Katalog

H AFTAN I N KON UÖU 'göbekdansışovlar'sergileyen Bente Bech 'Dansta, bedeninle ilişkiye geçiyorsurî "Aslında Danimarkalılar her ne kadar kendilerini cinsel açıdan özgür hissetseler de belli sınırlar içine hapsolmuş durumdalar" diyen Bente Bech, kendi bedeniyle ilgilenme olayına lanimarka 'da pek rastlanmadığını belirtiyor. Ferruh Yılmaz / KOPENHAG eııte Bech, jaklaşık 5 yıldır pıofesyoııel olaıak gobek dansı vapıyor Bente Bech'ı soıı yıll.ucld kardcj! cızgı roman yaıatıcı si SUSM Beıh vc m, arkadaşıyla hırhkte olıı^lıırcİLiğıı "Anıbesgııt1" adındakı grubuyla c.e şıtlı kııltuı gecclcıındc, goçmenlerın du/cnlcdık lerı egleıılılcıde >a da kendılerının bır tıyatro oyunıı aııla>ı\ı\la salınclcdıKlcıı "(>ohek Dansı Şn\"larda seyıetınek ınumkun "Arabesqne" gıubnıuuı ııyelcıı, gobek dansını yerındc öğren mck 11,1li gecen yıl (1988) Turkıvc'ye gelıp Nesrin lopkapı'nın kuıslamıa kadlmışlar Grubun Türkıye ge/ısını dalıa sonıakı Mısır gczısı ızlıyor 30 yaslaıındakı Bente Bech'ın asıl mcsleğı çızerlık Yaşımını çocuk kıtaplarının ıllustrasyonlarını yaparak ka/anıyor Dans ederek de paıa kazanmasma ve gobek dansını öğrenabılmck ıvnı ulke ulkc dolasnıasına rjğınen, gobek daıı siııı lıalen bır "hobı" olarak gorüyor Bente BeLİı'ın Doğu kulturünc ılgısı göbek dansıyla ba>lüiııı> değıl. llk olarak 1977 yılında Turkı ye'ye gclen Bech bır ara Tüı kçe öğrenmeye baş lamış Gen,ı sınıdı buyük bır kismını unutnıus durumda, aııuı /amanında, günlük bır konu.ş nıayı yıırütebıldıgını süylüyor Danimarka'da "Arabesque"adlıgrubuyla B Bente Bech'le Kopenhag'ın merkezınde, pahalı olmamasma karşın büyük bır zevklc döşenmış daıresınde konuşuyoruz. Sohbetın bır bolümünü, konumuz geıeğı göbek dansı oiustursa da gerı kalan kısmı rafları kaplayan cızgı roîîianlar üzcrmde yoğıınlasıyor Bente Bech ınes lekten bırı olarak buyuk bır zevkle çeşıtlı cjzgı ronıanlar ve yazarları ve (,ızerlcrı hakkındakı gft ruşlerını de anlatıyor Bente göbek dansına müzığınden hoşlandığı içııı ba^ladığını ioylüyor "!yl bir göbek dansı nıu/igi calarkcn, hari'kclsi/ uturmak çok tor. Roık ya da diskodan çuk larklı. İyi bir dansozıın vucudunıı nusıl konlrol cdvbildiğini gormek bcni ce/brlli. Ctrcı bu balcrınlcr ivin de gecerli; anıa ne bilejiın bulr beni çekıniyor l>lc" dıyor Bente Bcch'e goıe o/ellıkle Mısn'da dansözler buyıık bır saygı goııı>oı "Ama" dıye eklı yur, "Yine de hiç kimse kendi ailpsınde bır daıısoz bulunmasını islemez. Daııso/lerin loplııından dışlandıkları dogru. Ajnen 1600'lıı yıllarda lı>ulrocuların loplumdan dışlandıkları gıbı. O /anıuıılar (ıvatruıular saygın yurltaşlar olarak algılanmaılardı." Bente buna rağme.ı, iyı dansozc iyı bır saııalı,ı olaıak bakıldığını du^u nüyor Bente'ye göre, gobek dansının en guzcl örneklcıı gutuımu/de, Mısıı ve Lübnan'dd ıcra edılıyor Bıı haft.