Katalog

Czaikowsky) Rusya'da ve diğer Panslavist evrelerde Slavlığa ihanet eden biri olarak ;österilirdi. Hatta bir ara, RimskiKorsakov, /lussorgsky, Borodin gibi milliyetçi Rus besecilerin eserlerini eleştiren ünlü besteci P.l. ^aykovski'ye isim benzerliğinden istifade ile ıu grup; "Bu da bizim Rus müziginin Sadık 'aşası" diye çamur atmışlardı. Baron Stein, 'Ferhat Paşa"; Bielinski, "Nihat Paşa", Kosielski, "Sefer Paşa" olmuştu. En ünlülerden )iri, Kont Borzecki idi. Osmanlı ordusunun vfustafa Celalettin Paşası" olan bu zat, "Eski >e Yeni Türkler" başlıklı Fransızca bir eserle aik Türk uLusçuluğunun ilk manifestosunu caleme almış denebilir. Karadağ savaşında 'Mirliva" (Tuğgeneral) rütbesiyle şehit düşcn w kumandan, ünlü şairimiz Nazım Hlkmetn ana tarafından bııyuk dedesidir. özellikle Jsmanlı uyruğuna ve lslam dinine giren Ma:ar paşalar ve Polonyalılar Tanzimat Türki/esi'nin orduda ve sivil idarede gerçekleştirnek zorunda olduğu reformlara bilgi ve tec•übeleriyle büyük katkıda bulundular. Gene tstanbul Osmanlı seçkin çevrelerinde |t a ç göçten uzak ınodern bir yaşam biçimi de bu yeni yurttaşlarımız sayesinde hayatımıza girJi. 19. yüzyılın ünlü kadın ozanı ve kadınlı .•rkckli edebi toplantılarıyla ünlü Nigâr llanım da Macar paşalnı ıııın birinin (Macar Osman Paşa'nın) soyundan gelmektedir. Ç I Ç E K Fehmi Bayraktaroğlu Baharda balkonlar çiçeklenirse. Bir kentin bol çiçekli balkonlan, bahar aylarında herkese ferahlık verir. Ama bu işi yaparken, balkonumuzun güneşgölge durumuna, rüzgârlann yönüne göre bitki seçimine dikkatte fayda var! aharla birlikte, seralar ve çiçckcilerde birçok renk ve ceşitte bahce, balkon bitklleri görülmeye başlandı. Hu hafta, içinde bulunduğumuz aya da uygun olarak, balkon düzenlemesinden ve bu amaçla kullanabileceğiniz bitkilerden bahsetmek istiyoruz size. Biraz çaba ve masrafla, bol çiçekli bitkılerle bezenmiş bir balkon ve böyle balkonlarla da apartmanlar, hem içinde oturanlara henı de gelen gcçene, haz veren bir görüntüye kavuşturulabilir. Eğer bu bahar, balkonunuzu çiçeklendirmeyi düşünüyorsaruz, ilk iş, kullanacağınız kaplara karar vermek olnıalı. Balkon duvarları genellikle demir parmaklıklarla çevrilidir. Fakat ayrıca kaplann üzerine oturabileceği genişlikte duvarınız da varsa, alacağınız kaplann askısız olmasını tercih edin. Hem daha ucuza mal olacak hem dc duvar üstünde daha dengeli duracaktır. Askısız kap kullanabilecekseniz, plastik olanları kullanabileceğiniz gibi, topraktan yapılmış, dışı sırlı uzun balkon saksılarından da yararlanabilirsiniz. B Dolapdere'de bir Polonyalı şair Macar ulusal hareketinin lideri Kossulh Lajos; Macar milli tacı olan St. İstvan tacını da alarak ülkerhize sığınmıştı. Nihayct maiyetiyle Kütahya'da 18. yüzyıldan kalma ve bugün müze olan eve yerleştirildi. Içinde bulunduğunıuz ayın başında, 4 nisanda, Kütahyahlar bu ünlü misafiri, bir "TiirkMacar Dostluk Haflası" tertipleyerek andılar. Kütahya da bu vesileyle, tarihçi Peçevi tbrahim'in kenti olan Macaristan'ın Pecs şehriyle kardeşliğini kutladı. Kossuth, 1851'de Türkiyc'den ayrılarak önce Ameri'.a sonra Ingiltere'ye gitti ve nihayet Torino'da yerleşti. Aynı yıllarda, Polonya'nın ulusal şairi Adam Mickievvicz de tstanbul'da Dolapdere'de, bugün müze olan evine yerleşip, burada ölmüştü. Genc, Cihangir'de Özoğul Sokak'ta bugün "özel Amerikan Lisan Dersanesi" olan Sadık Paşa'nın (Czaikowsky) eviyle bu üçlü yapı; yurdumuzda Orta Avrupa'daki 1848 devrimi ve 1853 Kırım Savaşı'nın larihini belgelendiren anıtlardır. konlar için en uygun bitkiler, Sakız sardunyası, alişsyıım gibi bitkilerdir. Bol güneşli balkonlar için petunya, normal sardunya