Katalog

Karbon ayak izini küçültme reçetesi... Sera gazları atmosferde birikiyor ve hızla artıyor. Çözüm: Karbon ayak izini azaltmak. Şirketler, karar mekanizmalarına karbon ayak izi kavramını dahil etmeli, büyük düşünmeli, küçük çaplı projelerle başlamalı ama hemen harekete geçmeliler! Ayşen Eren Endüstri Yüksek Mühendisi /Sürdürülebilir Yaşam Danışmanı ayseneren@yahoo.com era gazları atmosferde birikiyor ve hızla artıyor. Bunun sonucurnda iklimler değişiyor, buzullar eriyor. Deniz seviyesinin yükselmesiyle birçok kıyı bölgesi sular altında kalacak, şiddetli kasırgalar yaşanacak, ekosistem daha da bozulacak, hastalıklar artacak. Bunları önlemenin bir yolu var: Karbon ayak izini azaltmak. Ulaşım, ısınma, hatta yeme içme gibi tüm faaliyetlerimiz ile tükettiğimiz ve ürettiğimiz ürünler sayesinde ortaya çıkan karbonun toplamı karbon ayak izimizi oluşturuyor. Tüm göstergeler küresel karbondioksit salımının % 60 ile 70 arasında azaltmamız gerektiğini işaret ediyor. Yoksa daha büyük iklimsel felaketler yaşayabiliriz. Türkiye atmosferi en hızlı kirleten ülke ünvanına sahip. 2006 rakamlarına göre 1990 ile 2006 yılları arasında karbon salımlarını %95 arttı. Türkiye’de imalat sanayi ve inşaat sektörleri toplam karbondioksit salımının %50’sinin sorumlusu. Bu rakamlar ışığında, şirket yöneticilerinin karbon ayak izi kavramını öğrenip, şirketlerine sağlayacağı yararları görmesi, kısa ve orta vadede karbon salınımını azaltmak için projeler yapılması büyük önem taşıyor. Karbon ayak izi küçültme yol haritasının beş ana çalışması, şirket içi enerji kültürü oluşturmak, enerji haritası çıkarmak, enerji denetimi yapmak, enerji çemberi modeli kurmak, karbon maliyetini muhasebe sisteminde takip etmektir. Bunlar arasında, şirket içi enerji kültürü çalışması şirket çalışanlarının enerjiye bakışımızı değiştireceği için en kritik öneme sahip olanı. Şirketlerde enerji kültürü oluşturmak ve organizasyon yapısını enerji kriterine göre yeniden yapılandırmak çok kapsamlı ve uzun vadeli çalışmalar olarak görülebilir. Hedef, “büyük düşünüp, küçük çaplı projelerle başlamak” olmalıdır. Enerji kültürünün şirket çalışanlarına kazandırılması ile çalışma alışkanlıklarında yapılacak çok ufak bir değişim, örneğin: bilgisayar ve ekranların tamamiyle kapatılması, çok büyük fark yaratabilir. Bu noktada ekran koruyucuların enerji tasarrufu sağlamadığını hatırlatmakta yarar var. Bir masa üstü bilgisayar ortalama bir saatte 120 Watt elektrik kullanır. Bir yıl boyunca çalışma günlerinde 8 saat açık kaldığı var sayılırsa,saatleri dışında kapatılmazsa, kullandığı elektrik ve CO2 salınımı 4.5 kat artarak, 1051 Kwat ve 760 kg. olur. 10 masa üstü bilgisayara sahip bir şirkettin sadece bilgisayarlardan kaynaklı CO2 salınımı yılda 7.6 tondur. Bu küçük örnekte görüleceği gibi, son derece basit bir önlem CO2 salımı açısından büyük, şirket gider tablosu açısından azımsanmayacak bir fark yaratabilmektedir. Ucuzlayan uçak biletleri nedeniyle 1990 ile 2006 yılları arasında uçak kullanımını ve dolayısıyla havayolu taşımacılığı kaynaklı CO2 salımı dört kat artmıştır. Bir toplantı için İstanbulAnkara arasında yapılacak uçak seyahatinin maliyeti yaklaşık 400 TL ve 430 kg. CO2 iken, aynı toplantı videokonferans şeklinde yapıldığında maliyeti 0 TL ve 0.4 kg CO 2 ’dir (2 bilgisayarın, 2 saat açık olduğu varsayıldı). Genel olarak iş seyahatlerini azaltmaya çalışmak, özellikle uçak seyahatlerinden kaçınmak S ve bunun yerine iş toplantılarını internet üzerinden telekonferans veya videokonferans olarak yapmak hem şirket gelirgider tablosuna hem de şirket karbon ayak izine çok olumlu yansıyacaktır. Yıllık şirket ve bayii toplantıları için uçakla gidilecek mekanları seçmek yerine trenle ulaşılabilecek yerleri tercih etmek, yurtdışı konferans ve eğitim çalışmalarına katılımı en düşük seviyede tutmak şirketlerin ulaşıma dayalı masraflarını ve karbon ayak izilerini önemli ölçüde düşürecektir. Kapalı ortamlarda yaşam ısısı 200C dolayındadır. Ofisler 10C fazla ısıtıldığında şirketin ısınma gideri ortalama %8 artar ve karbon ayak