ı sıııeyle Ncsıın Topkapı'nın kurslaıına katılan Bente Beclı'ı ve dıgcı "Aıabesqııe" ııyeltıını sasııtan, Topkapı'nın gobek dansının Tuık değıl, I ııbııan taı/ı olnıası Buıte'ye goıc, "Iurk (ar/ı gobek dansı, lurk ııııı/ıgıiK' u\gun olarak, Arap lar/ına gorr \ok dalıu kıvruk ve harekt'llı. Buna karşılık varyas Oanımarkalı 'Arabesque" topluluğu (ustte) Bente Bech'ın kardeşı Sussı Bech, Bente Bech ve topluluğun dığer Danımajkalı üyesı gençkadın, bır arada dans edıyorlar Bente Bech'ın "gözluklu halı" (yanda) • Pekı, Turkıye'de nasıl karşılıvorlar acaba, hır Danımarkalı kadının göbek dansı yapmasını7 • "Aslını sorarsan hıv kınıseye söylemcmcyc (,alıştım Kımseyle taılısmak ısteınedıgıın ıvın /aten yabancı hele hele Ku/eylı bır kadın olınak, Turk erkeklcrının savgı gosteıınemesı n,ııı yeterlı lurkıye'de dansöz olınak, Kıızeylı bıt ka dııı olnıaktan daha kötıı olamaz lıerhaldc Ku /eylı bu kadın olarak zatcn toplıım dışına ıtılı yorsuıı, /ateıı "lıalıl' bır kadınnııssın gıbı bakı jorlar sana 'Halıf'leıı daha 'tıalır olunmaz Bu yu?den aslında aldıımıyorum Anıa bır Türk aılesının yanında kalıyoısanı, onlaıın bakı^ avılarını bıldığım ıı,ın, gobek dansı vaptığımı söylemıyoıum Gunluk ılışkıleıde ıse aldnmıyoruırı" Bcntı. Bech, kendısının kesınlıkle 'bır sanat' ulaıak goıduğu göbek dansının, /aman /anıan D.ınıııidikd'dd bıle slrıptızlt aynı duzeyde algı laııdıgun suyluyoı Anıa ıvı bır gobek dansı sey leden Danıınarkdlılaıın, gobek tlansının ortalığa lıılaşan bır kadının kalçalaıını vegöbcğını oynalınasınd.ın daha larklı ve zahmet gerektı ren bır dans oldııguııu görunce düşüncelcrını de ğıştııdıklcrını anlatıyoı Bente Bech yıne de mıı zığı tanımayan \e dans sırasmda ııclcr olup bıt tığını ka\ravanıavan Danmıaıkahlara dans etmcktense, göbek dansına degeı vereıı Mısırhlar ya da ruıklerın duzenledıfı geceleıde dans el ıııeyı tırcıh edıvor Bente, Danımaıkalı eıkek leıın aslında gobek dansını ılgmç. bulmal.uıııa lağnıeıı sanıldığı kadar buvıık bır /e\kle seyıet nıedıkleıım, buna karşılık kadınların buyuk bu ılgı gosleıdıkleııııı anlatısor Bcntc'nın dans ederkciı aldıfı tepkıleıın lıcnıcıı heınen hepsı ka dınlaıdan gelnoı Gobek dansını seytedcn Da nınıaıkjlı kadmların ı,ogıı kendılcrının de gobck dansı öğıennıek ıstcdıkleıuıı soylüyoılar Bente, eıkckleıın gobek daıısından kadınlar ka dar lıoşlanmanıalaııııııı nedeıunı, gobck dansı ııırı cislındd kadın \ucudu\la dans edılınek 1 , 1 11 1 nldııgıı kadaı, kadın gozuylc seyredılnıek 1 , 1 11 1 de >aı ıiılınıs olnıasına bağlıvor Bentc'nın < 1 kı k aıkadası da göbek dansından . pck ta/la hoslanııuıyan eıkekler sınılından Ben tc'nın ba^en dansedeceğı zaman, "lladi birlık yon avısından, daha fakir. Ijıbnan ve Mısır mu/ikleri isc belli bir almosferlc b:ı>lıyor, degışık rılm ve lempolardan sonra baınbaşka bir yerde soıı a erivur. Bu da dansoıe daha ücnıs bır harekel alanı saglıyor. llalbuki Turk tar/ı gobek dansı, lolklora dalıu yakın, daha canlı, daha neşeli. Dansnz çok calı^mak lorunda". Bente, 1 ürk tarzı gobek dansını Turkıye'de değıl, Isvcç'tc ls: veçlı bır danso/den öğıenmı> Aslında 1urkıve dekı dansö/lerın gıdeıek Aıap stılınde dans ct meye başladıklarını soylııyoı "Gar (ia/inosu, Maksinı gihi ltıı<,ok ^U/HKKIU gobek dansı var; ama sanki buralarda folklorık jaıı laınaıııen ıınıılulmu^ gıbi. Ornegin asla rıpik Turk rılıııı olaıı 8/9'luk bır rilmle djns eden dansoı gorınedıın. lahu bu üansuzlerın kotu oldugıı aıılanıına grlmiyor. Bazılan lıele \ok iyiydı" dıyc sıııduı u>oı 8