Katalog

30 Nisan 2011 Cumartesi 3 Dünya bugüne kadar iki büyük nükleer kaza yaşadı: 25 yıl önce meydana gelen Çernobil kazası ile Japonya’yı derinden sarsan Fukushima kazası. Uzmanlar Çernobil'in bugüne kadar yeterince araştırılmadığını savunuyor. 'Çılgın Proje' yeni bir doğa katliamı mı? 1903 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazanan Arrhenius, Sanayi Devrimi’nin ardından yaşanan gelişmeleri inceleyerek, “sera etkisi” ni ilk kez bilimsel olarak araştırıp formüle eden ve raporlayan kişi olmuştu. Modern uygarlık bu ciddi tehlikeyi resmi olarak ilk kez Arrhenius'un uyarılarından 83 yıl sonra konuşmaya başladı. 1979 yılında Dünya Meteoroloji Örgütü, 1. Dünya İklim Konferansı'nı düzenleyerek fosil yakıtlar ve karbondioksit oluşumundan kaynaklanan küresel iklim değişikliğine ilk kez vurgu yaptı. Demek ki insanlık yoğun gündemi arasına çevreyi ancak 30 yıl önce yerleştirebilmiş. Bir asıra yakın bir süre doğanın ve üzerinde uğraşan bilim insanlarının sessiz çığlıklarına kulaklarını tıkamış. Peşpeşe yaşanan çevre felaketleri neyse ki bu konudaki duyarlılığı bir ölçüde olgunluğa eriştirdi. Yenilenebilir enerji ülkelerin gündemine yerleşmeye başladı. Birkaç örnek verelim: İspanya kasım 2009'da elektrik ihtiyacının yarısını rüzgar enerjisinden elde etti. Yine 2009'da rüzgar enerjisi, kömürün sırasını alarak ÖZLEM ülkenin enerji ihtiyacını YÜZAK karşılayan 3. büyük enerji kaynağı oldu. Çin, 2010 yılında neredeyse saat başı bir rüzgar santrali kurdu. Küresel çapta kurulu rüzgar gücü enerji pazarındaki yerini yüzde 22.5 arttırdı... Güneş enerjisinde de sevindirici gelişmeler birbirini izliyor. Türkiye'de ise bir nükleer inadı sürüp gidiyor. Bir akarsuyun üzerine 30 HES'e kurulum izni veren mantık enerji politikasını çevreden bağımsız kurgulamakta ısrarcı. Son olarak Başbakan “çılgın projesini” açıkladı. İstanbul'a ikinci bir boğaz inşası yeni rant alanları açmanın ötesinde doğaya, kentsel gelişime büyük bir darbe vuracağa benziyor. Zaten konunun uzmanı şehir planlamacıları mimarlar hemen karşı görüşlerini dile getirdiler. Peki ormanlara, su havzalarına kim sahip çıkacak. Çılgın Projenin yeni bir çevre kıyımına yol açmasını kim önleyecek? Sorular peşpeşe birbirini kovalıyor. Belli ki konu daha çok tartışılacak. ozlem.yuzak@cumhuriyet.com.tr Çernobil’in 25. yılında tehlike sürüyor... U yılları arasında ek olarak yaklaşık 200 bin ölüm krayna’nın Kiev kentindeki Çernobil olacağı tahmin ediliyor. Nükleer Güç Reaktörü’nün 4 numaralı Greenpeace’in yayımladığı verilere göre Çernobil ünitesinde güvenlik testi sırasında 26 kazası sonucu yayılan radyasyonun insan sağlığı Nisan 1986 günü çekirdek erimesi sonucu üzerine etkisi oldukça müteferrik ve karışık ama yine büyük bir patlama meydana geldi. 