Katalog

HAFTANIN KONUĞU Tam bir diinya göçebesi Peter Brook'un sahnelediği "Mahabarata" oyunu ile bütün dünyayı dolaşan Tuncel Kurtiz, turneden sonra aynı oyunun Paris'te çekilen filminde de rol aldı. Ferruh Yılmaz I KOPENHAG ıllaıdıı Avrupa'da \aşa\aıı Türk sınenıa ve lı\ ıtıo saııatcısı I uıicel kıırtı/, voSuıı calısmalar n,erısınde Son ol.ır.ık Pıter Bıook ıııı salınekdıOı \liihııl>ur:ı(n" ılc butun dun\ti\ı dolaşan kuılı/ Iıınıeden soıııa a\nı cnuıuın Paııs ıc vekılen h l m ı ı u k ' d c rol aldı Top lanı 6 saaılık Iııı lılııı olaıak ckı^uııulen Aialıa b a r a ı a " v ı \ınc Peıcı Brook vOnemor TııiKel kııılı/ son hııkaı, vıl lıanc, u/ıın \ıllaı Isvcı, lc vaşadı lsvc\'ıe ırılı ııtaklı bın.ok fılıııde ve telev ı/M)iı dı/ısıııde ovııavaıı kııılı/, bıı aıada vonelmeıılıgıııı kendı vapııgı "(.ııl 1IUMIII"I d.ı vt ktıkeıı Sıocklıolıu cltkı llalk ( h ı ı n u ı l a r ı ık Stock holni vc Ikılın ck ' k ı ı r h a n ' " S a k a r ı a " , " H ' r hııl ılı 'jırın" gıbı v o k vıvıda ovun da sahneledı kııılı/ ııı snıı MII.IHI ıkı oiu.mli calışıualan aıasıııda Berlın'de odııl aldıgı " S m ı k 1 ul llıe I a ı n l » " ( k u /u'nıııı CiLilıırııstr>ı>ı adlı lsraıl fılmı de var Kur tı/ bu tıInıdL \iapca k o n u s m o ı I ııı k sevııuleHiıın " S u r u " lılmındcn lıaıırla\a cakları Tunı cl K111I17, hevheılı gonınusııııe laptııen, aslıııda kıiı,uk \apılı bır adaın Hevbeth' ımajı uı/undekı scıt ı,ı/[îilerııı varıllıeı ıladeden kavnak laıııvor 1 unccl kurıı/'lc ılk olaıak, " M a h a b a ı 1 ıa"ııın dııııv 1 ııımesı siıasıııda gcldığı kopenhag'da rcssam Bırol kııtadgıı ınııı alolvesıııde kaışılaşıyo ıııııı kıııtı/ oldukca h o ş s o h b u , konuşma\ı seven bır adam ^ ı ı l a t m a u aıılaıııken de o>nama>ı se vıvor Anlaıımları da ' ımprovıze'" tıvatıo parı,a larına donuşıısoı, vuıık.11 bıı sevı aııl.ıl 1 kcıı konuş 1 nıasını kesıp şıır o k u \ o r , arka planda valaıı mıı/ı ğın sesını acıp dans eımeve başliyoı Bcllı kı sınema ve lıvatro, dunyasınııı hııyıık bıı boluımııııı DİıısiıiMivorsa şıır dc bılınmcvcn dığcr vonunu oluşluıu>oı Bırol kıııadgıı ıııııı alolvesııukkı soh bellcn sonra, kaldığı olcldc bıılıışmak u/ere a\rı lıyoru/ Konıısmaını/ı, " M a b a b a r ı l a \ı ovnadıklaıı gıı ııun sabalıında vapıvoru/ Bcllı kı ı,ük yorgun Bu tıın geıe ııyumaıııı> " M a l ı a b a ı a l a " , loplaın y III saaı surcn /or bır ovun O \ u n d a n sonra uvurnak /oı olııvoı TurKel kurlı/'ın "gövebe y a ş a m ı n d a " en onenı vcrdığı scv "guzcllık " Herkesın ve her şevın gu/el yanmı Inılıııaya ı,alısıvor k o p e n h a g ' d a kaldı ğı sUrcı.c eskı kıtapvıları gezerek vcsıtlı kııaplar <%\ ıııi) "Bıık luırmlun ne ulmı>ım sımtlı" dıyor " B ı r tanc Alp (, ıçeklerı almısım Ne nıı/el çıçekler var tjoruvur mıısıın' \ v h s Alp Daglsm'ndakı butun çiçekler. Bır lane 1949 MIMKIUII kalma Slıııkholm hanlası