Katalog

H AFT A N I N KONUĞU Türkiye'nin ilk kadın halkla ilişkiler danışmanı Betül Mardin'in unutamadığı jest Dormen'in pembe gülleri "Üç yıl geceli gündüzlü çalışmam Haldun'un başını yedi. Boşandık" diyen Betül Mardin, boşandıkları gün, Haldun Dormen'in kendisine "mutluluklar dileyerek" yolladığı pembe gülleri bugün hâlâ anımsıyor... yazmaya, yanl ucundan bucagından çalışmaya başladım. Aır asıl iş hayatına alılmam, 1956 yılında Tercuman gazetesir tercüme yapmak uzere kabul edllmem ile başladı. Burada işi içine Mısır Devlet Başkanı Nâsır giriyor. Aynı yıl Mısır'da ba karışıklıklar olmuştu. Boylece oradaki ara/ilerimizl ka>be tlk. Maddi açıdan ailemizin içinde yaşanan ikinci krizdi bu. O yüzden çalışmaya başlamam zor olmadı." Böylelikle Betül Mardin, 1956 yılında 29 yaşındayken pr< fesyonel iş hayatına adımını atıyor ve o gun bugündür taı 30 yıl süreyle aralıksız çalışıyor. Betül Mardin boşandıktarı bir süre sonra o zamanki ac "Cep Tiyatrosu" olan Dormen Tiyatrosu'nun kuruluş çalı; malarına katılıyor. 1958 yılının sonuna doğru Amerikan Hs berler Merkezi'nde basınla ilişkileri yürütmek üzere, yanı ac konmamakla birlikte ilk "halkla ilişkiler" görevine başlıyor Halkla ilişkiler, bugün ülkemizde hızla büyümekte olan, h« geçen gün daha fazla ilgi çeken bir alan. Ama halkla ilişkık diye bir tanımın bile ülkemizde daha bilinmedığı günlerde, B« tul Mardin Amerikan Haberler Merkezi'nde bu ışe başlay; rak "mesleginin ilkleri" arasında yer almaya hak kazanıyor Betül Mardin'in Haldun Dormen'le evliliği de o yıllara rası lıyor. "Haldun'un bana evlenme teklif edişini hiç unulmarr Sözlerini aynen hatırhyonım. 'Hakkımızda dedikodu varmr evlenip bunları giderelim, ne dersin?' demişti. Bojlece Ha dun'la 1959 yazında evlendim ve kendimi Dormen Ti>atr< su'na adadım. Hayatımın bundan sonraki >ılları şktır. 7 \ıl hk âşk ha>atıdır. Haldunla ilk evlilik >ıllarımda tabii ki çs lışmadım, sadece Dormen Tiyatrosu ile ilgilendim." Betül Mardin Haldun Dormen'le evlilığinin ilk yıllarınd kısa bir süre Yeni Sabah'ta çalışıyor, ancak hamile kalınca b işi bırakıyor. Betül Mardin'in bu evlilikten 1961 yılında bir oğl oluyor: Ömer Dormen. 1964 yılında Betül Mardin 5 yıllık evliyken, hayatının ak şını yeniden değiştirecek bir teklif alıyor. Yine kendi ağzır dan dinleyelim: "1964 yılında yıllardır piyeslerini sahneye ko>dugum bi oyun yazan beni ziyarete geldi. Turgut özakman'dı bu. O gun lerde TRT'nin radyo bolümu merkez dairesi başkanıydı. Ba na, 'TRT'ye program uzmanı olarak gel' dedi. Haldun da itedi o işe girmemi ve ben TRT'ye girdim. Aman efendim, me ger ben ne çok severmişim radyoyu... tşe bir sarıldım, bir sa rıldım ki görme... Üç yıl geceli gündüzlü çalıştım ve bu olaj "İlk kocamı da çok sevmiştim; ama o da, ailem gibi, çalışmama karşı t,ıkı\ordu." Meral Tamer etül Mardin... Mısır'da yaşamış