Katalog

B A Ş K E N T G Ü N L E R İ Müşerref Hekimoğlu Balede yıldızların dansı S ıcak bir haziran akşamı, büyiık tiyatro çiçek bahçesi gibl, sahnede genç oğrenciler, salonda genç öğrenciler, herkeste sevinç, coşku, Ankara Konservatuvarı Bale Bölümii'nün danslarını scyrediyomz. İnci Kurşunlu'yu kutluyoruz uzaktan. Konservatuvar Bale Bölumu Baskanı, uzun süre hasta yattı, ameliyat oldu; sağlık durumu hâlâ çok iyi değil, ama öğrencilerini izlerken hastalığı da yorgunluğu da geride bırakmış olacak. Biz de güzel bir dans şöleni yaşadık. Çaykovski'den "Kuğu Gölü", modern danslar ve stepler... Dans sanatının tüm örnekleri. Bu kuçuk öğrenciler bale dalının yıldızları olacak, bu sahncde ne güzel dans edecekler kimbilir. "Kuğu GölıT'nden sahneler izlerken, "geçnıiş yılların kuğulan"nı da anımsıyorum. Onlardan biri de İnci Kurşunlu. Onu ilk lanıdığım günleri hatırlıyorum. Hasan Leventoglu ilc evlenmeden önceki günleri. Hasan, tiyatrocu bir babanın tiyatrocu oğlu. Genç yaşta yitirdiğimiz bir sanatçı. Hastalığı nedeniyle yaşam süresi kısalan bir delikanlı. Güzel baleci bu süreyi uzatmadı; ama Hasan'ı mutlandırdı. Müşerref Ahla sonucıı biliyorum, yine de belli bir donemi birlikte ve mutlu gecirmek istiyorum. Ondan bir çocuk doğurmak isliyorum. Evlendiler, Hasan'ı yitirdik, oğlu bir delikanlı neredeyse. İnci Kurşunlu da üçüncü evliliğinı yaşıyor. Herkesın yaşamında yıldızların parladığı ve söndüğü anlar var; ama bir olum yolcusunun karanlığını aydınlatmayı herkes başaramaz degil mi? Genç bir baleci başardı. Bale çok sevdiğim bir sanat dalı. Klasik ya da modern; çok yonlü, çok boyutlu bir sanat olayı dans. Bu sanat dalının güzel fili/lerini de ilk yıllardan bu yana sevgiyle, ilgıyle izlerim. Devlet Balesi'nın tırmanış yıllarını sevinçle duşılnur, iniş hissettığim zaman üzülürüm. Balecileri çocuklarım gibı severim, yıllarca birlikte yaşadık, güzel olaylar, düğünler, doğumlar kutladık. Kirni zaman da acı olaylar. Duygu Aykal için yapılan törenin acısını hâlâ duyuyorum sahneye bakarken. Mgdern dansları izlerken Duygu'yu da seyrediyorum, gözlerim yaşarıyor. Modern dans öğretmeni Pervin'i de coşku ile selamladım o gece. "Ayna"da guzel danslar seyrettik. Pervin, lran kökenlı bir sanatçı. oyun; sanatseverler o dönüşü sevinçle kutladı, ama araya acı olaylar girdi, Ayhan Aydan sahnede uzun kalmadı. Ancak güzelliğiyle, sanatıyla, yürcğiyle hâlâ gönullerde. Devlet Balesi'nde gıuel bir olayı da "Çeşmebaşı" balesinde yaşadık. Rahmetlı Feril Tü/ün'ün müziği ile çok renkli bir bale izledik. Türk balesinin güzel bir yapıtı "Çeşmebaşı". Genç ku^aklar da izlemeli. Boş protokol koltukları SHP lidcri F.rdal İnonü de bale öğrencilerini seyredenler arasında. Son kuıultayın gcrılımini unutmak için güzel bir olay. Yanında eski Meclıs, yeni Kurultay Ba^kanı Memduh Ekşi. Bunca gö/lenıden sonra hâlâ sasırıyoıum, başka kimse yok protokol yerlerinde. Kültür Bakanı da yok, Mıllı Eğitim Bakanı da. llgisizliğin de doruğuna varıyoruz gidcrek Bos protokol kolnıklamıa konservatuvar öğrencıleri ycrleştiler Dansları coskuyla alkışlıyorlar Kimi bale, kimi tiyatro, kimi şan bölumuııclen. CUneyt Gökçer'i de arıyor gözlerim. Ama yok. Haccttepe Üniversitesi Rektörıl Prof. Yiıksel Bozer de yok. Genç öğrenciler bu ilgisizliği nasıl yorumluyor acaba? Ben yorum yapamıyorum artık. Arada gu/.el haberler duyuyorum, Bale Bölümu'nu bitirenler Batı ülkelerınden önerı alıyor, ama gitmiyorlar. Çevrelcrinden, ülkelerinden ayrılmak istemiyor; burada dansetmek i.stiyorlar. Bale seyircileri de gidcrek artıyor; ama Devlet Balesi'nin ayrı bir sahnesi yok. özel tiyatrolara karşın özel bale sahneleri de yok ülkemizde. Oysa bu sanat dalına daha çok ilgi gerekir. Bale gösterilerini çoğaltmak gerekir. Genç kuşaklara klasik ve modern balelerle güzel bir pencere açmak, konservatuvarı bitirenlere çalışmak, parlamak olanağı yaratmak gerekir. Ancak konservatuvara bile yeterli ilgi gösterilmiyor artık. öğrenci gösterisınin programında ılginç bir not var: "Müzik malcryallerinin yetersizllği nedeniyle, yapılan kayıt lcmiz degildir. Ö/ıır dileriz." Çok düşündürücu degil mı? Bale dalında müzik kayıtları için ödenek esırgeniyor mu yoksa? Peki konservatuvann ötckı bölümleri? Geçenlerde, Cumhurba^kaıılıgı Senfoni Orkestra»ı'nın konserinde Sayın Evren ile konuşurken, konservatuvardan da söz ettik bir aralık. Ersin Onay'ın büyuk coskuyla çalışıp ıyi bir düzen kurduğu günler geride kalmış görünüyor. Oysa ben, Cüneyt Gökçer'in gelmesine umutla baktım. Carl Eberl'in parlak öğrencisinin olgunluk döneminde konservatuvara güzel bir katkısı olacağım düşündüm. Cüneyt Gökçer yeteri kadar vakit bulamıyor belki de. O zaman konservatuvarı kim yönetlyor? Oysa bu kuruluşu gelistirmek zorunluluğu var. Her dalda yetenekli gençleri sahnelere, orkestralara k â2andırmak zorunluluğu... Sanat^riiği giderek artan Sa / J . n F ' V r e n • «oııuşmaları üzülerek dinledi 0 at KyIuı. Sonra da sordu: Çözüm nedir acaba? özerklik diyenler de var. Kon.scrVâtuvann özerk bir kuruluş öİmaMnı öncriyorlar. Ben de her zama^' M sözlerimin altını çİ7İyorum: S"u sanat kuruluşuna ilgi ve sevgiyle bakmak gerekiyor her şeyden önce. Yoksa çok büyük yetenekler de yeşermeden solabilir. • Geçmişin görkemli galaları Geçmiş yıllarda bale galaları çok görkemli olurdu başkent Ankara'da. Ninetle de Valois coşkuyla alkışlanır, balenin genç yıldızları umutla selamlanırdı. "Coppelia" balesinin unutulmaz yıldızı Binay Okurer şimdi Bodrum'da oturuyor galiba. Jaleler, Aylalar, Sunalar, Giilcanlar, Tanjular, Oytunlar, Alilcr, Meriçler, Saitler, Rengimler'le bale dalırun yıldızları anılarımı çok parlatıyor; ama kimi uzun süredir karanlığa gömüldü. Kimi yonetici oldu, kimi bale okulu açtı, sahnede degil, ama dansla yaşıyor hâlâ. "Kuğu Gölü"nde bir Gülcan Tunççekiç Tanju Tiizel çifti, bir de Mertç Sümen ve Sait Soknıın canlanıyor gözümde. Sonra "Giselle" de Meriy ve Oytun çifti. Tanju Tiizel ABD'dc şimdi, uzun süre dans etti, sonra bir okul açtı. Çikolata renkli balecimiz Sait Sökmen'den de sahnede en sıcak dansları seyrettim yıllarca. Onun da üç dans okulu var şimdi. Afrika kökenli bir koregrafın sahnelediği "Roıtıeo Devlet Balesi'nin unutulmaz yıldızlarından Meriç Sümen ve Oytun Tufanda, "Giselle" balesınde, görkemli danslarıyla pırıltılı bir çitt oluşturuyorlardı. Jıilyct" danslarını daunutamam. 'Romeo', Oy(un Tufanda, 'Jülyet' Meriç Sümen. Kirpikleriyle dans edcn bir balerin. Son kez "Carmen" de gördüm onu. Ama 'Kuğu', 'Jülyet' vc 'Giselle' olarak anımsıyoıum. Osınan îjengezer'in giysileri ve dekorlar da gözümü hâlâ oksuyor. Meriç Sümen'ın ilk evliliğinde rahmctli İnonü nikâh tanığı ıdi. Sanatsever devlet adamı, sanatçıların çağrılarına katılırdı her zaman. Bulgar Palas'taki nikâh kokteylini bir düğün balesi gıbi kutladık. Balenin yıldızları lnönü'yü çevirdiler. O da genç evlilere güzel öğütlep verdi; sanatçıları güzel sözlerle onurlandırdı. "Romeo Jülyet" balesini on kadar yabancı elçiyle seyrettim. Türkiye'de bale var mı diye dudak büken kimi diplomatları, özellikle çağırdım. Sorularını, görerek yanıtlamalarını istedim. Güzel bir geceydi o; balcden sonra evde bir sofra donattım diplomatlara; Meriç Sümen, Oytun Tufanda, Osman Şengezer ve Rodriguez de geldiler. Güzel saatler geçirdik» Balemizin yıldızlarıyla gözlerimiz de gecemiz de parladı. Geçmiş yıllarda bale, opera, tiyatro galaları gccelerc güzel bir boyut katar, saatler sanatsal söyleşilerle uzardı. 196O'lı yıllarda Todd Bollander'in sahnelediği " ö p Beni Kate" müzikalinde de çok guzcl danslar izledik. Cüneyt Gökçer'in "F.ski Gunler" şarkısıyla güzcl tangolar, "Bu Ne Sıcak" şarkısıyla iliklerimizi de ısıtan sıcacık danslar... Devlet Tiyatro, O D < ^ ve Balesi'nin ortak ürünü o tni)Z\lkdileı...'Qüzel operacımız Ayhan ^ y â a n d a u z u n yı ılardan sonra ilk hcî bu müzikaldc sahneye çıktı. Unutuimayan bir "hırçın kız" oldu. Ara sıra buluşunca çok tatlı anımsarız o günleri. " ö p Be^:; Kate", Ayhan Aydan'ı sahneye dönHV[ren j,j r 18