Katalog

M EKTUPLARDAN Osman Senemoğlu Heinrich Heine'den Allgemeine Zeitung yöneticilerine Heınnch Heıne Parıs, 26 Nısan 1836 • (,ok Sayın Baylar, Alman ga/etelcrının, Menlıkle bağdaşması olanaksız bırtakını yeısız ımaldrld kamuoyuna, benım Berlın'de yüksek sansür kurulunda ıncelenme sırasını bekleyen bır yazımın bulunduğunu bıldırmek çabasmdd olduklarını hdbeı dldım Gerçı Berlın'de benım, sansurun go/den gevırmesını bekleyen bır yazımın bulunduğu doğrudur Ama bu yazıyı sansuıe ben değıl, Hamburg'dakı yayınıjnı Hoffmann und Campe şırketı benden habeısız gondermıştır Bunu duyunıa hemen, altı hatta oıue sırkete metnı Btrlın'den ıstemesını ve bır Prusya ı/nı olmadan, baska bır bı^ımde yayımı olanaksızsa, bdsmamasını kesın bır dılle bıldırdım Yayıniim, ısteğıme uyarak yazıyı hemen gerı aldı ( ) Bılındığı gıbı, I ederal Meclıs benınıle bırlıkte dort Alman yazarının metınlerını, ahlak ve dınk ılgılı konularda ^ok buyıık suc, unsurları n,trdığı gerek^esıyle, özellıkk de benım tum yazıldrımı yasaklayan uzuıu bır karara varmıştıı ( ) Bır yazaı olarak yazdığım tum yazıların hesabını alnımın akı ıle verebıleceğıınden cnıınım Tedtral Meclıs'ın yargılama yelkısı sorununu hıs, tartışmadan, bu konuda onun tam yetkılı olduğunu kabul edıp Sdygı dolu duygularla sunduğum bır dılek^eyle benden esırgenen savunma hakkımı tanımalarını rıca etmış bulunuyorum ( ) Federal Meclıs'e yaptığım başvurunun yanıtını beklerken ne yazık kı tum Federal Alman hukumetlerı kararı uygulamaya başlddı Yasak edılenlcr yalnız sansurun hışmına uğrayan ıkı kıtabım değıl, hemen hemen tum yazılarım, dahası en /drarsız şurlerım bıle bu afetten kurtulamamıstır ( ) Prusya hükümetı, şukranla belııteyım kı son dakıkadd daha yumuşak bır yol sevmış ve yenı bır kararla yazılarımın yayın vc satışını Berlın'dekı sansur kuruluna göndermem ve onun 'basıla' emrını aldıktan sonra yayımlamanı koşuluna bağlamıştır ( ) Eğer bu koşullara uyarsam, bu davranışım Alman yazarlarının genel (,'karldrını tehlıkeye duşurmesı bdkımından duşundurucu bır ornek oluşturaı.aktır Çunku, şımdıye dek Prusya dışında yazı yazan hıvbır yazarın, yazdığı bır kıtabın basılması, yapıtının Prusya'da ve Almanya'nın otekı eyaletlerınde satılabılmesı i(,ın Berlın'dekı sansur kurulunddn ızın alma zorunluluğu aklına gelmemıştır Şımdı ben bu ışı yaparsam, bu bır kötıı ornek olatak ve Alman yazarlarını öyk bır merke/ı dcnetım sıstemıne bağlar kı bu da benım lyı bır bıçımde anılınamı sağlayacak bır durum değıldır Şımdıye dek boyle bır duruma duşmedığımı/den Alman yazını bu denlı gelıştı Ben bu gelışmeyı durdurabılecek böyle bır davrdnışın gundhını uzerıme dlamam. En derın sdygılarımla A 13 Aralık I799'da Dusseldorf'ta doğan Alman yazaı Heınrıch Heıne (ölumu 1856), I Ocak 1800'de doğduğunu söyleyerek "yuzyıhn ılk ınsanı" olmakla ovünmeyı severdı Bır ıkı kuçuk ayrıntı değıştırılmce bızden bır yazarın bugun bıle başına gelen olaylarla dolu Heme'nın yaşamoykusu Kapalı bır Yahudı çevresınde yetışınesının dışında çocukluğuna ılışkın pek bır $ey bılınmemekte Yalnızca Heıne, 1806 yılında Fransız egemen/ığıne gıren Dusseldorf'ta Fransız eğıtım kurumlannda okula başladığmı, bu nedenle de Fransa'ya tum yaşamı bovunca yakınlık duyduğunu anılarına aktarmış 1822 'de ılk şıır kıtabım yayımlayan sanatç ı, ıstemeyerek surdurdıığu hukuk öğrenımınt bıtırınce, Yahudı oldıığu ıçın kamu kuruluslarmda gorev alamaz Dınsel ınaıi(,ları olmamasma karsın I825'te Protestun/ığı seçer Ama bu dın değışıklığtnden de umduğu yararları sağlavamaz Içerık ve bıt,ım açılarından Alman yazının en ılgınç vapttı sa\ılan Reısebilder"ın (18261831 arası yayımlanan dort cılt) başansı, Heıne'yı hukuktan tumuyle uzaklaştırıp yazarlığa yoneltır 1831'de Allgemeine Zeilung'un Parıs muhabırlığım kabul ederek hransa'nın baskentıne gıder Bu yenı gorevı sırasında, hem Almanta hem Fransızta yazılarıyla ıkı ulkenın edebıyatları arasında bır koprıı kurulmasını sağlar Heınrıch Heıne 10 Aralık 1835 tarıhlt Federal Meclıs kararıyla Heme'nın tum yapıtları Almanya'da yasaklanır 16 Şubat 1836'da Prusya hukumetı soz konusu kararı, yazıların sansurden geçmesı koşuluyla vayımlanmasını kabul ederek bıraz "yumuşatır" Almanva'dakı bu olumsuz koşullar nedenıyle H Heıne gıderek A Dumas'ların, Th Cautıer'lerın, George Sand'lerın oluşturduğu Parıs'tekı yazm çevrelerıne vakmlaşır Ülkesı ustune yazdığı son şıırlerı, Prusya'da yasaklanıp şaırın tutuklanması ıstenınce Heıne yaşamını surgunde bıtırme kararı verır 1845'te geçırdığı bır felçten sonra tumuyle evıne kapanan yazar, uzun suren bır hastalık dönemıntn ardından, gunden gune "ıskeletleşerek" Almanya'ya kuskun olarak olur 23