Hİmısım S l o c k h o l m u bılijorum da bu harıla ı;cı,crlı dıgıl arlık, oıııııı ıvın hosııına »JPllı, aldım. O n d a n sonra Decameron alnıışım, ' G u n e j A l n k a ' d a n Seçme Hıkâjeler' almısıın " Ama şmın, şıır kılaplarının yeı 1 başka Tuncel kııılı/ ıcırı "îjiirsiz yasayamam ben. Şiir daima benimle hırlikledır. Bıılıııı Turk >aırleri ınrsıla New VOrk'la da benimle blrlikledır " dıyor Orıa göre, yabantı dıllerdekı smler aynı u d ı vermıyor Bırçok ulustan o y u n n j l a n n rol aldığı " M a h a b a r a t a " d a funcel k u r t ı z ' ı n yanı sıra, Paris'te ya şayan Turk ney/en Kudsi I r g u n e r d e bulunuyor 'Sürü" filminin 'heybetli' Tuncer Kurtiz'i Y Tuncel Kurtiz, sanat yaşamına Turkiye'de 1958 yılında tıyatrocu olarak başlıyor. Sonra 1964te Orhan Gunşlray'la Ilk fllml olan "Şeytanın Uşakları"nı çevlrlyor. "Sinema yapmak ıslemıyordum o zamanlar, tlyatroyu çok seviyordum. Yılmaz (Güney) ısrar etti Orhan Gunşıray'ın filmlnden sonra. Yılmaz'la bir suru fllm yaptık 0 arada. Işte Umut'a kadar surdü" diyen Kurtiz, 0 donemde ara ara sinemayı bırakıp tlyatroya geri ddnuyor. Ancak "sinema hep içinde olan bir şey" olarak devam ediyor. Yurtdı$ında da sinema devam ediyor tabil ki. Almanya'da, Isveç'te hep "Turk babalan"m oynuyor. Tuncel Kurtlz'ln yurtdışına Ilk çıkışı 1971 yılına dayanıyor. ve oynanuş Yıııe dalıa ÖIKC lngılızce oynadığı bır fılmın yanı sııa, Ar.ıpva bılmedıpı lıalde Aıap», 1 ovııadıfı Isıaıl lılnıı \aı Bııkonudı "Kolıı < ! , >• siynrsun, ı/lnrlnorMiıı. ılılııı .ıksaıııııı \;ık.ılı\nr sun, ulııvıır" dıvor • Mahııburutu\lu duınuu dolayrkcn <,uk değiftk. ılgınç y\ler \aiumı$sınızdır elbette, dıyc duşılnu\or ırnan • Hcgısıklık, >anı bı/ını dtgiMklıgınıı/, bıı \ u d c kaı v ııdı, soğıık vaıılı bıı vcıdc güncs \ a ı d ı , dc n u vaıdı deıısı lıavalııııı/ Kic ık 1 s.ı.ıi hıı kılap okıımava .ıvııabılıvorunı l)cğı>ık ne poıetekMiı' Avustralva da okalııplııs oıııı ıııl.ırını, k.ııı.i'unılaıı gonıvorsıın A\ ııstrals ı ' d a n b u ı a \ . ı 'K saalle gel dık Cıiınes ıkı d ı l a ıııı ııı, ılıl 1 ıııı ııı do£dıı liır dcnbıre Alaska'vı goıduk All.ıh Allalı, nt.ii.deii gı deı.eğını IHII Mask.ı'va lliı, aklımdan gL\nn./dı Mu>"a beıı/cı bıı \er koı ıııı ııı daglaı, l e p ı k ı , sankı Ntmrııı, Suphan dajlaıı Oluıduk o ı a d a sa bahlevın, ı^kı ı^lık, ııısaıılaıl.ı koıııışink Insanlar ıııı' Insanlar her vcrde aynı, meseklerı vaı, SCMIII, ICII var koıııısıırkcn d.ıldaıı dala allıvorıı/ konu>urkcn bırdcnbırc haska bıı konu gelıyor aklıııı oıııı an latmaya ba>lı\<n Sonra gcrı donuvoı / a l e n ko nıışmanın başında uyaunıslı, "Beıı sıınal lıakkında kdiııısınasını sevnuııı a s l ı n d a " dıveıck • Bak dun oluıduk solıbıl ciıık Oıııı va/, Bı rol süvle dcdı, Tuncel boylc dedı dıye Beıı sımdı bır delay ıı/eıındı kendı calısiığıın bır pıves u/c rınde konusnıasını sevcrım de sanal leonsı l.