Katalog

RlO DE JANEIROı Okyanusa açılan plajlar kenti rayı ruhunuzu dinlendirerck izlemenizi sağlayacaktır. Şehir içinde yolculuk, sizi geçmişe, geçmişten bugüne getirip götürecek bir slayt gösterisini andırıyor. Bir virajı alıp genişçe bir caddede yolculuğunuzu sUrdürUrken 18. yüzyıl sonlarında olduğunuzu düşünebilirsiniz. Roma'nın görkemli yapılarını aratmayacak derccedc gösterişli binalar bugün de canlılığını koruyor, değışik kullanım biçımlerıylc yaşatılıyor. Bir diğer caddedc, yeni mimari biçimlerin dcncnmi; olduğu modern yapılar aıusındasiııız. 30 katlı bir gökdelenin bazı katlarının boş bırakılıp ağaçlandırılmasını şaşkınlıkla izlerken, karşı tepelerdeki favelalar (gecekondular) konsantrasyonunuzu bozuyor. ö y l e yapılar ki, tstanbul, Ankara, Izmir'deki birçok gecekondu, bunların yanında "lüks villa" gibi kalır. Toplumsal katmanlar arasındaki uçurum oldukça derin. Rio'nun simgesi lsa heykeline ulaşmak içın Corcovado Tepcsi'nin kente göre arka yamaundayız. Küçük trenler bi/.i yeşil bir tünelden geçirip tepeye ulaştıracak. Yerli ve yabancıların eğlence, dinlencc için gittikleri başlıca bölgelerden biri olan bu tepeye yolculuk, oldukça 7evkli. Yabancılar için, yerlilerin yolculuğunu izlemek eğlence kaynağı. Toplumsal katmanlar arasındaki uçuruma karşın, Brezilya'da herkesin birleştiği tek ortak nokta eğlencedir demek, çok yanlış bir değerlendirme değil. ÇUnkü Brczilyalı için eğlencenin özel bir mekânı da yok. Trenimiz sık yapraklı ağaçları yararak tırmanırken, 1517 yaşlurındaki genç kızlardan samba parçaları dınliyoruz. Müzik aletı, eller... Çevredeki grup, yadırgamak bir yana, tempo tutarak genç kızları destekliyor. Yaklaşık 700 metre tırmanıp zirveye ulaştığımızda, sağ yanımızda Guanabara Körfezi'nden başlayıp seyre daliyoruz. Rio Niteroi Köpriisii, dunyaca ünlu tpanema ve Leblon sahillcri, botanik bahçcsi. Karşımızda Paris'in gelinsi güzelliğini, Ege kıytlarımızdaki koylann çekici kıvrımlarını, Ekvator ormanlannın koyu ycşilini dekoratif bir buketmişcesine bir arada görüyoruz. Dünyanm belli başlı güzel kentlerinin en tipik güzelliklerini kendisinde yaşatıyor sankı Rio... Ve bu gü/elliklere "hayran" bir heykel. 1145 ton ağırlığındaki ve 38 metre yüksekliğindeki lsa heykeli, bir mühendisheykeltııaş işbirliğinin UrUnü. Heykelin vücut ve kolları mühendislerce, baş ve elleri ise heykeltıraşlarca gcrçekleştırilmiş. Heykelin sadece ayaklarının bulunduğu kesimin içine kUçük bir kilisc yapılmış. Rio'ya en hâkim tcpedeki heykelin bulunduğu alana tsa peygamber de gelebilmiş olsaydı ve Rio'yu seyretseydi, belki o da heykeli gibi ellerini iki yana açıp dakikalarca hareketsiz kalabilirdi... "Samba" deyince, hemen aklınıza erotik görüntüler, gürültülü bir müzik gelmesin... Riolu bir rehbere, "Samba ncdir?" diye sorduğumuzda, şu sö/cükleri yan yana sıraladı: Acı, niıkle, /erafet, sertlik, keskinlik, iyimserlik, coşku, duyKusallık, üzüntti, şenlik... Kökü Kongo ve Angola'dan getirilen esirlerc dayanıyor sambanın. Esirlerin acıya karşın yaşama bağlılığı, bcyazların eğlence tutkusu, yerlilerin kendilerine has danslan birleşip