Katalog

1943 yılında çekılen "Joe Adlı Bır Genç", Esther VVilliams'ı bır yıldız yapmıştı Esther Williams "Easy to Love" filmınde John Bromfield ile Uzaklardan gelen "Sudaki Güzel" 1923 doğumlu Esther Williams, yüzmede birkaç şampiyonluk kazandıktan sonra, "yıldız avcılan"nın dikkatini çekmiş ve ilk filmi "Joe Adlı Bir Genç"ten sonra da uzun bir süre gençlerin rüyalarını süslemişti. Murray Anderson'un "denizdibi balesi" tam bır çılgınlık örneğiydı. (Bugun bu tur şeylere lngılizce'de "camp", Avrupa dıllerinde de "kitsch" dıyorlar. Red Skelton, filme çeşitli komiklikler katıyor, orgçu Ethel Smith, TicoTıco adlı ünlü sambayı çalıyor, Xavier Cujjat Latın Amerıka parçalan çalarken, Harry James de bır caz parçasıru seslendiriyordu. George Sidney'in yönettiği film, buyuk tıcari başan kazandı, heı yerdegışe rekorları kırdı. Bugün, ilk kez bir Esther Williams filmi ile karşı karşıyayız... Atillâ Dorsay vci.. TV ckranında ilk kez bır Fsther VVilliams tılnıi 10 Ekim I987 Cumartesı ve 7 Kasını 1987 Cuuıartesı guıılcrı kuçuk ckranda ızledığımız "tştv Eglence 1 ve 2" derlcmc tılmlerının kımı bölunılerınde "yuzerken" şöyle bir görduğu muz bu balık gibı Anıerikan kızı, 10 yılı aşkın suıcylc, lum dunya gençliğine denizle ıslanıııış ciı^lcı gorduren ılgınç sinemasal göruntusüyle bır tılm boyu gö/ukecek... Kını bu Kslher VVilliams? tstersenu gerıleıcgidelını . 194344 yıllarının lskenderiye1 sınc gıdclım oıneğın... Savaşın golgesıni enscsırdc duyumsavan, Arap ve Yabııdi nufus kadar neredeyse lngiliz ajanıyla da kaynayan bu kentte ilk gençliğinin hızlı günlerini yaşayan bir Yıısııf Şahin'in, karartmalı gecclcıde sinema salonlarını doiduran kalabalığa karışıp, insanlan 2 saat boyu tüm savaş, yaşam vc ölunı gerçcklerını unutmaya çağıran renkli MGM yapınılarına daldığı gunlerden en çok aklında kalan, elbette Technicolor olan bır Kslher VYilliams tilnunin göruntulcrıdir. Nerdcn mı bılıyorıii'7 Elbette gunumuzun unlu sınenıacısı nl?n Yusuf Şahin'in Iskenderiye1 de savayt dcnk duşen gençlık yıllarını anlattığı "İskvndmye... Nivin?" adlı fılmınden. . (Aynı Şııhin, bu yıl Sinema Gunlerı'nde görcccğımı/ ılgınç filmi "Allıncı •'»un"un kahramanına da kıışkusuz yıne ozyaşamsal bır öğc iuııuci "(jene Kelly gibi dans elmek" olan biı kışiliğı yakışiıraaıktır). E çoktan karaborsaya düşmüştür; talıhliyseniz kolluk, ölmadı bır "iist balkon" biletı bıılabilırsıni7... En çok seyirci çeken filmlerin arasıııda, E>ther VVUİiams'lı muzikaller vardır: "Denizlerin SevgilisiNeptune's Daughter", "Teksas Karııavalı", "Jupiler'in SevgilisiJupıterN Darling", "Cennel BekçUeriEasy to 1 ove"... İngılizce adları gıbı 1 ürkçc adlannın da alabildiğine eg/otık, tam bır kaçış sinemasını anımsatmasına özen gösterilmiş filmlerdir bunlar... Ba?en o denli gösterişli olmadıklarında, Yeni Melek denlı "salon sineması" olmayan, daha popüler ve de daha "ucuz" fılmlerı gösteren Allas sinemasına kayabilırler "A$k ŞarkısıPagan Love Song" veya "Zafer YarışıDangerous When Wet", burada gösterilmiş filmlerdir... Ve kuşku yok ki, 1950'ler Istanbul'unun yeniyetme sinema seyircileri.de tıpkı 1944'ler Iskenderiyesi'nin Arap/Yahudi çocukları gıbi, Esther VVilliams'ın yüzüp duran siluetine kafayı takmı>lardır... Sudan çıkmış bir balık "8u Perileri"nin büyük başarısından sonra, MGM, Esther VV'illiams'ı bır "star" yaptı ve onun ıçın fılmler ımal etmeye koyuldu. Williams'ın su üstü ve su altı numaraları, filmlerin belkemiğini