kullanabilirsiniz. Sakız sardunyası, güneşli balkonlara da uyum sağlar. Çok rüzgâr alan balkonlar için de en uygunu Sakız sardunyasıdır. Çünkü daha dayanıklıdıı, alissyuınları da rüzgârlı balkonlarda kullanabilirsiniz. Eğer aldığınız kaplara. çiçekleri hazır fideler olarak alıp kendiniz dikecekseniz veya evde önceki yıllardan kalma hazır kaplarınız varsa, mutlaka kaliteli saksı çiçcği toprağı kullanmalısınız. Çünkü, diğer çiçekler gibi, bu bitkiler de yeterli özelliğe sahip olmayan topraklarda iyi gelişmezler. Aldığınız bitkileri kendiniz dikecekseniz, torbalardan fideleri çıkarırken topraklarının dağılmaınasına dikkat etmelisiniz. En iyisi, torbaları keserek toprağı dağıtmadan fideleri çıkartıp yanya kadar toprak doldurduğunuz kaplara oturtarak, yeterli. sayıda bitkiyi yerleştirdikten sonra, etraflarını toprakla besleyerck kapları doldurmaktır. Bitkileri dikerken toprağı hafifçe sıkıştırarak bitkilerin sağlam tutunmasını sağlamayı ve dikim işlemi bittikten sonra, kabı birkaç kez hafifçe yere vurarak toprağın oturmasını sağlamayı unutmayın. Sonra da kapları yerine asmadan, bolca sulayın. Kullanışlı kaplar Kap almaya çıkarken, kullanacağınız alanın uzunluğunu ölçmeyi de ihuıal etmeyin. Böylece, kaplann uzunluğu ile oranlayarak, en uygun sayıda kap almanız mümkün olur. Alacağınız kaplann altı ya delik olnıalı (kabın uzunluğuna göre 23 yerinden) veya küçük bir matkabınız varsa, bu sorunu evde halledebilirsiniz. Çünkü altı delinmeden kullanılan kaplarda zamanla sulama sonucunda biriken sular, toprağı çamur haline getireceğinden, içindeki bitkilere zarar verecektir. Balkonunuz, askısız kap kullanmaya uygun değilse, plastikten veya fiberden yapılmış askılı kaplar almanız gerekir. Şimdilerde, askısı ayarlanabilen kaplar da yapılıyor. Fakat, balkon demirleri genellikle standart olduğun Balkon bitkileri, sıcak bahar günlerinde gun aşırı, yazın ise hemen her akşam bolca su isterler. dan, alacağınız askılar demirlere kolayca uyacaktır. Aksi halde askı ile balkon demiri arasına küçük tahta parçaları Mkıştırarak bu sorunu da çözcccksiniz; askının dar gelmesi halinde de biraz arasını açmak mümkündür. Her halde, kap asılı olduğu zaman, öne doğru eğik değil, yere paralel durmalıdır. Böyle durup durmadığını kap dolu ikeıı kontrol etmelisiniz. Kap sorunu hallolduktan sonra, ne dikeceğinize karar vermelisiniz. Burada da balkonunuzun güneşgölge durumu, rüzgârlara nekadar açık olduğu önemli. Gğer az güneş alan bir balkonunuz varsa, çok güneşli ortamları seven bitkileri tercih etmemelisiniz. Böyle bal Bol su verln! Balkon bitkileri, sıcak bahar günlerinde gün aşırı, yazın ise hemcn her akşam bolca su isterler. Az su, bitkilerin sağlıklı gelişmesini engeller. Eğer, yukarıda değindiğimiz gibi kaplarınız delik değilse, bol su da zamanla toprağı çamurlaştırarak, bitkilerinize zarar verir. Bunlara dikkat etmelisiniz. Bütün bunlar tamamsa, artık balkon kaplarınızı yerlerine koyabilir ve her geçcn gün serpilip gelişmelerini, çiçek vermelerini izleyebilirsiniz. Yine bol çiçekli günler dileğiylc.D Tekirdağ'daki Macar Prensi Kossuth, ülkemize sığınan ilk Macar devrim ve bağımsızlık önderi değildir. Macaristan'ın özgürlük mücadelesi adeta yurdumuza da anıtlarıyla yansımıştır dcrken, Tekirdağ'daki Ferenç Rakoczi evini de kastediyoruz. Avusturyalılara karşı isyan bayrağını açan, uzun mücadeleden sonra yenik düşüp 18 yıllık mülteci hayatını 1734'te buradaki 18. yüzyıl Türk evinde tamamlayan prens; Marmara'ya hâkim bu evde, ülkesinin ve Türkiye tarihinin önemli bir sahifcsini yaşatıyor. Macarların devamlı ziyaret etti^i bu anıt; bizim kültür tarihimiz için de önemlidir. Maiyctindcn Kont Mikleş'in