yepyeni bir biçime bürünmuş, özelikle Afrikalı kölelerın yaşadıkları tüm acılara karşın iyimserliklcri sambanın yaratılmasına büyük katkıda bulunmuş. Samba şarkılarının sözleri son derece önemli. Karnavalda birinci seçilirken dikkat edilen önemli konulardan birisi de bu sözler... Brezilyalılar samba şarkilannın Portekizce sözlerinin başka dillere çevrildiğinde, "Tadının bozuldugunu," söylüyorlar. Kent merkczlerindcn en fakir semtlerc, köylerc kadar tcmcl bir eğlence kaynağı olan sambanın sözleri, gerçekten Riolu rehberi doğruluyor. Rio'da plajlar, dört mevsim boyunca günlük yaşamın çok önemlibir parçası. Kentin yakın çevresindeki plajları uzunluğu 90 kilometreyi buluyor. Kıyılar, halka açık; zengln fakir, herkes plajlarda. Brezilya'nın hemen her bölgesinde samba dansına, sambacılara rastlayabılırsınu. Ancak samba, popülarltesini Rio'da kazanmış. Kentte tam 48 adet "resmı" samba okulu var. Sadece Rio'da tam 48 resmi samba okulu var. Kendi kulüplerı için sambacı yeti^tiren özel girişimciler bunun dışında. Okullardaki en büyük amaç, tüm bir yıl boyunca hazırlanıp 28 şubat ila 3 mart tarihleri arasındaki karnavalda, dereceye girmek. Her okulun kendine özgü rengi, flaması var. tyi bir samba okulunun yaklaşık 15 bin kişinin eğitim görebilcceği 200 derslikten oluştuğunu öğrenince, bu olayın sosyal bir etkinlikten, eğlenceden öte, ayrı bir "sektör" olduğunu düşünüyoruz. Tüm Brezilya'da yaygın olmasına karşın popülaritesini Rio'da kazanan samba, ülkenin tanıtımı için de önemli bir araç. Köku 1850'lere varan Rio Karnavalı, "dünyanın en büyük cadde parrisi" diye de tanımlanıyor. Rio'nun en çekici yönlerinden birisi de hiç kuşku yok ki plajları. Rio'nun yakın çevresindeki plajların uzunluğu (oplam 90 kilometreyi buluyor. lnce parlak kumlu geniş plajlar hemen hemen bütün yıl turıstlerle doluyor. NUfusu 7 milyona yaklaşan Rio'nun göbeğinden başlayan Copabacana Plajı'nın hemen ardında, yürüyüş yolu var. Bunu ana cadde ve lüks oteller izliyor. Plajlar genel olarak herkese açık. Çit ile çevirme ya da kapıya bekçi dikme diye bir ulay yok. Kıyı şeridinin yanı sıra, yarımada ve adalardaki plajlar da tatilcilerin kullanımına, 1800'lü yılların ikinci yarısından itibaren açılmaya başlanmış. Deniz kirliliği mi? Rio'ya yabancı bir kelimc. Ancak bu plajların, Atlas Okyanusu kıyısında olduğunu belirtmekte yarar var. Çünkü boyu iki melreyi aşan dalgalar, kıyıdaki olası pisliklerin başlıca temizleyicisi... Başta Arkeoloji Miizesi ve Şehir Müzesi olmak Uzere, sekiz büyük müze ve uzun yıllar imparatorluklar merkezi olmanın getirdiği avantajlar da dikkate alındığında, Rio'ya "Kiiltiir başkenii" adı verilmesi, hak edilmemiş bir payc değil. Rio'da doğa ile insan arasında bellı bir denge var. Biri diğerini kesin olarak alt etmiş değil. Bu denge insan lehine değijroediği sürecc, cennetsi güzellikler için büyük bir tehlike yok Rio'da... G ** « Rio'da teleferığe bınıp Açucar Tepesı'ne çıkmak ve körfezı seyretmek, bu kentı ılk kez görenlere, tarıfi oldukça güç, ama zengln duygular yaşatıyor Tıpkı istanbul'da Bojjaziçi'ni ilk kez görenlerde olduflu gibi...