Katalog

S \ Ö L I K Erdal Atabek R A S G E I E Raıf Ertem Sağlıklı olmanın basit, ama temel kurallarıyla yeni yıla başlayalım. Sanıldığından daha etkili olan ve sanıldığından daha çok ihmal edılen üç önemlı kural... Liıı \ıU " s ı \ l ımı/ d.ı vuıi aı,ılımlaıla uııvor Ain.ii.mii/ ııısaıı s.ıclıpı, ıns,ınııı ıııulluluğu liuıııın ı v ın CIL Miıcklı duşun mck nlduğumıı/l ı vuınmenıek, vcnıhkkrı ar.ı mak d.ılıa katılmıcı. daha bıılıklc olnıak /o ıııtul.ıvı/ Ikı koscmız" \cnı kımlıklcr kazanı voı \ an kosunız, l>ıı surc "denylerın Ko^csı" OLK ık 'CıciHİi'iııı kdsesı" sadcıe gen<,lcıın saglık sorunlaıı IIIH bıldığımız soıuııl.uı dtöıl, geıiıjcıııı hııııtn soı ıııılaıına a v ık lııı kose ^ ıın ku m.mjıım bııtını sorıınlan oıılamı beden ve ruh sağlığını ctkılıvot Gcnvleıın bııtıın sorun lan, onların mutlu olmaları va1 da mıırlıı olıııa nıaları dcmck Bu da sağlıkla doğrııdan ılpılı Bıı koşeye gcnvlcrın dc ya/maları gcrckıvor (JCIK kızların, gorn, crkcklenn, ı,alısan gcnvlc rııı, oku\an geııı,lcıın kcndı sorunlarına sahıp sikıııalaıı gcrckıvoı Onlaıın kcndı sorunları na ııasıl baklığını bılınck oncmlı bır aşanıadır Aılik goııirlerın sorunlaıını genı, olnıavaıılardaıı dınlemck, okuınak veleı !ı değıl kımı zaman da yaıılıs Bu yeteısı/lığın gıderılmesı, bu yanlısın duzeltılmesı geıeklı "Cıenıjerın kosesı" dıııanıık, venılıkıj, ka tılımcı bır kose Alt kosemız, "Hatlanın Koşesi" olacak "Halıanın k.ösesı", bıı hatla ıcınde ılgımı/ı <,ckcn bıı konuvu vansııacak Uu konu, bır okur mcklubu olabılıı, bır olav olabılır, bır haber olabıln bır kıtap olabılıı, bıı ınsan olabılır Yeni yılda temel kurallar Y "Hatıanın kosesı", bıı öncekı haflanııı gun eellığını bıze getıreıek lıısanın, toplumun sağlıkla ılgılı bır koıuısu ııuıı ustune vönelmıj ılgımızı bu kösede bulaı.ığız "Haflanııı koşesı" dc sı/ııı kalıhnımı/a acık bır koşe olacak Basnıızdan geı,en bıı olav, du şunduğuııuz bır olgu, onenılı bulduğunuz bıı so IUII olabılıı Antak, konumın gımı.el olması oncmlı "Ana \ a z ı " m ı z bugune kadar surdurduğu kımlığı koruyacak Gcnc, ınsanın sağlık sorun larını lıp bılımının gclısmcsı i(,ınde ırddeveccğız Oeııe, ınsanın saglık sorunlarını tıp kılap laıının, dcıgılcrınııı savfalarından aktaıarak dc Sayın Dr Erdal Atabek, Oncelıkle Cumhurlyet DERGl'de hazırlamış olduğunuz sağlık koşesı ıçın sızı kutlamak ve teşekkur etmek ıstıyorum Her hafta dergıde ılgıyle okudu ğum köşelerden bırısı Bır okurunuz olarak kıtaplarınızı da edınıp okumaya çalışıyorum Yaşayarak duyarak yazdıklarınızın bambaşka bır değerı ve guzellığı var