Katalog

H A F T A N I N K O N U Ğ U New York'ta ün kazanan caz müzisyeni Aydın Esen: 'Türkiye'de insana yön vermeye çalışıyorlar İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda 11 yıl okuduktan sonra, burslu olarak gittiği ABD'de 6 yıldır müzik çalışmalarını sürdüren Aydın Esen, İstanbul'da birçok arkadaşının, "yönlerini bulamadıklanndan" müziği bıraktıklarını söylüyor... Türkiye'deki çevre baskısını dile getiren Esen, "İnsana yön vermeye çalışıyorlar" diyor ve ülkesini sevdiğini; ama Türkiye'den çıkmasaydı, bugün bulunduğu noktaya gelemeyecek olduğunu anlatıyor... Yavuz Baydar STOCKHOLM 5 S ıyuh vckirdekli altkultürün ifade tar/ı olarak 1930'larda bıçim kazanmaya baslayan cazın Sü yıllık bir zarmn dilıruındcn sonra üstkılltımin uyesi olarak chıııya çapır.da kabul görduğü bilinen bir geıçek. Bıreysel yaralıya kcndilığindcnlik kazandıran bu nıu/ık turunun gerek gelenekscl değerlcrine bağh ana ukıınını (mainslream), gerckac gcnç kusak mu/ısycıılerin ılkısıylc öteki türler vc yeni biçimlerle iletisiminı sürdürdüğü "odak noktası" New York'ıa, genç ve son derecc yctenekli Turk mtızisyeni Aydın Esen, adından bırkaç yıldır sıkça söz eitirmekte... Stockholm'un unlu "Kasching" caz kulübunde hulustuğ'umu/da Esen, clckıro basın dünya çapındaki ismi Jonas Hellbont'la Avrupa turnesine yeni başlamaktaydı. EsenHellborg ıkilisini davulda Sting'in son albumünde çalmıs olan Kentvood Dennard tamamlamaktaydı. Pıyanoda Bud Powell ve VVynlon Kelly, elektronık tuşlularda ise daha çok George Duke etkisınde, ancak yadsınamayacak ölçude özgun bir tar/ ve "sound"a sahip olan Esen, guçlu doğaçlaınalaı ıvla konscıdc bUyilk bcğeni ve alkış toplayacaklı Ancak, biz simdi konser öncesindeyiz ve sahne hazırlanırken bir köşede sohbet cdiyoru/. • Aydın, konservatuvarda II yıla yukın sure okııdun. Nu.sıldı o yıllur? Kimlerden ders aldın? • Ueıı daha basından çok yeıenekli, çok iyi bir oğrenu olarak tanındım. Bclki merakım olcki arkadaslardan daha la/laydı, bilemiyorum. Aı monik kalaııı daha dcğışıkıı, daha moderndı. Okulda buıuı pek kabul edemedılcr. Hem kla sik ınu/iğı hem dc cazı ayni ılgıyle dinliyordum. Ca/ı daha çok kaçamak dınliyorduk. Çoğu insaıı kaısıydı ca/a... "Nc oldugıı belli degil," fı lan deıleıdı. Doğuvlaıııa uslııne kıırulu oldupıı ıvın bir dcgeıı oinıadığını sanıılaıdı. Ama ılle de ca/ çulııcağım dıye ıığraşmadım. Mu/ikalılem saglaıııdı. Istcscydım çok iyi bir klasik pı yaıııst oluıdııın. Uıııuı hocalarım da iyi biliyoıdıı. İllıuıı I sıııanha>'ıan vc Adnan Saygun'dan deısleı alılım Ama IK'III asıl bıvımlendiren pıyano hocam Kemal Suııdvr'dır. Bcnım için Usnıanbas vc Sayf.Min'daıı daha önemlıydı diycbilıııın Kcıııal Suııdeı la/la tanınınu/, ama bcıı tammnasım ıstcrım. • Cuz tende gıderek neden daha Jazla ağır bustı? • Bu tamamen insanın, sanaıçııım kı^iliğini bultnası sorunu. bu konuları ben fazla konuşmam, ama her sanalçı keııdısıyle, ö/ııylc doğrudan iletişim kıırmalı, ben buııa ınanıyorum. Işin en zor taıafı da burada bablıyoı. lyı okul ve iyi hocalarla her şey iyi olacak sanılıyor. Yönünü bulamayan sanatçı, ki benim Islanbul'dan bırv'ok arkadaşım muziği bırakmak, ba^ka