Katalog

Cumhuriyet ENERJİ G 5 Nisan 2011 22 2 bu sayıda 4 6 Nükleer Santral editör J Çark yurtdışınaçalışıyor Necdet PAMİR Enerjide bitmeyen tango Bahadır Selim DİLEK 8 9 Türkiye’de nükleer aldatmaca Cengiz GÖLTAŞ Sorun Söyleyelim Orhan ÖRÜCÜ 10 11 Umuttan hayal kırıklığına NejatTAMZOK Elektrik arzını kamu sağlamalı Gültekin TÜRKOĞLU 13 15 Türkiye’nin nükleer ‘açılımı’ Prof. Dr. Bilge ÖZGENER Rusya’ya nükleer ödün Murat KIŞLALI mtiyaz Sahibi: CUMHUR YET VAKFI ADINA Orhan ER NÇ aponya’daki deprem sonrası Fukuşima Nükleer Santralı’nda meydana gelen radyoaktif sızıntı, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tartışmaların dönüm noktası oldu. Bu olay gerçekleşinceye kadar nükleer tesislere karşı çıkanlar daha çok çevreci gruplarla sınırlı kalıyordu. Sızıntı’nın Japonya gibi bir ülkede olması, tüm dünyayı etkisi altına alması, sorunu tüm insanlığın sorunu haline geldi. Avrupa ve ABD’de tepkiler yoğunlaşınca liderler yatıştırıcı açıklamalar yapmaya yöneldiler. Kimi ülke lideri yeni nükleer santral projesi gündeme getirmeyeceklerini, mevcutların ekonomik ömrü tamamlanınca tesislerin kapatılacağını duyurdu. Nükleer santrala enerji açığı nedeniyle ihtiyaç duyan Batılı liderler ise tesislerdeki denetimin sıklaştırılacağını ve önlemlerin artırılacağını söyleyerek oluşan tedirginliği yatıştırmaya çalışıyorlar. Türkiye’de ise Rusya ile Mersin Akkuyu’da nükleer santral yapımı için anlaşma imzalayan hükümet, bu konuyu hiç tartışmaya açmayı düşünmüyor. Bu tavır Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın Japonya’daki olayların ardından yaptıkları değerlendirmelerle netleşti. Ancak uzmanlar nükleer tesis kurma kararının yalnızca bir kuşağı değil, gelecek kuşakları da ilgilendirdiğine dikkat çekiyorlar. Karar alma noktasında bulunanların, gelecek kuşaklar adına nükleer santral yönünde seçimde bulunamayacaklarına dikkat çekiyorlar. Akkuyu’da yapımı anlaşmaya bağlanan santral projesi de bazı yönleriyle birtakım ilkleri bünyesinde barındırıyor. Anlaşma gereğince tesisin yüzde 100’ü yapımcı Rus firmasına ait olacak. Firmanın sahip olacağı oran hiçbir zaman yüzde 51’in altına inmeyecek. Rusya nükleer yakıt çubuklarını yeniden işlemek üzere ülkesine götürecek. Tesis çalışmaya başladıktan 15 yıl sonra Türkiye’ye yalnızca yüzde 20 kar payı ödenecek. Bir diğer eleştiri noktası ise alım garantisi verilen santraldan pahalı elektrik satın alınacak olması. Japonya’daki deprem sonrası gelişmeler Türkiye’de de nükleer tartışmalarını alevlendirmiş durumda... Ülkemizin geçtiğimiz aylardaki enerji gündemini oluşturan konulardan birisi de AfşinElbistan’da meydana gelen göçüktü. Yaşanan facia, “umuttan hayal kırıklığına” dönüşen bir öyküyü de bünyesinde barındırıyor. Keşfedildiği dönemde rezervleri nedeniyle elektrik üretimi açısından heyecan yaratan AfşinElbistan kaynaklarının bölgesel kalkınma örneği olması düşünülüyordu. Ancak plansız yatırımlarla umut hayal kırıklığına dönüşmek üzere. Tunus, Mısır ve son olarak Libya’da yaşanan istikrarsızlık, petrol fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. Fiyatların yükselmesine yol açan faktörler çok çeşitli. Uluslararası Enerji Ajansı’nın geçmişte yaşanan bunalımlar sonucu aldığı önlemler ve bazı ülkelerin kapasite fazlalarıyla fiyatlar dengelenebilir. Son olaylarda bu gerçekleşmedi. Türkiye’de ise aşırı vergi yüzünden benzin tüketimi azalıyor. Artan miktar dörtte bir fiyata yurt dışına satılıyor. Yakıtlardaki vergi dengelemesiyle zarar önlenebilir, bu yola henüz başvurulmadı. Enerji gündemine ilişkin dergimizde yer alan değerlendirmelerin başlıklarını sıraladık... Yeni sayımızda görüşmek üzere... Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş Yayın Kurulu Cem Kükey Cemil Kocatepe Emir Birgün Hayati Küçük Kemal Ulusaler Mehmet Turgut Musa Çeçen Necati pek Olgun Sakarya Orhan Örücü Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Müdür Editör Sayfa Tasarım Cumhuriyet Reklam Yayımlayan dare Merkezi Tel eposta Baskı : brahim Yıldız : Miyase lknur : Sertaç Eş : Erdem Sevgi : (0212) 251 98 74 Ankara letişim (0312) 442 30 50 : Yenigün Haber Ajansı Basım ve Yayıncılık A.Ş. : Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No:2 Şişli stanbul : 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 : enerji@cumhuriyet.com.tr : DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt stanbul YEREL SÜREL YAYIN Cumhuriyet Gazetesi’nin ücretsiz ekidir. Yönetim Kurulu Yazmanı Erdal Apaçık Koordinatör Banu Salman Danışma Kurulu Gültekin Türkoğlu smail Küçük Oğuz Türkyılmaz Necdet Pamir Nejat Tamzok Adres: Elektrik Mühendisleri Odası Ihlamur Sokak No:10 KızılayAnkara Tel: 0312 425 32 72 Faks: 0312 417 38 18 web: www.emo.org.tr eposta: emoenerji@emo.org.tr