Sanırım bunda mesleğınız gereğı ınsana çok yakın olmanızın da etkısı var Ayrıca dergıdekı kıtap onerılerınızı de ılgıyle ızlıyor ve beklıyorum Bu hattakı yazınızda (18 12 1988) doktorhasta ıletışımı gıbı çok onemlı bır konuyu ele al manız benı mutlu ettı Tıp yerıne muhendıslık oğrenımı yapmak zorunda kalm'ş bırısı olarak bu konuyla ılgılı benım de söylemek ıstedığım bırkaç şey var 1984 te unıversıte ıkıncı sınıfta ıken ıkı hafta sureyleE.U Tıp Fakultesl, Goğuskısmındayatmak zorunda kaldım Zaturree başlangıcı veya tuberkulozdan şuphe edılıyordu Ben de bu arada kendımı en kotu olasılığa gore hazırlamaya çalışıyordum Tıbbın ılerledığını uzun surelı bır tedavı sonucu da olsa tuberkulozlu hastanın lyıleştığını bılmeme rağmen yıne de endışelenıyordum Sonra zamanla lyıleşme belırtılerı gostermeye başladım ve çekılen fılmlerde de bu durum gozlenmeye baş ladı Bır sabah doktorum geldı fılmlere baktı ve sırtıma dostça vurarak 'Hadl bakalım, korkuyu atlattın, 12 gun sonra çıkabilirsln' dedı O anda doktorumun sevıncımı paylaşması vc bunu bana hıssettırmesı gerçekten guzel bır olaydı benım ıçın Meslek yaşamınız suresınce ou de benzerı olayları yaşamışsınızdır Hastasına btr şeyler verebılmek mutlu edobılmek ve bıraz da olsa onıın mutluluğunu paylaşabılmek bır doktor ıçın guzel bır duygu olmalı Ancak ulkemız koşullarında pek çok sorunla boğuşmak zorunda kalan doklorlarımız mesleklerının bu guzel yanlarını ne olçude yakalayabılıyor bılemıyorum Yazınızda 'Tıp teknolojisının ilerlemesi, beraberınde onemli bır tehllkeyi de getlrlyor Insan llışkislnin unutulması dıyorsunuz Gerçekten de ınsana en yakın meslek dalı olarak tıp sevgi ılacını ki'sfptmekte ve klınıklere (ozellıkle psıkıatrı klınıklerıne) sokmakta gecıktı sa nıyorum değıl IÎPI? Ama sızın do juyledığınız gıbı insanda umut tukenmıyor'... Geleceğe umutlu bakmak, her şeye ragmen quzeM Dost selam ve sevgılerımle " Muh. Gul Oruç [ A Haftanın mektubu: "Sevgi ilacı" ğıl, sasadıklaı ııııı/la, dııs>:ıılarıını/la, lcıımı/k" hıılıkıc \crmc\c ^alışatagı/ Uı/ım, iıp bılımıııc dc ınsan sağlıfma da ba kıs aı,ınıı/ bu Insanı sadcec bııe> ol.ııak dcfıl lııplıımsal bır \aılık olarak gonncnın, vasadıklaıııııı/ııı toplumsal bovııllaıı iı,ıııdc dcfcrlcndırnıenın bır gcıcğıdır bu Bugıııı 1 CKak 1989 Vcnıyılın ılk gunu Bıı lun duııva vcnı vılın vcnı gününü umutlarla kar>ılıvor Vcııı vıla ııasıl gırdığınızı bılmıvorıını Bclkı cMiıı/dc hcı /amankıııdcn bıraz daha dc ğışık bıı solra ba>ında, bclkı dosllaıınızla bır lıkte bu vcıde, bclkı bıı lıapıshanc kogıışıında, belkı bu hastane