Katalog

G Ü N L Ü K Salâh Bırsel Deniz kentinde soluk almak ı^kıl, tüiıknlcnıck, sevış, gulıııı, sovlesrnck, pa valık, voıdaınsı/) gıbı bugıınku l u ı k ç c ' d e dç kolayca pı\asa eden sozcukleı \aı Rııııl.ııı ıı,creıı kımı ovkııkıııı cuınhurıyetten sonıa vazıl dığı du'jiıiHilebılııse dt 1911 vılından k.ılma ov kuleıde bıle (omılınaz, tezce, yolsuz, ılkııı, vı lışık) gıbı 24 ayar Tuıkıe söznıklere rastlanıyor Uyguneı, Os .ıanlua sözciıklere hı s dokuıı ınanıış Ydiıı ovkııkıın dılıııı heplcn korııınııs Ivı de etnııs Sanıııııı M !) L 'nın aık'sı de oıı ların olduğıı gıbı vavmılaııuıasını ıslLinıs Bo> ItLC M *j I 'nın bundaıı 76 vıl oıice bıle Fuık ^LIIIII vdlınlasiııılmasııulan vaııa olduğu anla şılıvoı Oykulcrde konusııı.ı dılıııe dc seııgtl alıhnı> üesımlcrın va da ben/etmeleıın lıaıtası purla sı da Iurk<,e\e yaslanıvoı Uykııııı duıagını kalnıadı, scsı vaıal valal Viklı, .ıg/ının hn, (aılısı >ok (,ıl ı,akır go/ln, ka ıını koylıı, dklıııı alıyoılannış, su kabağı kalalı, elıne dılıne bır hamaıal, aıkası yuika, bu lakırdiM konıı^tuldi, bıı ıtını su, bendc gcnışlık yok, bııı nıı dıı^muş bıı adam kımı /aman da (Hadısene Haydı Cığerım, Buyıııun C ığeııııı) gıbı scnlı benlı seslenışlcrın kapağı da kaldııılıyoı Yıllarca yayıınlanınadan bcklctılcn bu yazı lar, bu öyku par<,acıkldrı, bu ydşam şıpsdklaıı M Ş E'nın tıtız (yanı bııyuk) bu yazar olduğunu, öykıılerıııı yctcrıncc ulguıüa^lırmadan okurların oııııne vıkarmadığını göstenyor Uvguner'ın dcmesınc göre "Yurda D ö n u s " oykusunun basında "Dördüncu yazılıs" dıye bıı not da varınıs 12 Ocak 1989 Insanı yaşama bağlayan lonıkalardan bııı de kcndını beğenmesıdıı Aynayı elıne .ılacık, goz suzetek, bıyık bu racaksın I d u d ı o o m n d ı satııl yolu Sayıları her gun artan bu kıyı şerıtlerı Istanbulu kendıne getırecek ona bır denız kentı olduQunu anlatacaktır 11 Ocak 1989 Du sabah Kathetıııe Maııslıeld'ın ' Yoleuluk" adlı oykıısunu okııvoıdııın kı, bır nıasa uzcrı ne dcve gıbı kıh etını> beyaz bır kcdıvc takıldım Oykıınun ba>kısısı henella'nın odaya gırdığını gorunee hasını kaldndı, gcrındı, esnedı ve d t diııuda kalklı kedılcr, Manslıeld ııı guıılııguııdc de aralık aıalık büy güstcnr I9I8 eylulunde vıiKİclleııuı mınık bıı ktdıdır llastalıktdiı elek tekne kal ını> bıı havvarn.dğı/ İS gun boyunca ahları, vahları dıllendırınış vc zıllendırmıştı Can lev lı.ısıiKi bısııııllalı bastığından ıkı gun ÖIILC de Mansfıeld'ııı tenlıasından hıe ayrılmaz Yaza ımıı/ dvıınsun dıvc ona bır top almışsa da, bıı ıkı ke/ deneıııı^, soıııa kuıdını yınc Ydhııdı sıl mdsınııı elleıııif bnakmı>iıı Yanı, gunlıık te mı/lığı ivın dılıııı bık kullaııaınavacdk kcrtclercduşrnuştuı Valnı/bııara aıka patılcrındcn destck alarak unlu ovktKiıyı yaklasmii, ona mıvav mıvav cckmek ısteınısiıı A m j ne ses, ne neles, ağzından hn,bıı \ey (.