Katalog

el Öz Cumhuriyet Ankara 288/8 Ocak 2010 eçen gün sanat atölyesinde 4 yaşındaki bir çocuğu gözlemliyordum. Mavi, kırmızı ve beyaz boyayla geniş yüzeylere özgürce darbeler yapıyordu. Aniden durdu, fırçası havada gözlerini kısarak resmine baktı ve “Bak, pembe oldu” dedi heyecanla. Öğretmen “Evet” dedi onun heyecanına eşlik ederek. “Bu özel renkleri sen yaptın” diye ekledi. “Hangi renkleri karıştırarak pembe yaptın” sorusuna ise tereddütsüz cevap verdi: “Kırmızı ve beyaz.” “Şimdi sen ne zaman istersen pembe yapabilirsin artık” diyen öğretmenine “Evet” diye fısıldadı çocuk gururla... Böylelikle öğretmen çocuğun farkında olmadan oluşturduğu tekniğe dikkat çekerek, onun kendine olan güveninin pekişmesini sağladı. Erken yaşlarda sunulan sanat programında çocuklara kendilerine ilişkin kabul görme, başarma duyguları hissettirilirse, kendilik algıları ve özgüvenleri gelişir. Kendileri hakkında olumlu düşünen çocuklar ise öğrenmeye istekli ve meraklıdırlar. Okulöncesi sanat programı doğru ve uygun bir süreç içerisinde yapıldığında sosyal duygusal alanda gelişimi destekler. Sanat programında çocuklar kendileri ve yetenekleri hakkında bilgi edinirler, öğrenir ve bunu doğrularlar. Örneğin şövale başında Sanat ve özgüven gelişimi G birçok farklı renk kullanmış çocuk gururlu ve başarmış olduğunu hisseder. Adını yazması için öğretmenini çağırır “Ben Ata’yım ve renkli boyamaktan hoşlanıyorum.” İşte bu, 3 yaşında bir çocuğun yaptığı resim, kendilik algısının bir görüntüsüdür. Sanat yoluyla güçlendirilmiş bir çocuğun kendisiyle ilgili olumlu duyguları özgüveninin gelişiminin temelidir. Onların yaratıcılıkları, gözleri ve sesleri “Beni görün”, “Ben ne yapıyorum” diye bağırır. İyi bir sanat programı nasıl olmalıdır? Çocukların gelişim düzeyini kabul etmek, sanat aktiviteleri çocuğu geliştirmek ve bir üst düzeye getirmek şeklinde planlanmıştır. Fakat bu çocuğu vazgeçirecek engelleyecek boyutta olmamalı, onu kabul edip cesaretlendirerek güven vermelidir. Öğretmenin çocuğa gösterdiği güven çocuğun kendine daha fazla güvenmesine yardım eder. Uygun bir çevre düzeni Çocuğun kendisini evinde gibi hissedeceği bir çevre hazırlanmalı; masa ve sandalyeler çocukların boyutuna uygun, her materyale ulaşabilecek şekilde, dökülme ve saçılma kaygısı yaşamamak için uygun malzemeyle kaplanmış olmalı. Çok gürültülü ve kalabalık olmamalı. Bu gibi küçük ayrıntılar çocukların daha bağımsız ve güvenli çalışmalarını sağlar. Ayrıca çalıştığı alanı kolayca temizleyebilen çocuklar kendilerine güven ve kendileriyle gurur duyacaklardır. Çocuklararası ilişki Sanat aktiviteleri çocuklar arası ilişkinin gelişmesi için çok elverişli yerlerdir. Çocuklar çalıştıkları ortamda konuşur ve bir aradadırlar. Materyalleri keşfetmek, yeni araçlar denemek, tekrar benzer şeyler yapmak birbirleriyle etkileşmek için şans verir. Özgür sanat ortamı çocukları kendi işleri ve arkadaşlarının yaptıkları konusunda konuşmaya cesaretlendirir. Renklerle, boyalarla, kağıtla, yapıştırıcıyla ve diğer materyallerle çalışmak çocuğu geliştirir, konuşmak için sonsuz fırsat sunar. Fikir ve düşünceleri paylaşmak Sanat aktiviteleri aynı zamanda çocuğa diğerlerinin hissettiğini öğrenmesi için sonsuz fırsatlar sunar. Örneğin üç yaşındaki bir çocuk kendi resmi konusunda yaşıtının duygularını öğrenir. Yetkinin çoğu kez yorumlarını duymuştur ama yuva ortamında yaşıtının yorumlarını öğrenir. Bu da bir sosyal öğrenmedir. Bazı çocuklar için bu ilk seferde hayal kırıklığı yaratabilir ama sonrasında diğerlerinin fikirlerini kabul edebilmeyi öğrenir. Bu paylaşım insanların farklı duygu ve düşüncelere sahip olduğunu çocuğa göstererek herkesin her zaman aynı fikir ve düşüncede olmadığını öğretir. oyun hamuruna sertçe vurarak oynaması ya da çiviyi hızla çekerek enerjisini boşaltması sıkça görülür. Sanat tüm yaştaki sanatçılar için evrensel bir dışavurumdur. Sanat materyali yaratıcı kullanıldığında çocuğun estetik duyguları gelişir. Dünyanın güzelliği çocuğun işlerine yansır. İşbirliği ve paylaşma Diğerleriyle birlikte çalışma paylaşma ve işbirliğinin önemini gösterir. Belli bir miktardaki malzemeyi paylaşarak kullanır. Paylaşmanın grup olmanın bir parçası olduğunu öğrenir. İki ressamın sadece bir kırmızı kaleminin olması gerçek yaşam için bir paylaşma dersidir. İşbirliği aynı zamanda çocuklar için sanat programının bir parçasıdır. Çocuk diğerinin kağıda tohum yapıştırmasına yardım ederken, fırçasını temizlerken, boya önlüğünün düğmesini iliklemeye yardım ederken paylaşma ve işbirliğinin anlamını öğrenir. Resim üzerine konulacak, Çekirdek Yuva’da çocuklar sanat danışmanı ile birlikte siyah üzerine beyaz, beyaz üzerine siyah çalışmalar yaparak Franz Kline’in tekniği ile çalışıyorlar. Duyguların ifadesi Yaratıcı sanat süreci çocuklara görsel duyguların ifadesindeki en iyi görsel yoldur. Sanat, böylece duygusal bir boşalma sağlar. Sözel ifadenin zor olduğu yerlerde renk ve şekillerle duyguları yansıtır. Gergin bir çocuğun Bu sayfadaki yazılar Çekirdek Yuva Kurucusu, psikolog Neslihan Başaran tarafından hazırlanmıştır. Soru ve önerileriniz için Tel: 441 08 81, eposta: cekirdekyuva@cekirdekyuva.com, web: www.cekirdekyuva.com 13