odasıııda Insan, her yeıde ınsandır Bugtınıı sıze aı mağan edılmış bıı gun gıbı ıın dııyuyorsumı/ 9 bııgun, kendınızı daha lahal ntı dııyuyorsuııuz 1 ' Bugun kendınızı daha karaılı mı duvu>orsıinuz Bılmıyorum Bugun bas ağrısıyla mı kalklınız' Kendınızı vorgun ınu duyuyorsunuz 9 "iju jılhaşı nerdcn dc pa/ara rastladı?" mı dıyorsunuz' Bılmıyorum Oazclclcıc bır göz atnıalı Bakalım kımlerı "vılın a d a m ı " , "vılın kadııu" secmıslcr' Polılıkacıl.u. şaıkıııluı, sınema yıldızları, tıyalıo ovuncuları "Yılın olayı" ne>nus'' Milli Pıjango kımlere vıkmış okııdıınu/ ımı 1 Yeni yılda köşevı döndııleı Bız ycnı yılda da burdavız Bız bıze Sorun larımızla bırlıktc Ama unutmayalım, sorunla rımızı cözmcnın ılk adınıı sağlıklı olmaklır Sağlıklı olmanın basıt, ama temel kurallarıvla vcnı ' ıla baslayalım Basıl ama lcıncl " u ı , " kulal 1. Daha dogru lıır IHSIIIIIIU: Daha az y.ığ. daha ı,ok scbzt daha olı,ulıı kaloıı 2. Dıılııı roli lıarcket: Dalıa vok \ uı uvus, da ha lcınız h.ua daha ı,ok spoı 3. Dıılııı ıı/ ıckı \e sıgara: Daha az ıı,kı ve olabılıısı sıgaıa n,nıcmc D u n v a n ı n kıtlc sağhğıvla ılgılı bıılduğu oıt.ık k u r a l l a r bıınlar S a n ı l d ı g m d . m d a h a cıl ılı, s a n ı l d ı ğ ı n d a n d a ha ı,ok ılıınal cdılcn ut, kural A s l ı n d a ICIIILI s o r u n , ı n s a n l a r ı n h a v a t a sa\ başladı ır dıııı/k.ıpluıııh.ii;.ısı KoL.ııııaıı vuciıdujla Yuzgı.<,krıııı kanat. vap ııııs D.ırl.ııı l.ışları sırllaııııs kcnııvk kovııylc bırlıktc Mınarclcı dıkılıvoı lUılııl laı.ı k,ııışıııı> ıcpckı Taşıyor1 kabugu pul pul olmuş Gözılndcn ılı, danıla yas gclnııs /oıl.'iıdıjı lıcllı "Cenlrc Naluropa '89"un aralık sayla sı Avrııpu Konsrjrııııı ı,ıkardığı lakvıiııdc CıörUıuc hcnıeıı lanırsını/ llıı Ismıııl Gulgec cızgısı Daha oncc, ( ıımhıımcl 1)1 R C.l'nın 24 Ma>ıs 1487 1.11 ılılı 66 sa yısının kapağında vcr almıs 'jınıdı Av ı u p.ılmın dııvarlarında Takvımı yaprak yapıak vcvııın' CXak karlarla kaplı ^ııballa kaıacalaı >a>lımda "ı ıvecek bıı demet ot, bır tuıam vaprak arıvorlar Maılla ordcklcr cş tulınıış Nısan' AkdcnızV bahaı gelııııs V.ıpıak lar renk cıınıbıısıı (, alıbulbıikl dtnızı ba kıvor liılmcm kac, >u/ asır ycrden fıskırınıs Mayısia loklar buzııllaıa ka[ışıı11s Ha/ıranda yapıaklaı saıaınuş Bı/ıın oğlaıı ayı. cılır çıtır czıvor remmıı/' Böıckleı, ı,ckııgclcı, kckbık ler Son ycsılı kemırıyorlar Ağuslosla ınarlılar kanat aı,mıs, vuınıs lar BC\II vapıvoı 1 vlul bır İHi/ııııdııı Valııız vamlar vesı lıııı knrur Kn.ı \.ıııı.ılı anlılupl.ıı Hıı dısı bır crkck I kııııık iıılıııın topıaga dıı^eı D.