1000 de çok belirgin. tonluk çatıyı uçurarak Avrupa’yı radyoaktif bulutlara Kazanın bir çok özelliği ve sonuçları, yayılan maruz bırakan patlamadan dünya 4 gün sonra radyonüklidlerin miktarı hakkındaki haberdar olabildi. Ukrayna ve Belarus’ta çok bilinmemezlik, radyasyonun eşitsiz dağılımı, geniş araziler radyoaktif kirlenmeye maruz bir arada yer alan ve sırayla birbirini takip kaldı. Tarihe 20. yüzyılın en büyük eden çok sayıdaki radyoaktif izotopların nükleer felaketi olarak geçen Çernobil’in etkileri, tıbbi gözlemlerin, teşhis patlamanın üzerinden 25 yıl etkileri yüzlerce koymanın, tahminlerin ve tedavinin geçmesine karşın bölgedeki tehlike yıl insanoğlunun sınırlı olması durumun kendine has hâlâ devam ediyor. olmasına neden oluyor. Bu da Geçtiğimiz haftalarda kaza peşini bırakmayacak. önceden kullanılmış metod ve sonrası üzeri betonla kaplanan Hâlâ kazaya bağlı kaç standartların kullanılmasını santaralın yeniden yalıtılması imkasız kılıyor. amacıyla gerekli parayı toplamak ölüm gerçekleştiğini Çernobil kazasının insan için Uluslararası Bağışçılar belirlemek mümkün değil sağlığına etkisinin bütünsel bir Konferansı düzenlendi. ama geleceğe yönelik değerlendirmesini yapmak Konferansta 550 milyon Avro imkansız bir görev olmayı yardım taahhüdünde bulunuldu. tahminler ürkütücü. sürdürüyor ve öyle ki kazadan Nükleer santraldeki yüzlerce Tahminler 4000 ile 200 bin kaynaklanan hastalık ve tonluk radyoaktif maddenin ölümlerin gerçek rakamları hiç dışarıya sızmaya başladığı arasında değişiyor. İki bir zaman bilinmeyebilir. belirtiliyor. tahmin arasında büyük Özellikle, hala kanserle ilgisi Hâlâ tehlike yaratmaya devam bir uçurum olsa da olmayan ama Çernobil’e bağlanan eden ve yüzlerce yıl da etkisinin ölümler hakkında çok az tahminler süreceği tahmin edilen Çernobil ölüm gerçeğini bulunuyor. Hem de kanser felaketi en çok Ukrayna, Beyaz Rusya değiştirmiyor. gelişiminin gecikme süresi de göze ve Rusya’da hissedildi. Dolaylı etkileri alındığında yeni vakaların da kaçınılmaz ise daha geniş bir alana yayıldı. Patlama bir şekilde gelecekte karşımıza çıkması sonucu çıkan Sezyum137’nin yarıdan sözkonusu olabiliyor. fazlası, Türkiye’de Marmara ve Karadeniz Kazaya maruz kalmış çocuklardaki sağlık Bölgeleri’ne ve diğer Avrupa ülkelerine taşındı. problemleri ise açıkça görülebiliyor ve hayatları Avrupa’da aralarında Avusturya, İsveç, Finlandiya, boyunca da görülmeye devam edecek. Büyük Norveç, İsviçre, İtalya, Bulgaristan, Moldavya ve olasılıkla bu çocukların çocuklarında da devam Yunanistan’ın da bulunduğu en az 14 ülke radyoaktif edecek. Varolan verilerdeki boşluklar, bazı kirlenmeye maruz kaldı. 2005 IAEA raporları Çernobil kazası sonucu tutarsızlıklarla birleştiğinde genel olarak insan gerçekleşen ölümlere ek olarak 4000 ölüm daha sağlığına etkileri hakkında tek bir sağlam olacağı öne sürülüyor. Yeni yayımlanan rakamlar ise değerlendirilme yapılmasına olanak vermiyor ve sadece Beyaz Rusya, Rusya ve Ukrayna’da, 19902004 kafalardaki bazı önemli sorunları cevapsız bırakıyor. mtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Miyase İlknur Editör: Özlem Yüzak Görsel Yönetmen: Tutku Talınlı Yayınlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Yönetim yeri: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No. 2 Şişliİstanbul Tel: 0 212 343 72 74, Fax: 0 212 343 72 64 Reklam: Cumhuriyet Reklam, Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörleri: Neşe Yazıcı Hakan Çankaya Reklam Müdürü: Serap Koçer Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı Tel: 212251 98 7475 Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Yerel Süreli Yayın