ıkmamiilıı 1920 vılının kcdısı dt bastıbacaktır Bahı,c d e d o ğ ı u dosdoğnı kosmavı beceıeınez Ağaı, laı aıasıııda uzanan \olu ı/ler hep Yol sola, y.\ da sapa donuvoısa o da sola ya da sağa kıvrı lır Kâh ıımhkleıın, <.ıveklcrını kurdclcsını yan daıı \andan v ozeı, kah bah<,c duvarına yakla sık dııııır, kah cla coıcop vıgınının talııid bakar KD\ .ılaıını.ıkl.ııı koı kııvornıuicasına da toprağa hdfıftcn bas.ır brtcsı vıl gunlupc .ınııı vcıen koLaıııan vc kdpkara bır kcdı olııı Boymında bıı fıyonk Ovunba/ mı oyunba/ fvdekılerden bııı vanı Charlcs clındc bır gun yumakla ona doğru ıleı ledığındc o da " H a h şöyle" anlamına geletek \ gozlerını suzer, bademleşlırır Kcdılcr kıtabıından sonra go/lerım hep oıı laıla ılgılı >a/ılara kayıyor Memdııh Şevkct Escndal'ın 'Soysuz Kcdı"sını de bu yolla en seledım Uugurduktan sonra yavıularını 15 gun em/ıren, soıııa da >uzustu bırakan bır kedının (.ana ışleven stııivenıdır bu rvııı eıkeğı dtıvışlıgc soyunmus bır kışı ol dıığıınddn, "Alıkam ıınanım ercnler" deyıp bu soıı dereıelerc kadaı ınevdan almıs ayıba bır ^a re bulmava valısır llkın, kedının yctcrırn.c beslenmedığıne vararak gunluk yeıııek Iıslesıne vuz paralık manço kaıar Bır gun, ıkı gun Yenı yontem olumlu sonuç vcrırse de, ardından kedının yıne (a> vureğını lakınıp vavruldrına sut vermekten ka^tığı go ruluı Aımm bıe 1 (.(Ktıkl.ır bıı k(./ /or kullanırsa da ışın regu lasını yıne de doğrullamazlar Artık kedıvı yakalavıp yavrıılaııyla bır do laba kapanıaktan başka ı,arc yoklur Bır aksam, meıti kedı oı.ağın karsısında uyuklamaya geldığı vakıl, ı,uı.uklar orıu da uygular Nedır, sa hdlıleyııı dolabın kapiMiu aı,tıklannda ne gor sııııleı 7 kıılı luııı vavııılaıııu veuiLiıııs nıı' 'Soysu/ kedı ve M !j fc nın bu vıl yayım lanaıı (»odelı Mclımıl (Baskıva hazırlayan Mu zalter Uyguneı) adlı o\kıı kılabında rastladım Öykulerden ı,oğu hıı, gun ı^ıgına vıknıamıs Sadcce ' Cıodelı Mehıııet" M) Nısaıı 1911 te llalka Dogrıı Dergısı'nın ıkınu sayısında ya yımlanmış "Bayranı Cıunlerı", "Çamhca'dakı Konak," "Baba Halıl" oykulerı de 1913 yılın d<ın Nc kı onlar yıllarca yayımlanmadan bır ke ııarda pıneklemıs kıiapla 18 oyku var Sadece altısı (Yurda Dö nuş, Baba Halıl, Büyük Hızır Bey Konagı, Soy suz kedı, Gödelı Mchmct, Bayram Günlerı) bıt mış, soını alınınıs bır durumda Öbürlerı eksık gedık sevltı Yarıda kalmış vc de soluğu kesıl nıış Ivlerınde ıkı, ııc, saylayı gccmcycn şıpşak öykuler bıle vaı Ne kı, buıılar olsuıı, obür hopur kupur oykııler olsun, topu da okıırların merakını tam ortasından alıp damnrlaııtıa gınnc sını bılıyor Üykülerde Osmanlıca sözcukleıın sayısı ol dukca kdbank Ama aralarında (azık, goiurüm. Nahıt Sırrı örık ın 1934 yılında somut bır unensı Halıç'ı Boğazıçı'ne ındırecek bır kanal Kâguhane Deresı nın Çağ layan Kasrı onlerınden başlayıp Şışlı arkasından geçecek ve Ihlamur önundekı dereden ver elını Beşıktaş denıa" 20