Katalog

11 Cumhuriyet ENERJİ G 5 Ekim 2010 19 Analizi bölümü hayli zayıftır. Bu bölümde olması beklenen paydaş analizine (etkileşim içinde olduğu kesimler ve bunların görüş ve önerileri) ile çevre analizine (Bakanlığın faaliyet alanlarında dünyadaki durum ve gelişmeler, yönelimler, yaklaşımlar; başka ülkelerdeki muadil kurumların yapıları ve işleyişleri vb.) ilişkin bilgi bulunmaması önemli eksikliklerdendir. Bilgi ve ayrıntı eksikliği nedeniyle Plan, sayfa sayısı en az olan stratejik planlardan biridir. Sunuşlarla birlikte toplam 44 sayfada kalmaktadır. meyen oranlarda hedeflere dağıtılmıştır. Bu yapılırken de Bakanlık bütçesinin her yıl ortalama yüzde 10 artacağı kabul edilmiş; bir hedefin öngörülen gerçekleşme tarihi dönem içinde olduğunda bile o hedef için sonraki yıllarda da aynı oranda bütçe tahsis edilmeye devam edilmiştir. Örneğin, 2010 yılında gerçekleşmesi beklenen hedefler için, 20112014 yıllarında da aynı oranda bütçe tahsis edilmeye devam edilmiştir. Görünüşe bakılırsa, idari kültürde çok önemli dönüşümlere yol açması beklenen stratejik plan anlayışının ETKB’da tam olarak yerleşebilmesi için alınması gereken hayli yol vardır. Her şeye karşın gönül ister ki, Plan göstermelik değil işlevsel olsun, özelleştirme dışındaki hedeflerine tam olarak ulaşılabilsin, Bakanlığı yeniden yapılandırma çalışmaları yandaş kadrolaşması için yeni bir fırsat olarak görülmesin, paydaşları Bakanlığın faaliyetlerini yakından izlesin ve gerektiğinde hesap sorma mekanizmaları zorlansın. ? Planı’ın ciddiyetine gölge düştü Planın amaç ve hedefleri arasında bulunmadığı halde, Plan açıklandıktan yaklaşık 2 ay sonra Maden Yasası’nda kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Deyim yerindeyse, Plan’ın daha mürekkebi bile kurumadan, Plan’da yer almayan böylesine önemli bir icraatın yapılması Plan’ın ciddiyetine gölge düşürmektedir. Maden Yasası’nda yapılan değişikliklerin önemli bir kısmı sektörün çeşitli kesimlerinin önerileri/talepleri ile gerçekleşmiştir. Plan hazırlık sürecinde bu kesimlerin katılımı sağlanabilseydi, olasılıkla bu öneriler/talepler Plan’a yansıyabilecekti. Kaldı ki, stratejik planlama sürecinde ilgili tüm tarafların katılımlarının sağlanması ve katkılarının alınması, sistemin temel ilkelerinden biridir. Plan, içerdiği bilgilere ilişkin çok az ayrıntı vermektedir. Özellikle Durum Maliyetlendirme göstermelik Maliyetlendirme, stratejik plan anlayışı ile bağdaşmamakta ve göstermelik olmaktan öte bir anlam ifade etmemektedir. Çünkü bütçeleme amaç ve faaliyetlere dayalı olması gerekirken, tersi bir anlayışla Bakanlığın –tahmini bütçesi veri kabul edilmiş, Plan dönemi boyunca değiş Planda öngörülen termik santral sayısının, doğalgaz depolama kapasitelerinin, rüzgar enerjisi kurulu gücünün artırılması yönündeki hedeşer gerçekçilikten uzak duruyor. Stratejik Plan ne öngörüyor? Yerli kaynaklara öncelik verilerek kaynak çeşitlendirmesini sağlamak ? Plan dönemi içerisinde yerli petrol, doğalgaz ve kömür arama faaliyetleri artırılacak. ? Yapımına başlanan 3 bin 500 MW’lık yerli kömür yakıtlı termik santralların 2013 yılı sonuna kadar tamamlanacak. ? 2013 yılına kadar nükleer santral inşasına başlanacak. Petrol ve doğalgazda kaynak çeşitliliği sağlamak ve ithalat risklerini azaltmak Petrol ve doğalgazda kaynak çeşitliliği sağlamak ve ithalat risklerini azaltmak: ? 2015 yılına kadar, yurtdışı ham petrol ve doğalgaz üretimi 2008 yılı miktarına göre iki katına çıkarılacak. (2008 yılı üretimi 9 milyon varil.) ? 2009 yılı itibari ile 2.1 milyar m3 olan mevcut doğalgaz depolama kapasitesi, 2015 yılına kadar 2 katına çıkarılacak. (2014’teki hedef 4 milyar m3.) ? 2015 yılına kadar, en fazla doğalgaz ithalatı gerçekleştirdiğimiz ülke payını yüzde 50’nin altına indirecek kaynak ülke çeşitliliği sağlanacak. ? Ulusal petrol stoklarının güvenli düzeyde muhafazasının sürdürülmesi sağlanacak. Tabii kaynakklarımızın ülke ekonomisine katkısını artırmak ? 