Katalog

m ile New York'ta ndan sonra Şebnem Atiyas/New York S aat, sabahın ıkısıne yaklaşıyor, tarıh 19 Kasım 1988 Yüzlcrcc sanat galerısının bulunduğu, "sanat endustri bolgesi" denılebılecek " S o h o " d a , artık sadete <,öp kamyonları, lelefon hatlarıyla uğraşan ATT gö revlılen, kanalızasyon çukıırlarını açan beledı yecıler ve bır de orada burada sıznıış ya da sar hoş dolaşan "sokaklılar" var Soğuk bır karan lıkta üstü bası dökülen bır adam, yaklaşıp sı gdid ıstıyor Uzaklaşırken yıne karanlığa aldır ınadan, "Gunaydın" dıyc vedalaşıyor Bedn Baykam, bıraz ötcdc, h.M. Donahue Galerısi'nde bır ay süren sergısının kataloğuna, 2026'da hâlâ geçerlı oldcağını ıdduı cttığı sanat tanımında, şunları söylemıs Sanat dıyor, ...elini panlolonıına silmek. Yaraına/ olmak Duzeni korkulmak. 51 yıl sonra burjuvaların hosuna gitmek. Her gunu, cumartesi olarak yaşamak. Mavi bir guneş bulmak. Teota isimli yepyeni bir rcnk bulmak. Sevişlrken, yaratmak. Kufredilmenin ' o n u r ' , hücum edılmcnın 'üstunlük' ve 'ıktıdar' oldugunu bilmek, en 'iyi oldugunu duşunup, kendini yine de yetersiz hisselmek. Cesarel etmek Ulayların ustune gilmek. Kendı kendinın esıri haline gelmemek. Oeçen anlan dokunıuntc etmek. Gu/el kızlan, akıllı insanlan etkilemek. Kriliklerı oksamak, tokallamak. Çıkışı olmayan bır labırentle surekli çıkış aramak. Okyanusun ustunde dev hir resim yapmak. Okyanusun uzerinde yıırımıp ı/ bırakmak, silahlarını yarınasaklamamak. Bııyuk Kalibiyellere ve buyuk maglubiyetlere ha zır olmak. Alışılmamak. Şeytanı aldatmak. Varılan hedeflen ımha etmek. 102 vıl sonra bir ask hıkâyesı vasamak Standarlları lespıl etmek. Dedıkodu yaralmak İnalcı olmak. Kustah olmak. Tarihi yaratmak. Tarihı yogıırmak. l)ınazorlann /onınlıı arkadası olmak. Irkcıları temizlemek. Arkanda fatııru bırakmak. 'Çe$it' olmak. Parayı gunune gore, oksıjcn veya tuvalrt kâgıdı olarak kııllanmak. Kalln iplerin, inceldiği yerden kopuşunu seyretmek. Boyayla rehirlenmek. /amanın içinden dışına taşmak Kendi duşunccnin genelik evrimini seyretmek. Kann doyurnak. Bir mandalina veya bir kı/ soyar gıbı, bır luali giydirmek. Andan bahsederken yaşanan olayda /aman değil, mekândakı harekellenn esas oldugunu bilmek. latilden va/ge^mek. Dııııvaya yenıden gelmeyı reddclmek. Im/a atmak. tmzasını sevmek." Ünlü Amerlkalı yazar Henry Mlller, resim masasının başında: "Doğrusu, hlçblr zaman, reslm yapmayı öğrendlAlmi söyleyemem" dlyen Mlller, reslm yapmamn, kandlnce yaşamı boyamak anlamına geldl{Inl bellrtlyor. "Eve Adams Mlller, 1956 Noel'l" Miller'ın 'Islmslz' bir çalı»ması: Eklm 1967 Suluboyalarıyla bir Miller /un yıllat ABD ve Avtııpa'da sdiısurc td kıldn, ulkemızde de yakasıııı bır tıırlıı "Muzır Yasası"ndan kurtaramayan "Oglıık Donencesi" (Tropıc ol Caprıcorn) ve "Yengec Donencesi" (Tropıc of Carccr)adlı dev ronidiılaım uıılu Amerıkalı ydzarı Henry Miller'ın ressamlık yonu, sanatseverlerce pek bılınmıyor Çeşıtlı tarıhlcrde ABD, tngıltere, Danımaıka, I ederal Almanya ve I ransa'da sergılenen Mıl lcr ın sulubova resımlerı, bugünlerde Italya'da kıtap lidlındc \dMinlanıyor Kıtapta, suluboya resıııılerınden bdska, Mıller'm "Resim Yapmak Yenıden Asık Olmaklır", "Sıyah llkbahar" vc "Sevıncı, Kargasayı Yaymak" adlarında uc ya pılı da yer alıyor Henry Mıller, resim