Katalog

Cumhuriyet Ankara 308/28 Mayıs 2010 ankarCİ Cumhuriyel £ ^ MESA HASTANESİ ö z ONCESAGLIK UZM. DYT. MEHTAP ERSIN BAYRAK MESAHastanesi me ve Diyetetik Bölüm Yöneticisi email: mbayrak@mesa.com.tr Çocuk Beslenmesinde Yağların Yeri (3) ereyağ yemeklere şüphesiz lezzet katıyor. Gerek kahvaltıda, gerekse yemeklerde kullanımı usul ve miktar olarak ne olmalıdır? • Tereyağı, süt, et gibi hayvansal kaynaklı besinlerde bulunan doymuş yağ asitleri, çocuk beslenmesindeki potansiyel enerji kaynağıdır ve ara maddelerin sentezinde yapıtaşı olarak, kolesterol metabolizmasmda önemli rol oynarlar. Damar tıkanıklığı yağlı besinlere bağlı olarak gelişebilen ve beslenme alışkanlıklanndan oldukça etkilenebilen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle, yağlı besinlerin özellikle tereyağ ve yağlı etlerin tüketimini erken yaşlarda sınırlamak yararlı da olsa çocuklarda günlük toplam enerjinin en az yüzde 8'inin doymuş yağlardan gelmesi önerilmektedir. Ek besinlere başlanması ile birlikte zeytinyağ kullamlmalıdır. Bir yaşmdan itibaren 1 çay kaşığı tereyağı kahvaltıya veya yemeklere eklenebilir. Ancak burada yağın asıl işlem görmemesi yani yakılmaması önemlidir. 25 yaş arasmda yağı kademeli olarak azaltmak uygun olacaktır. Daha az enerji ve kalori alacaklanndan dolayı, yağ içeriği düşük fakat besleyici özelliği fazla olan besinlerden daha çok enerji elde edebilirler tahıl ürünleri, meyveler, düşük yağlı sütlübesinler ve diğer proteinden zengin besinlerden seçilmelidir. 5 yaşmdaki bir çocuğun beslenme tarzı, daha büyük çocuklar ve yetişkinlerin ki ile aynı olmalıdır. Tereyağ ve tereyağlı yemeklere mümkün olduğunca az yer verilmelidir. Makarnayı kızdırılmış yağla karıştırmak yerine, süzülmüş sıcak makarnaya yağ katılması öneriliyor. Ne diyeceksiniz? • Makarna, vitamin ve mineraller bakımmdan çok zengin ve çok yararlı bir besin kaynağıdır. Makarna A, B1, B2 vitaminleri, demir, kalsiyum, fosfor, potasyum ve protein yönünden de çok zengindir. Özellikle makarnanm, vitamin değerlerinin kaybolmaması için, yeterli miktarda kaynayan suya atılan makarnalar, suyunu çekene kadar demlendirilerek pişirilmelidir. Makarnalann birbirlerine yapışmasım önlemek için, suya atılmasmdan itibaren ara sıra tahta bir kaşıkla kanştınlması yeterlidir. Tencerenin kapağı kapatılmamalı, metal kaşık kullamlmamalıdır. Suyunu çekerek pişen makarnanm üzerine, 1 bardak ılık su dökerek dirileşmesi sağlanabilir. Süzülen sıcak makarnaya yağ ilavesi ile, önceden hazırlanan sosla servis edilmelidir. Yağ kesinlikle kızdınlmamalıdır, doymuş veya doymamış yağlar belli sıcaklıklarm üzerine çıkanldıkları zaman hidrojen atomlan yerine, ya da karbonlann çift bağlan yerine oksijen atomlan yerleşir ve yağlar oksitlenmiş duruma gelir. Oksijen atomlan ile doymuş duruma gelen yağlar kanser yapıcı bileşiklere dönüşür. Yemek yapılırken yağın yüksek sıcaklıkta ısıtılması veya kızartılması sağlığı bozar, yağm sağlıklı özelliğini de kaybetmesine neden olur. Çocuk ve yağ tüketimi konusuncla annelere söylemek isteyeceginiz başka bir şey var mı? • Yeterli ve dengeli beslenmek için 4 ana besin grubundan yani süt ve süt ürünleri, et, yumurta ve kurubaklagiller; sebze ve meyve, ekmek ve tahıl grubundan besin bulundurulmalıdır. Böylece besin çeşitliliği sağlanarak çocuklann temel ihtiyacı olan protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineral ile posa sağlanmış olur. • Öğün sayısı arttınlmalı ve azar azar sık yemek yenilmelidir. • Sabah kahvaltısı kesinlikle yapılmalı ve atlanmamalıdır. Kahvaltının günün en önemli öğünü olduğu unutulmamalıdır, gün boyu tokluk hissi yaratabilecek katı yağ ve margarin içeriği yüksek gıdalara yer verilmemelidir. • İdeal vücut ağırlığı korunmalı ve besinler yoluyla alman enerji ile harcanan enerji arasmda denge sağlanmalıdır. • Hayvansal kaynaklı yağ tüketimi azaltılmalı, bitkisel kaynaklı sıvı yağlar kullamlmalıdır. • Yağlı hazır ürünlerin tüketimi (çi kolata, pasta soslan, krema, mayonez vb.) sımrlandınlmalıdır. • Sosis, salam gibi et tüketimi en aza indirilmeli, hamburger türü fastfood tüketimi azaltılmalı, gazlı içecekler yerine ayran, meyve suyu ve süt tüketimi artınlmalıdır. • Elzem yağlardan zengin vücudun mutlaka ihtiyacı olan omega yağlan için haftada en az 2 defa balık tüketilmelidir. • Sindirim sisteminde rahatsızlık yaratmayacak pişirme yöntemleri kullamlmalıdır. Haşlama, ızgara ve fınnda pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Çocuklar için yağm yüksek sıcaklığa maruz kalacağı kızartma ve kavurma yöntemleri uygun değildir. • Yağm atımını sağlamak için posa alımı arttınlmalıdır. Posanm en iyi kaynağı sebze, meyve ve kurubaklagillerdir. • Kalsiyum kaynağı olan süt, yoğurt, peynir gibi doymuş yağ oranı yüksek besinler günlük beslenme içinde mutlaka yer almalıdır. • Besin tüketimini cazip hale getirmek için yiyeceklerin lezzet ve çekiciliği yağ katkısı yapılmadan arttınlmalıdır. • Yemek yemek için yeterli zaman aynlmalı ve hızlı yemek yenmemelidir. • Kimyasal koruyuculu hazır yiyecekler yerine doğal ve az yağlı besinler tercih edilmelidir. Bu sayfa Mesa Hastanesi tarafından hazırlanmıştır. / www.mesahastanesi.com.tr 292 99 00 21