Katalog

V İ D EO S E T İ İsmet Berkan Oyun evin içinde, ISİNEMADA BİR FİLMl ev oyunun Rain Man ve otizm Kuçıık bir ataşlınna sonunda paranın kontrolunu.ı bir akıl hastanesindeki bir doktorda olduğunu öğrcnır. O doktoıla goııişıneye gittiğinde de bir tcsadül sonucu paranın bir otıstık olan ağabeyinin bakımında kullanılacagını öğrenır. Genç, paranın lıiç dejilse yarısını kurtarabilnıek içın varlığını henüz oğrendığı ağabeyini hastaneden kaçırır ve Los Angeles'e götürmcye karar verir ve bütün film, Cincinnati ile Los Angeles arasırıdaki karayollarında, motellerde ve Las Vegas kumarhanelerindc geçer. Ağabeyinin varlığını öğrendığınde gösterdığı tek tepki "Niye bıınu bana kimse söylemedi" den ötcye geçmeyen delıkanlının gözü ılk başta paradan başka şcy görmüyor gibidir, ama kolayca tahmin edılebıleceğı gibi sonunda otistık ağabeyıylc bir yakınlık kııraı ve paradan vazgeçip ağabeyınden vazgcçmenıeye karar verir. Ne var ki yasalar ağabeyine bir Mastanede daha iyı bakılacağını kararlaştırır ve kaçınılma.» ayrılık gerçekleşır, fılnı de bıtcr. Kabaca Ozetlcdiğımiz fılrn bı/e ne anlatıyor? Her seyden önce, otizm denilen hastalığın ne olduğunu anlatıyor. Otistik ins.ın, cevresıyle iletişim kuramayan, kendi ıç dünyasına kendini hapseden, alışkanlıklar yardımıyla yaşayabılcn, kendısine başlangıçta öğrelilenlerin dışına çıkamayan ve tuhaf bazı yeıeneklere sahip (matematiksel zekâ kolay ezberleme vs.) oluyor. Filıne dört Oscar'ından birını kazandıran Dustin Hoffman, gerçekten olaganüstü bir oyun çıkarıyor. Filmin Oscarlarından bir diğerı en iyi yönetmen Oscar'ı Barry Levinsonun yaptığı, en iyi senaryo Oscar'ını alan senaryoyu alabildığine yalın bicımde perdeye aktarmak olmuş. Teknik anlamda buyıık olağanüsluluklcr taşıyan, yeni dramatik anlatım teknikleri bulmaya çalışan bir film değıl Rain Man. Bu anlamda bakıldığında, sıradan bir yol filmi belkı. Son Oscar ıse "en iyi film" Oscar'ı. Filmı seyıedip salondan dışarı çıktığınızda kocaman bir soru işaretinin çengelı kafanızı meşgul edıyor. Soru şu: Rain Man, aslında bir "soap openı" nııydı? Çok ağır bir yargı gibi gelebilir, ama Raın Man'i okumanın çeşıllı düzcylerı var. Bu düzeylerden biri, otizrn hastalığının sadece bir dramatik öge olarak kullanıldığını düşünmek. Bir başka dllzey ise, otizının dramatik bir öge olmakla kalmayıp aynı zamanda bir simge de olduğunu düşünmek. Simge? Nasıl bir simge? Neyin simgesi? Yazar ya da yönetmen ya da baş oyuncu(Bu film hangısinc ait ben de bilnıiyorum) otızmi anlatırken bize baska şeylcr mı söylemek ıstiyorlar? 2000'e l)oj;ru dergısinın film eleştirnıeni Ali Hflkan soruyor: "Sorun o(i/mde mi, kapitalizmde mi?" Yanı iunu demek istiyor: Aslında bütün toplum, kapitalizmin bı/e davattığı sınırlar içinde yaşıyoruz ve diğer halkaların içinde yaşayanlarla derın ileliiltl) prpbjçmjerimız var. Hepimiz, bir çeşit otistiği/ aslında. Belkı abartılı bir bakış açısı, belkı de doğru. Yukarıdaki haşerat hikâyesinin varlık nedenı de bu. Ben de film bıttıgınde kendi kendııne "Şu ol'um kutu bir hastalık degil Kulilıa" dedım. Ama film uslılnc daha derın düşünmcye çalıştıjıında, dOınıp dönup başla sordtığum soruya geldınv Otizm hlmde hanyı dinaçla kullanılınış? muş. Bir kadın var, birerkek var, birtakım paralar, sahte polisler, gerçek cinayetler, kuıııarlar vs... Ama David Mamet ile Jonalhan Kal/'ın öyküleri, hcr nc kadar Amerika'da da geçse, son derece "Ingiliz" birtakım ilişkilerin ustunc ku rulu. David Mamet'in hem senaryosunu ya/ıp hem de yonettiği film, ustaca örulnuış bir ağ gibi. Yönetmen, filmin başlıca bilmecesini bi/ den özcnlc gizlerken bir yandan da filmin insan ilişkilerine dokunan boyutunıı ince ince isliyor. Bilmcccyi çok kolay çözüyoruz; ama o andan ıtibaren, zaten bilmcccnin pck önemi kalmıyor. Çünkü konunun çok daha oncmli bir boyutuna atlamıs bulunuyoruz: İnsan bırını