Katalog

Cumhuriyet Ankara 312/25 Haziran 2010 Simit satma hakkını usulsüz olarak devreden 54 kişinin sözleşmesi iptal edildi ‘Engellisimitçi’lerin taşeronlaşmasınaengel A İnternette göz hareketleriyle gezinti zamanı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden bu yıl dördüncülük derecesiyle mezun olan engelli Giray Sercan Özcan, “sanal fare”yi geliştirdi. Özcan’ın geliştirdiği sanal fare, bilgisayar faresini kullanamayan engellilerin bu engelini ortadan kaldırıyor. Özcan’ın, beş yaşındayken beyin sapında ortaya çıkan tümör nedeniyle, vücudunun sağ kısmında felç meydana gelmiş. Felç nedeniyle kısmi engelli olarak yaşamına devam ettiğini söyleyen Özcan, yeni şeyler üretme arzusuyla mühendislik fakültesini tercih ettiğini dile getiriyor. Bilgisayar kullanımında büyük sıkıntı yaşadığını anlatan Özcan, bu zorlukların kendisini göz hareketleriyle çalışan fare sistemini geliştirmeye yönelttiğini anlatıyor. NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Anakent Belediyesi’nce özellikle Atatürk Bulvarı’ndaki “simit camekânları”nın engelliler tarafından işletilmesi projesi başarısız oldu. Son iki yılda 54 engellinin Halkekmek’le olan sözleşmeleri “simit fırınlarıylausulsüzşekildeanlaştıkları gerekçesiyle” iptal edildi. Türkiye Sakatlar Federasyonu Başkanı Yusuf Çelebi, engellilerin haklarını başkalarına usulsüz şekilde devretmemelerini istedi. Anakent Belediyesi’nin 4 yıl önce başlattığı “engelli simitçi” projesi kapsamında her yıl eylül, ekim ve kasım aylarında kura çekilişi ile engellilere yer veriliyor. Engelliler, kendi olanaklarıyla simit camekânı edinerek, simit satıyorlar. Kendi olanaklarıyla simit camekânı alamayanlar ise oturdukları ilçenin kaymakamlığına başvuruyor. Başvuruyu değerlendiren ve araştıran kaymakamlık uygun görmesi durumunda engelliye simit camekânı edinmesi için yardımcı oluyor. Maddi durumu kötü olan engellilere ilçelerdeki Sosyal Dayanışmayı ve Yardımlaşmayı Teşvik Vakfı’nca “camekân yardımı” yapılıyor. Halkekmek’in uyguladığı bu projede son dönemde usulsüzlükler yaşanmaya başladı. Halkekmek Pazarlama Müdürü Niyazi İlkbahar, Ankara’nın 300 noktasında engelli yurttaşlara simit satma olanağı sağlandığını dile getirdi. İlkbahar, bu hakkın verilebilmesi için başvuranların engellilik düzeyinin en az yüzde 40 olması gerektiğini kaydetti. Simitçilik yapamayacak düzeyde engelli olan yurttaşların bu haklarını birinci dereceden bir akrabasına devredebildiğini belirten İlkbahar, yapılan koşullara uymayanların ve usulsüzlük yapanların sözleşmelerinin iptal edildiğini dile getirdi. Bazı hak sahiplerinin simit fırınlarıyla anlaşarak belli bir ücret karşılığında usulsüz şekilde camekaânlarını başkalarına bıraktığını anlatan İlkbahar, “Bu durumu tespit edildiğinde engelli bireyin sözleşmesi feshediliyor” diye konuştu. ‘Denetimleraralıksızsürüyor’ EdinilEn bilgilere göre, usulsüzlük bilgilerinin gelmesinin ardından yapılan çalışmalarda son iki yılda 54 kişinin sözleşmesi iptal edildi. Anakent Belediyesi’nden görevlendirilen 4 müfettiş, engelli simitçilerin yoğun olarak çalıştığı Ulus, Sıhhiye ve Kızılay bölgesinde sık sık denetim yapıyor ve sözleşme kurallarına uygun davranılıp davranılmadığını kontrol ediyor. Sözleşme ile belirlenen noktalarda simit satma hakkı kazanan engelliler, satacakları simitleri üretim izin belgesi bulunan herhangi bir fırından alabiliyor. Ancak engellilerin bu fırınlarla anlaşarak tezgâhlarını onlara bırakma hakkı bulunmuyor. ‘Toplum engellileri görmüyor’ Sosyal yaşamında neşeli biri olduğunu dile getiren Özcan, “Engelli olmama rağmen, bunu hiç umursamadan yaşayan insanlardan biriyim” diye konuşuyor. Kendisinin yurtdışındaki benzer bir çalışmayı geliştirdiğini özellikle vurgulayan Özcan’ın bundan soraki hedefi sanal fareyi iki gözün hareketlerine uyumlu hale getirebilmek. Özcan, engellilere ilişkin önyargıları ise şöyle eleştiriyor: “İnsanlar hiçbir şey yapamadığımızı sanıyor, aileler bile engelli çocuklarından utanıp onları dışarı çıkarmıyor. Ancak bilmiyorlar ki bu sorunu böyle halledemezler. Onlar çocuklarını saklıyor, toplum da daha sonra, saklanan engelli çocukları görmezden geliyor. Bugüne kadar sunulan daha doğrusu sunulduğu söylenen hiçbir düzgün hizmetle karşılaşmadım. Örneğin, görme engelliler için karşıdan karşıya geçerken uyarı için sesli sistemler var ama Türkiye’de parmakla sayılabilecek yerde kullanılıyor.” Çelebi:Hakkınızıbaşkasınavermeyin Konuyla ilgili görüş bildiren Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Başkanı Yusuf Çelebi ise engelli bireylerin bilinçli ya da bilinçsiz şekilde kendilerine tanınan hakları kullanmadıklarını söyledi. Çelebi, simit camekânlarını fırınlarla anlaşarak başkalarına bırakan engelli bireylere “Haklarınızı başkalarına devretmeyin” çağrısı yaptı. Belediyenin iyi niyetli olduğunu belirterek, buna karşın bazı engellilerin işletmede yaşadıkları zorluklar nedeniyle fırınlarla anlaşma yaptıklarını belirten Çelebi, “Biz bu durumu onaylamıyoruz. Engellilerin, verilen hakkı usulüne uygun kullanmalarını istiyoruz. Engellilere, camekânlarda birinci derecede yakınlarının çalışması hakkı da verildi. Bu imkân dan da yararlanmaları gerekir. Simit fırınlarıyla anlaşmalarını veya yanlış uygulamalara yönelmelerini istemiyoruz” diye konuştu. Başkentin çeşitli noktalarında simit satan bazı engellilerin de düşüncelerini aldık. Engelli simitçi Mehmet Eraltay bu işi yapabilmek için işin erbabı olmak gerektiğini belirtiyor. Eraltay, Halk Ekmek tarafından yapılan çekilişle ilk kez belli bir noktada satış yapma hakkı kazanan bazı engellilerin bedensel imkânsızlıkları ya da işin zorluğu nedeniyle camekânlarını devrettiklerini anlatıyor. Günde en az 12 saat çalıştığını söyleyen Eraltay, yazın sıcağında, kışın soğuğunda özellikle de engelli için bu işi yapmanın zorluğuna dikkat çekiyor. 4