Sdnatııid ve ö/dlıklc suluboydyd dsjrı sevgısının, artıstık yasanıını nasıl "renklendırdığını" söyle anldlıyor "1928'de suluboya yapmaya başlamusaydım sıkıntılanmı, bunalımımı allatama/dım. Surekli ya/a yaza korelmiştim. Kllerimin neler yapabilecegini keşfcttikten sonra, bir kannca temposunda çalışmaya giristim. Sabah, ogle, akşam durmadan resim yapıvorum " Suluboya resımler, Miller'ın yaratıulığının sınırlarını zorlaya rak yaşam sevıncmı, yaşamın de Jısık yüzlerını nasıl yakından ta nınidya çalıştığını gösterıyor Kı taptd Mıller, "Umarım yalnız ıı/ıınlıılu anlarda resim yaptıgım gıbı bır kamya varmadınız. Resim yaptıgımda, genellikle kendınıı çok iyi hissederım. Resim Oturan Çıplak", 1963 U NewYbrk'ta saat sabahın ıkısını geçmış Bedn Baykam bır met ro çıkı$ının onunde ılgı çekıcı bır reklam panosuna renklı eleştırısl"nı yuneltıyor Elındekı puskurtme boyasıyla Nıtekım sabaha karşı, elındekı beyaz puskurt me boyayla, Soho duvarlanna bır yandan dev rıye gezen polıslerı kollayarak ımzasını atıyor, öte yandan da, "Şimdiye kadar bana o kadar cok şey soruldu ki, ister islemc/ yaptıgım resimlerin teonsini geliştirdim... 'Bunu sevdigim icın boyle yapıyorum' cevabı ile kimse yetinmedigi ıçin, açıklamaya, anlatmaya, değişlirmeye çalıştım," dıye yakınıyor Bedn Sonra du varlardakı rengârenk duvar resımlerının yanı na, kendı sanat anlayışını ve yorumlarını yaz maya devam edıyor "Bıı daha once yapıldı" ıfadesının bıltıln yapmaya çalıştığının, "kendı farklılıgının" bır özetı olduğunu anlatıyor Derkcn bır metro çıkışında, <;on günlerdc Nevv York'ta her yerde rastlanan vıskı reklamı na yaklaşıyor Kumsalda bıkınılerı ile koşarken drkadan ı,ckılmış ıkı kadın tutoğralının yanındd rekldm dralanndakı konuşma şöyle aktarılmii "Benım aklımı sevıvor ve Johnnie Walkcr ıviyor." Bedn, onte 'aklımı' ıladesını karalddıklan sonra, rcklamın asıl ıma ettığı kelımcyı yeııne ya/ıyor U yapmamn zorluguna gelince... Dogrıısu hı^bır /aman resım vapmııyı oğrcndigimı söyleyemem. Ama onemlı olan; dogru veya yanlış, iyi veya kotu, tam veya yarım, resim yapabilmek. I)iğer bir deyımle, bır şevler varatmak için çabalamak" dıyor Aynı çabayı yazın alanında dd sürdüren Mıl ler, I963'tc yazdığı ılk komedısı "Jusl Wild About Harry" (Harry tvın Adeta Uelıınıek) hakkırıdd şunları söylılyor "Bu yapılımla komedi konıısıında devrım vaplıgımı iddia elmiyorum. Aneak ıçımde gerçek bir değişim olmuştıı. Komedi yazdığım ıcın elestırilmek korkusunu yendigimden ve yenı şeyler deneyebıldığimden dolayı çok sevinmıştim. Bir ozneyı yansılırken once onu ıcını/e sindirmek, yapılan işı sevmemn yanında, nasıl sevilecegini de bilmek gerek. Resim yapmak bence yeniden âş>k olmak ve yaşamı hoyamaktır. (,uneş dogarken uyanıp bırkac saal once yaplıgınız suluboya resme bakmak, yalakta sereserpe yatan sevdıginı/e kaçamak bir goz atmaya benzer!" Ydpıtları sansüre uğrayan Mıller yıne dc ınsanlara kızgın değıl "Sanatçıların ıki dostu vardır: Fakirlik ve yalnızlık. Sanalınızı aniayan, deger veren arkadas bulmak zordıır. Artisti yaşalan yapıllarına bakanların go/lerinde beliren sevgı ışıklarıdır. Para, sergıler, abartılı ovguler, gelip geçieıdir. Arkadaşım Beauford Delancy'ı dıısunııyorum da para nedır bilmezdı, lıı»,bir zaman şohret olamadı. Ama arkadaş zcnginıydi." [ ! 14