ıl.ın oılaya alac ık adaın degıhın Alanıam da aıması nı da sevmem Iddıam da sok " V o k sanal bo>kıılınalı, \ok ^o>le olmalı, /arl o l n u l ı " Ikıı kcn dı yonunıde valısıyoı ııııı Heı cesıl ınıı/ığı dınlcdıpını, cesıl ve>ıt kılap oku d u ğ u n u , buralardan bıı sevleı hıılııı.ı\.ı ı,,ılısiı^ını soyluyor lloslı»evskı, lolstc» ııvarlamaları vap mış, sonra eskı Yunaıı mıllcıı vaı Belkı (.rlıov'a gıdecek ıs ( ehov'da yapılacak daha bırvok şey vaı • "Mahabarata", Avustralva'dan ABD'ye, Japonva'dan /ngıllere've, hransu'dun Danımarka'ya kadar dunyanın dört köşesınde sahnelendı Peter Brook dımyaca tanınan bır yonetmen Böyle bır vonetmenle çalışmak nasıl bır fey1 • Bu ovuııa * aylık bıı pıovayla ha/ırlandık i Bu kadar kısa surcde 9 saaılık bır oyunu gkarmak kolay ıs değıl (,ok hı/lı culısmak zorunda kaldık Peıer Brook'un valışma lamnın bıı oldugundan cmın dcğılım Ilk uç hatta sadcıc jımnastık yaplık ve empravı/asyonları lıa/ıı lajık Ne oluısa ı<l sun hcr yerden, hcrhangı bır noktadan gırıyorduk, "Adın ne?", "Merhaba", gıl, gel daıreııın kena rına gel, ortaya gel, >unu yap, bunıı yap Ondan sonra ağır jımnaslık Bu arada ckıptcn üç kıv mcnıskus aıııelıyalı oldıı O/ell'kle davııl lalısmala 11, ok ı,alısnıaları bayağı yoruı.u, adalelerı par^a layıcı valışmalar oluyordu Bu Lalısmaların oyunla ılfisı de hıı o\ıınd.ı sav.ışan Hınl asıl sımlları nın hıkavesı anlatıldığından o vucutlara sahıp olınak gerekıvordu Kır de aralarıyla 10 11 saal su rcn 9 saall k bu oyunda konsanlrasyonu sürdur mek kolav de^ıl Oyunyorııuı Aksaın 8'de baslı yoru/, sabah 6'da bıtirıyoru/ Uykusuzluğa dayanmak, kuvvetlı olmuk gcrckıyor kuılı/, Peler Bıook'un oyuncularla ıkılı ılışkı ler kurdugunu, her oyuntuyla ayrı ayrı konuştu ğunu, oyuııcularu gcnel bır (,erı,eve sunarak o ı,er veve ıçınde herkesın kendı teknığınden yola vıkma sını ıslL'dıgıııı anlatıyor lunccl kurtı/, "Mahabarala"da lngılızce oynadı, ama bu yabanu bır dıldekı ılk oyunu değıl Isveç'tekı rollerının hemen hemen ııımıınu Isveç • (.elıov, bana hep kendı aılcmı hatırlatıvor BostariLi'dakı enışlemı halıılalıyor k ı / l a n n ı Inı lırlalıyor Bır Oanımarkalı kı/ ^ e h o v ' ı ı n M a ı l ı ' sındakı " N ı n ı ı a " y ı oyııarkcıı, hangı Nınna'yı ovnayacak ' Rus Nınna'vı mı oynayacak'' Inıkânsı/ bır şey Ancak kendı ıcjndekı çjrpınıılarını anla tabılır, kendı sıkıntılarıyla kcndısıyle hıılunk'şeıek vaıabılır ancak Nınna'va Ne kadar dısıplınlı c.alışırsan çalış, o n u n yanında yaşanı,ıııııı da o calış mada elkısı oluyor O a r ı p bır ıkılcm ıçerısınde gı dıyor oyunculuk Bır yere gıdıp de hanı bır adamı gö/leyıp adamın harckctlcrını salınede taklıl edı yorsun, bır kalıp vıkıyoı oılaya Ben o kalıpıan yana değılım • Ama hanı ınsanlar bırbırıne benzıyordu, acıları, sevınçlerı de benzıyordu? • tvet, aına hepsındc başka türlü oluyor kımsc 8