öldürmeyc ne zaman ve nasıl karar verir? Aşk, heyecan ve silah TOP GUN Yönetmen: Tony Scott. Oynayanlar: Tom Cruise, Kelly McGillis, Val Kilmer, Anthony Edvvards. CIC, Özen FilmVideo. Genç sinemacı Oavid Mamet'in hem senaryosunu yazdıflı hem de yönettifli "Oyunlar Evi", karmaşık bir basitlik üstüne kurulmuş bir dolandırıcılık öyküsu... • ilot oltnayı kimlcr istcr? Hcrhaldc onceliklc, lıcııüz fırsatı kaçırmamış olanlar, yanı gcnvlcr. Türkiye'dc durunı fark.li. anid ABU ve Ingıltere'de gencleıin eıı çok yapmayı ıstedıklerı ınesleklerin basında pilotluk geliyor. Pilot olma isteğiyle ilgili bu talep, kuşkusuz başka biıtakım süreçleri de harekete geçiriyoı. Ve o sıııeç ler, aynı zamanda pilotluk mesleğine olan talebi arttırmaya çalısıyor. "Top Gıın", bu süreci besleyen şeylere eıı gıızel örneklerdcn biıi. Film boyunca bir aşk, bol bol uçakta seyahat ve biraz da tehlikenin tadına bakıyorsunuz. Ama geriye ne kalıyor? Kocaman bir sabun köpüğü. Ncredcysc ıkı saalıni/ı şöylc dinlcncrck ve pek fa Ma kafa yormadan geçirmek islıyorsanız, "Top Uun" bulabıleeeğıni/ en iyi filmlcrden biri. Q Ellı ıkı yaşındaki Dustın Hoffman ve 26 yaşındakı Tom Cruise. "Raın Maın"ın 'kulubedeki (elefon konuşması' sahnesinde . A VS... merikalı reklamcılar, yaptıkları reklam filmlerinın etkınliğını öiçmeye çok meraklıdır. Yapılan her film, rtnce tesi gruplarına seyretıirılır, ardından uygun bulunursa TV \e sinemalarda halkın karşısına çıkar. Araştırına bununla da bitme/. Acaba bu film satı>lan arttırdı mı, hedef kıtleyi tam 12'den vurdu mu, seyredenler film hakkında ne düşünüyor, Boyle bir elkinlik araştırması, yaz aylarında başımıza bela olan haşeratla mücadele speıylcrı ıçın yapılnıış. Fılmler hepımizin bildığı tarz. Çızgi film. Silahlanmış lıaşerat tam ınsanlann ustunc gıderken ya da karafatmalar tam deliklerınden kafalarını cıkarırkcn insanoğlu acrosolünü sıkıyor ve hepsini öldüıuyor. Film belkı güzel bir fikir Üstüne kurulmuş, hedefe tam 12'den vuruyor gibi, ama gelın goıUıı kı araştırma aynı şcyı söylemiyor. Arastırma sonuçlarına grtre bu lar/ fılmler, haseratı scvımli göstcrmekten başka işe yaraınıyor! OYUNLAR EVİ (House of Games) Yönetmen: David Mamet, Oynayanlar: Lindsay Crouse, Joe Mantegna. RCA Columbia Pictures. • önctmen sinemasının yeni isimlerinden David Mamet'in ünlü filmi vidco kulüplerindc. "Oyunlar Evi", bir yanından baktığımzda fazlasıyla planlanmış bir dolandırıcılık, bir başka yanıyla baktığımzda insan psikolojisi ve son olarak da arkasından baktığımzda dostluğun değerı ya da değersuliği üstüne bir film. öykümüz, bütün dolandırıcılık öykülerinde olduğıı gibi kannajık bir basitlik üstüne kurul i u hikâyenin her hafta bir takım video filmlerinin tanıtıldığı bir köşede ne işi var, diyedüşünebilırsınız. Bu köşenin yazarı, ilk kez kendini alamadı ve bir sineına filmı Ustunc düşündüğü bırkaç şeyi okurlarıyla paylaşmak isledı Fılınınıı/, bugünlcrdc Istanbul sınemalarında oynamakla olan dört Oscarlı "Rain Man", Yağmur Adam filmi. Peki Yağmur Adam'la yukarıdaki haşerat hikayesinin ne ilgisi var? Müsaadenizle onu yazının somına saklayacağım. D i r kere, en basitinden Rain Man etkileyici bir film. Filme bu özelliğini, bir otistiğin öyküsünü anlatıyor olması verıyor. Rain Man olmasa pek çoğumuzuıı varlığından bile haberdar olmayacağı bu hastalık, filmın an.ı eksenı. Amerika'ya lerrarı'ler Klıal eden genç, parasal bir sıkısıklık içindeyken bahasının öldıığuııu öğıenır \e cena/eye gıtmek zorunda kalır. Ccna/enin ardından vasıyetname belli olunca da bahasının kendisıne bir 1949 model Buickterı başta hiçbiı şe> bırakmadığını ögıenır. Pekı ama babası 3 milyon doları kiıne bırakmıştır? B "Top Gun"da, Kelly McGillis ve Tom Cruise Pek fazla kafa yormadan, Iki saatinizi şöyle dinlenerek geçirmek istiyorsanız, ışte Amerikan gençliğinin "yenı ılatn" Tom Cruise karşınızda! 19