oluşturuyor, hcr şey onun çevresinde dönüyordu. Esther VVilllams, bir veya birkaç düzine gu7el kızla birlikte, tramplenlerden atlıyor, dıplere dalıyor, denizaltına yerleştirılmiş bınbır yapay dekor içınde yüzüyor, ateslerden çıkıyor, şelalelerden kayıyor, halkalardan geçiyor ve makyajına en küçtlk bir zarar gelmemiş olarak sürekli seyircilere gülümsüyordu. Stüdyo, 12 yıl boyunca Eslher VVilliams'ı gerçck bir "su perisi" olarak lanse etmeyi sürdürdü, bunun için de hep yenilikler peşinde koştu. VVilliams'a eşlık eden yakışıklı gençler, karakter oyuncuları, müzikçıler, komedyenler, bır filmden öbürune değişir oldular. Bu arada "Zafer Yarışı"nda Williams'ı MGM'nin ünlü çizgı fılm kahramanları Tom ve Jerrj ile birlikte su altında yüzdürdüler... Ancak bıitun bu çabalar, Esther VVilliams filmlerının gitgıde monotonlaşmasını engelleyemedi. Ve VVilliams, 1954'te MGM stüdyolarında son olarak "Jupiter'in Sevgilisi" filmini çevırdikten sonra, kontratına son verildi. "S<ı perisi"nin dönemi, bir tür müzikal anlayıvıyla birlikte bitmiştı. Dünya artık değişmış, seyirci olgunlaşmış, TV yaygınlaşmıştı. lnsanlar sinemadan bir TV eğlencc programında da bulabileceklerınden başka şeyler beklemeye koyulmuşlardı. VVilliams, 2 yıl işsiz kaldıktan sonra MGM'nin eskilerinı yağmalamaya meraklı Universal studyolarından onerı aldı, üstüste 2 dramatık filmde oynadı. Ama VVilliams, gerçekten de "sudan çıkmış balık" gıbıydi bu fikılerde; bu güzel ve alımlı kadında, yüzmediğı zaman hemen hıçbır yeteııek yoktu. Ve böylece 194050'lerin Esthet VVilliams efsanesı silindi, gitti. tnsanlar dönemini kapayan muzikali, eğlence filmlerını, gösterişli MGM yapımlarını, bır dönemın bu düş makinelerını 1970'lerden başlayarak yeniden anımsayıncaya ve "nostalji" denen şey birden baş tacı edilinceye dek... Esther VVilliams'Iı filmler gerçekten "iyi" filmler miydi? Kuşkusuz değil. Nitekım ünlü yazar/eieştirmen James Agee, daha 1944'te, "Su Perileri"nı eleştırırken şöyle demişti: "MGM'nin bu sualtı gösterilerinin artık doruk noktasına geldigini, gu/el kızlarla dolu bir havuz, çeşmeler, ateş çemberleri vs.'nin, su tankının boşaltılması ve butun takımın, halı u/erinde debelenen akvaryum balıklanna dönüşmesi>le bitecegini duşunmekten kendimi alamıyorum." Ama bı/ Agee denlı zalim olmayahm.. Ne olsa, "özlemin tadı başka" ve nostalji, artık istesek de istemesek de hepimizi biraz egemenliğine aldı. Ister sinema tarihinden bir yaprak, ister uzakta kalmış o gunlerden gelen bır küçük hediye, isterse benzersiz bir "kitsch" örneğı olarak bu filmi izlemek hoş olacak... I ' Şampiyonluktan, düşlere... Esther VVilllams aslında tam bir "sludyo imalatr'dır.. O yıllarda hemen hep olduğu gibı... 1923 doğumlu uzun boylu, güzcl vucutlu bu genç kız, yuznıede birkaç şampiyonluk kazandıktan sonra, "yıldız avcıları"nın dikkatini çekmiş ve MGM tarafından kontrata bağlanmıştı. 1943'te çevirdiğı "Joe Adlı Bir GençA Guy named Joe" filmi, bir "su muzikali" olmadığı halde onu bir anda yıldız yaptı. Spencer Thıcy ve Van Johnson'la birNkte oynadığı bu fantezıde öylesine başarılıydı... I944'te bugun TV'de izleyeceğımız "Su PerileriBathing Reauty" filmınde oynadı Ru, artık onun yüzme numaralarının baş koşejı aldığı, "allstar cast" (çok yıldız oyuncııluı, lam MCîM'ye yakışan bir filmdı: John Yüzen siluet Veya l950'lı yılların başlarında Istanbul'a dönelım . Ycnı Mclek sınoıııasıııın unlu aımartcsı 4 htıçıık scansının "knlııp" bıleilcrı