yazdığı Türkiye mektuplarına bakarsak, o da her mülteci ve yenilmiş politikacı ve asker gibi sıkıntılı yıllar geçirmiş ve bu yıllarla da modern Macar tarihinin önemli bir sahifesi Türkiye'de kapanmış. Zigetvvar'daki Kanuni Türbesi (buraya tahnit için yalnızca iç organları gömülmüş), Gülbaba, Buda'daki Abdurrahman Abdi Paşanın, yani son vezirin mezarı, Kütahya'daki Kossuth evi, Tekirdağ'daki Rakoczi eviyle Dolapdere'deki Mickievicz ve Cihangir'deki Sadık Paşa Konağı, Galiçya'da, 1. Dünya Savaşı'nda şehit düşen askerlerimizin mezarlarıyla, uluslann birbirine karışan tarihini unutmak mümkün mü? Polonya'nın uzun csaret yıllarında galiba; "Vistül Nehri'nden sıı içecek Türk allılan" özgürlük icin bir kehanet simgesiymiş. Birinci Savaş'ta Galiçya'da çarpışan birliklerimiz, atlarını Vistül'den sulamıslardı. Polonya'nın az zaman sonra bağımsız olması, böyle bir kehanetle bağdaşan tarihsel bir motif mi acaba? (I R A S G E L E Raif Ertem Anasız babasız balıklar ani bütün balıkların anası vardır ya? Humsi! Canım çekli. Haşladım aramaya. Bakırköy, Yenikapı, Kumkapı. Henı arıyorum, hem düşünuyorum. Daha doğrusu hayal kuruyorum. Öylc ileri gitmişim ki, hamsiyi bulmadan tcmizlemeğe başladım. Başından tultum, iç organlarıyla birlikte kılçığını da çıkardım. Kızgın yağın içinc atıp eıkarınası ka!dı. Boklu kebabına da diyecek yoktur. Sardalya kadar olmasa da keyif işidir! Ezilmemişlerden, delinmcmişlerden sececeksin. Temizlemeden, olduğu gibi mangalın Ustüne atacaksın. Kuruyan kabuğunu sıyıracaksın... Kuyruğundan tularsın, iki yanındaki etleri alıverirsin. lcorganları iskeletinin üstünde kalır... Balık yok! Bulamadım! Bütun balıkların anası kaybolmuş!.. Bunca kurduğum düş boşa gidecek... Daldım Kumkapı'nın içine. Hamsiiiü... Daha raına/aıı da gelmeınişti (!) Bir yiyimlik bulurum dcdim. Buralarda da kalmamış. Sordum garsona. Ne H Bir varmış, bir yokmıış. Eskiden Karadenizoldu bu hamsiyc? Güldü. Karadenizli ağzıyla: llfaldı, ııfaldı, kayboldu!... de 20 tür balık yaşarmış. Şimdi 4 türe inmiş. On' lar da ufaldılar... Çanlar çalıvor!.. Ufalmış ufalmı; kaybolmuş! Kalkan yememi önerdi. Yakında o da kayboBalıkçılanmız, yalnızca güııü dUşUnüyorlar. Salacakmış. "Olur" dedim. getirdi. Hay Allah! Pisi nırım çocuk da yapmıyorlar. Yarın yok!.. Sevinmi, kalkan mı? Bunlar da ufalmışlaı! mesinler! Kendi yaşamlarında ölü denizi Yine güldü: "Yakındır! Yakındır!" görecekler. O bilınem kac milyonluk lakınıları, Yakında kalkan da kaybolacak!.. Epeyce ufaltcknclcri kıyıda kalacak. Dcnizlere acılamayacakmış! İki clin büyUklUğU kadar kalmı;. lar. Açılmaya gerek kalmayacak! Geçcn gün, Ilasan C'emal sonıyordtı: "Ne olaÜzerinde durulması geıeken bir konu var. Çok cak bu mcmlekelin hali?.." Tam yeriydi, ben de önemli. Her yıl Su Ürünleri'ncc, "Avlanma zasordum! manı ve avı ya§aklanan balık liirleri, boylan" bcNe olacak bu mcnıleketin hali? lirlenir. Resmi Gazete'de yayımlanır. Haber olarak Geçen yıl, 34 s.mıiın hamsiyi (utıular. Bitti. gazetelere de yansır. Bu yıl 1520 saııtim kalkanı tutuyorlar. Gelecek Yasak zamanda, yasaklı balıklar balıkçılardayıl o da bilecek... Balıklar anasız, babasız kala dır. Tekneler balıkhaneyc yanaşır, engel görmecak! den taşınır, alıııır, satılır! Bunun yalnız ıııtması Sonra ne olacak?.. değil, alınıp satılması da yasakiır. Belediyenin baYalnızca hamsi, kalkan sorunu değil... Nerede lıkhanesinde bu yasaklaı çiftnenirse kime yakıo lorikler, kofanalar? Çinckop, sarıkanat oldu •nacaksın? lar. Çingene palamutu oldıılar. Yani ufaldılar. OnBu balıkhaneler nereye bağlı Bedrellin Dalan? ların da kaybolmaları yakındır. Uskumruyu Bu da mı yalan?.. yıllardır gormüyoruz. Rasgelc.n 17