varlıklı bir Türk ailesinin oğlu olan Muhittin Mardin'in kızı, Amerika'da yaşayan kompozitör Arif Mardin'in ablası, tiyatro sanatçısı Haldun Dormen'in eski eşı; ama hepsinden önemlisi, Türkıye'de halkla ilişkiler mesleğının öncusü... Gözünde gözluğü, ensesinde topuzu, elinde bastonu ve yü7ünde hiç eksik olmayan gülümsemesiyle 59 yaşında bir hanımefendi... Adı Türkiye'de "halkla ilişkiler" meslegiyle özdeşleşmlş... "Size, 'Türkiye'nin ilk halkla ilişkilerdsi' di>ebilir miyiz?" diye sorduğumda, "Hayır, ilk diyemezsiniz, ama 'ilk kadın serbesl danışman ya da en renklisi' diyebilirsiniz. Kadın olarak en yaşlısı benim" diyor. Betül Mardin'in Teşvikiye'deki evindeyiz. Garson neskafe ve pasta servisini yaparken 60 yıl öncesine dönüyoruz. Betül Mardin, "O gunlere ilişkin bazı aynntılan vermek gerekli, aksi halde bugünku Betül Mardin'in nasıl oluştugunu anlamak mumkun olmaz" diyor ve anlatmaya başlıyor: "1927 yılının son ayında ArapTürk karışımı bir ailenin ıkınci kız çocuğu olarak Şişli'de bir apartmanda dünyaya gelmişim. lkinci çocuğun da kız olmasına ailem o kadar Uzülmüş ki, göbeğimi "Mehmet A r i f diye kesmişler. Ben 4,5 yaşındayken Arif doğdu. Kardeşımin erkek olması herkesi çok mutlu etmişti. 3 kardeş birlıkte büyüduk, taa ki ablam Leyla, Robert Kolej'de birlikte yatılı okurken veremden ölünceye kadar..." B Ablası öldükten sonra ailesi Betül Mardin'in uzerine titriyor, onun Kolej'de yatılı okumasını yasaklıyor. Oysa Betul Mardin'in amacı, Koleji bıtirdikten sonra Amerika'ya gidip psikıyatri öğrenimi yapmakmış. Ama nafile... Ne yaptıysa, ne kadar dil döktüyse de bunu ailesine kabul ettirmesi mumkün olmamış ve babası Muhittin Mardin'in kesin "Ha>ır" yanıtı bir gece annesi tarafından kendisine bildirilmiş. Betül Mardin, gözlerinin yaşarmasına engel olmaya çalışarak o günleri anlatırken, "...Ve ben o gun bugundur, annemden, babamdan hiç aynlmadım; onları hiç bırakamadım. 40 yaşına geldikten sonra, 34 yıllığına Londra'ya gidişim dışında hep bu evde (Teşvikiye Palas) onlar usl katta, ben alt katta, hep onlarla birlikte yaşadım" diyor Betü! Mardin için Kolej yıllarının ardından ilk aşk, ilk evlilik geliyor. İlk eşi, Türkiye'nin ilk işçi milletvekili Numan Usla'nın oğlu Akgiın Usta. Evlenebilmek için Akgün Bey'ın Hukuk Fakültesi'ni bitirmesini ve askerliğıni yapmasını bekliyorlar ve sonunda 1950 yılında evleniyorlar. "İlk kocamı çok sevmiştim" diyor Betül Mardin ve sözlerini şöyle surdurüyor: "O da, ailem gibi çalışmama karşıydı. O zaman anladım ki, Türkiye'de kadının belli bir mesleginin olması, çalısma hayatında yukselmesi çok zor. Akgun'le 1956 yılında boşandık. Bu arada bir kızımız oldu. Ama ben daha boşanmadan once, bende bazı şeylerin kuvvetlendigini hissettim. Tiyatro eserleri çevirmeye, bazı sanat dergilerine yazılar Yıl 19S9: Betül Mardin, Haldun Dormen ile evleniyor. 6