ınesleklerc gırmck zorunda kaldı, kaybolup gıdiveliyor. Ben Beelhoven'ı sevdiğim kadar Arl Talum'u, Oscar Pelerson'ı da seviyordum. Bana göre aıalarmda fark yoklu. Değişik noklalarda, ruhsal acıdan yoğunlukları aynıydı bana göre. 18 yaşındayken iki turde de çalıyordum. Ama çok çevre baskısı vardı. Biliyors.un, Türkiye'de insana yön vermeye çalışıyorlar. Oysa ben kendımi sınırlamak isiemiyordum. Benım içın klasik çok önemli elbette; ama buııdan da bir süre kopmam, kendimi dinlenıem ve kurarımı ondan sonra vermem la/ımdı. Bu yuzdeıı ABD'ye gıtınem cok yararlı oldu. * Ben Ulkemi çok seviyoı uııı, ama şunu da bilıyorum ki Türkiye'den çıkmasaydım bu noktaya gelcmezdim. Ne bileyim, bııgun bu Miroslav Vitous'la çalıyor oiamazdıın. Şu anda onunla çalmak bcnim için bir gurur kaynağı. Klasik lemelh müzik çalıyoruz çunku. • Okurken profesyonel buşladın mı? olarak çahşmaya • Evct, ama kaçak çahşıyorduk. Okurken dısarda müzik çalmak yasaktı. Birçok arkadaş o yüzden okuldan atıldı. Ama bana galiba Aydınım dıye, pek bir sey diyemczlerdi. • ABD'ye gidişin nasıl oldu? • Gary Burton Turkiye'ye gelmisti 1982'de. Dınlemıs ve çok bcğenmis. Bana Bcrklcc'dcn tam burs verdi... • Mukemmel bir fırsut oldu herhalde... Yükselmek Isteyen tıer caz müzlsyenlnin, "zorlu bir sınav" dlye baktığı New York'ta piyano ve tu$lularda bugün saygın bir yere sahip olan Aydın Esen, 12 Mayıs 1962 İstanbul doğumlu. 7 yaşında Belediye Konservatuvarı'na giren Esen, buradan 1980'de mezun olmuş. Istanbul'u zlyareti sırasında yeteneğini kesfeden ünlu vibrafonist Gary Burton'un desteğlyle saygın müzik okulu Berklee'den bir burs alarak ABD'ye yerleşmiş. Esen, çalışmalarını yaklaşık altı yıldır, önce Boston'da ve daha sonra geçtiği New York'ta sürdürüyor. İki yönde llerleyen bir çalışma bu. Konservatuvarda 10 yıl süreyle eğltlm gördüğü klasik müzikle bağlarını koparmayan Esen, 2. senfonlsini de yeni tamamlamış durumda. Yapıt, gelecek yıl başlarında ABD'de llk kez seslendlrllecek. Esen'ln temel uğraşı alanını İse caz oluşturuyor. Berklee günlerinde pek çok ünlü müzisyenle tanışma ve blrlikte çalma olanağı bulan Esen, konserler ve plak kayıtları yoluyla New York'ta yerlesiklik kazanan bir isim artık. Usta kontrbasçılar Eddle Gomez ve Charnett Moffett'le gerçekleştirdlği stüdyo çalışmalarını bu çalgının bir başka ustasıyla, Mlroslav Vitous'la işblrllği izlemekte şimdi. Esen'ln ayrıca "Transfusion" adlı bir de modern caz dörtlüsii var. • Müthiş iyi bir fırsattı. 20 yasındaydım o Mrada, çıkış yapmanın tam /amanıydı. Ben bir bakıma /ora girmis gibi goruyoı uııı keııdımı çıkmakla. Çünku heı >eye rağmeıı lurkıyc bir muzısycn içın tozpembc olabilir Biı mu/ısyen ba/ı seylerı elde cdebilir vc öyle yasar gideı. Benim bazı arkadaslarım amaçlarına sırf bu yıı/den beniın kalamda ulaşamadılar. Yetenekleıi oııları bellı yerlcrc ulaslırdı, ama ben onlann neleyi, hangi noktayı hak cttıklerini bilirim, onları orada görmck ıstcrım. Bir kısmı mcmnun. hh, zaten memnunsan bir mescle kalmıyor gerıye. Ben kendımı zora kostum vc Türkiye'de 2530 senede yapamayacağınıı ABD'de 56 senede yaptım. Teoıik açıdan, hem yazma hem de çalışma açısından. 8