2013 yılına kadar, madencilik işlemlerinin edevlet kapsamında yürütülmesi sağlanacak. ? 2015 yılına kadar toplam maden üretimi 2008 yılına göre 2 katına çıkarılacak. (2008 yılı maden satış geliri 6 milyar TL.) Yenilenebilir enerji kaynaklarının payını artırmak Yenilenebilir enerji kaynaklarının payını artırmak: ? Yapımına başlanan 5 bin MW’lık hidroelektrik santrallar 2013 yılı sonuna kadar tamamlanacak. ? 2009 yılı itibari ile 802.8 MW olan rüzgar enerjisi kurulu gücü, 2015 yılına kadar 10 bin MW’a çıkarılacak. ? 2009 yılı itibari ile 77.2 MW olan jeotermal enerjisi kurulu gücü, 2015 yılına kadar 300 MW’a çıkarılacak. Madenlerin üretimlerini artırmak ve yurtiçinde değerlendirilmesini sağlamak ? 2009 yılında 1.3 milyon ton olan bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün üretim kapasitesi 2015 yılına kadar 2.8 milyon tona çıkarılacak. ? 2015 yılına kadar mermer ve doğal taş işlenmiş ürün ihracatının 5 milyar dolara çıkarılması için çaba gösterilecek. (2009 yılı ihracatı 732 milyon dolar.) Ülkemizi enerji koridoru ve terminali haline getirmek rol ve doğalgaz arz güvenliğinin artırılması yönünde gündemde olan projelerin gerçekleştirilmesi sağlanacak. ? 2015 yılına kadar, Ceyhan’a gelen petrol miktarının 2008 yılına göre iki katına çıkarılması sağlanacak. (2008 yılı miktarı 245 milyon varil.) ? Ceyhan Bölgesi’nin farklı kalite ve özelliklerdeki ham petrolün uluslararası piyasalara sunulabildiği, rafineri, petrokimya tesisleri ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihraç terminalinin bulunduğu entegre bir enerji merkezi haline getirilmesi sağlanacak. ? 2011 yılına kadar Avrupa Elektrik İletimi Enterkonnekte Birliği’ne (UCTE) tam entegrasyon sağlanacaktır. ? 2015 yılına kadar ülkemizin ve Avrupa’nın pet Enerji ve tabii kaynakların yönetiminde etkinliği artırmak ? 2011 yılına kadar Bakanlığın yeniden yapılanma çalışmaları tamamlanacak ve uzmanlığı esas alan bir kariyer yapılanmasına geçilecek. ? Uzmanlık yapısını desteklemek ve enerji alanında stratejik araştırmalar yapmak amacıyla 2015 yılına kadar “Enerji Akademisi” oluşturulacak. ? 2012 yılına kadar madencilik sektöründe ruhsat ve denetim işlemlerinde etkinliği artıracak kurumsal düzenlemeler yapılacak. ? 2012 yılına kadar nükleer düzenlemeye ilişkin kurumsal yapılanma sağlanacak. ? 2012 yılına kadar, enerji ve tabii kaynaklar alanlarında istatistik ve planlama altyapısının güçlendirilmesi çalışmaları tamamlanacak. Enerji verimliliğini artımak ? 2015 yılına kadar birincil enerji yoğunluğunda 2008 yılına göre yüzde 10 azalma sağlanacak. ? Kamu elektrik üretim santrallarında bakım, rehabilitasyon ve modernizasyon çalışmaları 2014 yılı sonuna kadar tamamlanacak. Serbest piyasaya tam işlerlik kazandırmak ve yatırım ortamını iyileştirmek ? 2014 yılına kadar, elektrik sektöründe hedeflenen özelleştirmeler tamamlanacak. ? 2015 yılına kadar elektrik enerjisi sektöründe ve doğalgaz sektöründe rekabete dayalı olarak işleyen piyasa yapısı oluşturulacak. Çevreye olan olumsuz etkileri en aza indirmek ? 2014 yılından sonra enerji sektöründen kaynaklı sera gazı emisyon artış hızında azalma sağlanacak. ? 2015 yılına kadar madencilik piyasasında faaliyet gösteren 10 bin maden işletmesinin çevreye uyum planlarının denetimi yapılacak. (20052008 yılları arasında toplam 5 bin 439 işletme denetlenmiş.) Yenilikçiliğin öncüsü ve destekleyicisi olmak ? 2010 yılında ENAR (Enerji Araştırmaları) Programı uygulamaya konulacak ve 2014 yılına kadar 50 milyon TL’lik destek sağlanacak. ? Bakanlığın bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarınca yürütülen ArGe yatırımları, 2015 yılına kadar, 2009 yılı ArGe yatırımlarına göre yüzde 100 oranında artırılacak. (2009 yılı yatırım tutarı 130 milyon TL.)