izi doğru orantılı olarak büyür. Kışın yazlık kıyafetlerle çalışıp, ofis ortamlarını sıcak tutmanın bedelini ödemek yerine biraz kalın giyinmek daha pratik ve ekonomik bir yöntemdir. Keza yazları pekçok kişiyi hasta eden soğutma sistemleri yerine camları açarak doğal havanlandırmayı tercih etmek de hemen uygulanabilecek bir yöntemdir. Üretim alanlarında dolaşırken, fosil yakıt tüketen motorlu taşıtlar yerine bisikleti veya basit bir rüzgar pervanesinin şarj ettiği aküler ile çalışan elektrikli arabaları kullanmak bir başka yöntem olabilir. Yapay aydınlatma yerine basit yansıtıcılarla doğal günışığı kullanmak hem çalışanların hem de Dünyanın yaşam kalitesini artıracaktır. Yeşillik ve ağaçlar karbonu tutarlar. Şirketlerin mümkün olan heryeri yeşillendirmeleri ve ağaçlandırmaları, komşu arazilerin ağaçlandırılmasına destek olmaları karbon ayak izini küçülteceği gibi çalışanUlaşım, ısınma, hatta ları motive de edecektir. yeme içme gibi tüm Yeşili sevmek insanın doğasında vardır. Bina ve faaliyetlerimiz ile depo çatılarını yeşilürettiğimiz ve lendirmek hem ısı kaybını tükettiğimiz ürünler önlemek hem de karbonu tutmak adına çifte yarar sayesinde ortaya çıkan sağlar. karbonun toplamı Firmalar, bahçelerindekarbon ayak izimizi ki otları biçmek için elekoluşturuyor. Tüm trikli çim biçme makinesi ygöstergeler küresel erine Google şirketinin yaptığı gibi keçileri kullankarbondioksit salımını abilir. % 60 ile 70 arasında Şirket yönetimi ile azaltmamız gerektiğine çalışanlarının desteklediği her çalışma rahat uyguişaret ediyor. Yoksa lanır, yaygınlaşır ve kalıcı daha büyük iklimsel olur. Şirket yönetiminin ve felaketler yaşayabiliriz. çalışanların desteğini almak, şirket enerji kültürünü oluşturmanın en önemli adımıdır. İş dünyası da iklim platformu oluşturdu B ölgesel Çevre Merkezi (REC) Türkiye Ofisi ik yönetim araçları hakkında bilgilendirilmesi ve işletme lim değişikliği ile mücadelede iş dünyasına veya tesis düzeyinde sera gazı salımları hakkında dikkat çekmek amacıyla “Türk İş Dünyası İk sayısallaştırılmış bilgilerin ortaya konulabilmesi alim Değişikliği Platformu” nu hayata geçirdi. Türk macıyla gerekli kurumsal yapılanmanın başlatılması Tesisat Mühendisleri Derneği’nin işbirliği ile hayata d ayer alıyor. Uluslararası bağımsız bir kuruluş olan geçirilen platformla, geleceğin düşük karbon REC, 1990 yılında Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Komisyonu ve Macaristan ekonomisi çerçevesinde yeni tarafından kuruldu. Hukuki politikaların oluşturulmasını Bölgesel Çevre Merkezi (REC) temeli, 28 ülkenin hükümetleri destekleyen sürdürülebilir bir iş Türkiye Ofisi tarafından Türk ve Avrupa Komisyonu tarafındünyası modelinin hayata geçirilmesini planlanıyor. Bu amaçla, Tesisat Mühendisleri Derneği’nin dan imzalanan bir tüzüğe dayanıyor. Sürdürülebilir iklim değişikliği konusunda iyi bir işbirliği ile hayata geçirilen kalkınmanın çeşitli alanlarında bilgi alt yapısı oluşturularak, u platformla, geleceğin düşük çalışarak, paydaşlara çevre lusal ve uluslararası düzeyde karbon ekonomisi çerçevesinde politikaları, biyoçeşitlilik, iklim işbirliklerinin geliştirilmesi hede yeni politikaların oluşturulmasını değişikliği, yenilenebilir enerfleniyor. Platformun “Kopen destekleyen sürdürülebilir bir iş ji, çevresel bilgi ve atık yönehag’a Doğru Türk İş Dünyası dünyası modelinin hayata timi gibi konularda etkin Sohbetleri” başlıklı toplantısın geçirilmesi planlanıyor. çözümler üretmeleri için da iş dünyasından temsilciler, destek veren REC‘in Merkez 2009 yılı Aralık ayında Kopenhag’da gerçekleşecek olan 15.Taraflar Konferansı Ofisi, Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin Szenöncesinde yürütülen müzakereler ve güncel gelişmel tendre kasabasında bulunuyor. REC’in ayrıca 17 ülke er hakkında bilgilendirildiler. Platformun diğer a ofisinde toplam 100 kişinin üzerinde çalışanı var; en maçları arasında; özel sektörün, özellikle şirketler yeni ülke ofisi olan Türkiye ise Mayıs 2004’de tarafından kullanılan sera gazı salım hesaplama ve Ankara’da faaliyete geçti. 5