ıllaıda lek lck vapraklaı sallanıı Sarı renk hııkuııı sııreı kasınıda rianııııgdlann göçıı U/ıın ho vunları bırbırınc dolasır IX>ljsmı»' Aıalık "Dcııı/kHplııınlıııguhırı Mikınıl.ı haval mı olauk? " Son 1 D o ğ a ' N c k a d a ı /i.ny>u m. k a d a ı u ı ı z ı l DOrt m c v s ı ı n d c g ı j ı k T a k M i n ı d ı ı v a r a a s l ı ı n I<,IIIK bıı luı/ıııı v o k l u ltO(.'a/ını ( . ' u ı k l a n d ı Aglııuaklııl dunı H c n bıı d o ı I ııiLVsıuıı v a s a d m ı ^ t>ıl <>l l a r ı n ı v ı ü n c d ı n ı S a ı ı > a p r a k l a r ı l ı ı s n hısıı e / d ı n ı (iLVikkıle, k.ıı,n..ıl,ııl,ı g o / );d/e ('tl dını ö r d c k k ı ı n cs i ı ı i i u g ı ı n u p o ı d ı ı m \;' l a n n ı d a ı ı ( k ı ı ı / k a p l u n ı b a g a s ı ı,ıklı ( . i K u k l a ı ı n ı ı i l l c n n d i . i l l ı ı l ı ı p {.•oiıınıvıı rııın C r o ı ı ı ı ı ' I k n ı ı n v a s ı ı n a t!<.lıın.' b c l k ı mı r f i i H / s ı ı ı ı / lUıl ıın ı/sıııı/ ( m l ı s kıılıı H a k s a ı ı ı / ı kaphnııbafta kovıınıı sıınııa vtıkkmıs D ı ı ı n . K İ . ı ı ı k n,ııııs l l / ı v a j ' m m ı i s ^(.ııı b ı r d u ı ı v a a ı ı v o ı lUılabıhı mı d c ı sıııı/ ; S a ı ı k ı bıı C Liııal S ı ı ı ı v.ı sıııı Mndıi'lı a n ı ııglıı M o d ı g l ı a ı ı ı 1 I I \ >X'I Yı nı >11111 ılk I ııılııuı a l ı v o ı ı m ı I k ı ı bıı d ı ı ı ı v a d a V a s a ı ı ı a k ı s l ı y o n ı ı ı ı lıı.ıi 1 cllıııı v a s ıvae.iL'iııı H ı ı l ı k ı c lk|>ıııı/ı kıa lu o l s u ı ı M ı ı l l ı ı g u ı ı k ı j i u ı ı s i n B gı d u v n ı a s ı ı ı d a dcğıl m ı ' Ocrck kcndı havatımıza, gcrekse baska ınsanların h a v a l ı n a savgı d u v n ı a k , " s a ğ l ı k b ı l ı n c ı " ııın ıı/ıı dtğıl m ı ' "Sai'lık bılıncı 'ıit salııp ınsaıı, ' sağlık bılııı L\ ııc s ı h ı p lopluın " s a ğ l ı k bılıncı' ııı salııp d c v k l O l m a s ı n ı ı s l c d ı g ı m ı / h ı ı dt'pıl m ı ' N ı kı ıstemck, ısicncnın olnıası ı v m jctcılı Lİtgıl H u sev t o p l u m s a l guı,lcıın dcnucsıylc bclıılcnı>oı İnsanlaı ı>ı bcslcnsııı d ı v o ı s a k , bcbcklcı bır vasına g c l m c d e n o l u y o r s a , bıı vanlıs rtnkıımc lıdır dıvors.ık, insanlaı haslanclcrdc ıicrct o d c VLincdıuı ıı,ın ıchın kalmasınlaı dıvoısak, ı^kcn tc olm.tsııı d ı v o r s a k , insanlaı h a ı n s h a n c l c r d c (.uıuıııcsuık'i d ı v o ı s a k , bııluıı b u n l a ı m topluın sal j'U(,kıııı dcnyclcıındcdujiuıııl(.ndıt.ıııı bılıiRk /ıırundavı/ Hılmck vc ıstcklcnnıız dopıullıisun d a t o p l u m s a l j z u u ı ı n u / ı ı LOSICICIIIIIIK k /oııııı (I ı\ı/ > (.ııı v ıll.ıı ıı /ıinuıı ıınıulla kııll uı.tcak lıı 16