlıkları daha hafif. Türkiye rekorları ise çok gerilerde. Erkekler 51.44 (Turhan Karaman), bayanlar 42.38 (Sevgi Şen). Son olarak spor dünyasının önemlı bir konusunu da kadınlar açısından vurgulamak gerekiyor: Para. Bu konuda bayan sporcular erkeklere göre bir haylı gerıdeler. Martina Navratilova ise kazanç listelerinin tek istısnası. Son ikı yılda kazandığı para Lendl, McEnroe ve Connors'ın kazançlarından daha ileride. Seul'de Evelyn Ashford 16 milyon TL karşılığı piste çıkarken 'Siyah Prens' Carl Lewis 115 milyon TL'ye yarış koşuyordu. D Derleyen: Murat Yığcı Hamilelik dopingi ılımsel olarak kanıtlanamamasına karşın kadın sporcuların, pek çok örneğıne rastlanan bır özellığı var Annelık Amerıkalı unlu kadın atlet Evelyn Ashford anne olduktan bır yıl sonra rekor kırarak tum dunyayı hayretler ıçınde bıraktı Yıne, "Annelik benden yenı bir atlet yarattı" dıyen Amerıkalı Valerle BrıscoHooks, doğum yaptıktan ıkı yıl sonra Los Angeles OlimpiyaUan'nda uç altın madalya kazanarak ulkesını ayağa kaldırdı Sovyet Tatyana Kazınkaya'nın durumu daha da ılgınç Kazınkaya, 1976 yılında 1500 metre şampıyonluğunu kazandıktan sonra kızmı yetıştırmek uzere spora ara verdı 1980'de gerı dönup rekor kırdı Ikıncı kez anne olunca yıne bıraktı ve ıkı yıl sonra pıstlere çıkarak rekorunu yenıledı Kazınkaya bu olayı şoyle açıklıyor "Doğum öncesı bedenin salgıladığı maddeler, doğum sonrası performans arttırıcı olabılıyor. Anne sporcu, daha rahat ve stressız hareket etmeye başhyor. Annelik guven sağlıyor." I B Takım sporlan yerine bıreysel sportarda kahramanlar yaratarak daha ıyı propaganda yapıldığını gören Bulgarlar 8O'lı yıllarda laboratuvar ürünü atletler yetıştırmeye başladılar Bunlardan dünya şampıyonluuuna ulaşan yuksek atlayıcı Stefka Kostadınova (209 cm ) (sol sayfada) ve 100 metre engellı koşan Jordanka Donkovva (12 21 sn ) (yanda) atietızm pıstlerinde Bulgarıstan tırtınası estırmeyı başardılar Ingılız atletlerden cıntçı Fatıma Whıtbread (7744) (safl üstte) erkeksı yapısıyla özellıkle magazın basınımn dıkkatlennı çekerek pıstlerin "Çıplak Ayaklı Kontes"ı Ingıtız Zola Budd (3000 m.) (solda) ılgınç hareketlerıyle sporseverlerın sempatısını kazandı