Katalog

Cumhuriyet Ankara 249/10 Nisan 2009 Dr. Serdar Şahinkaya,‘Cumartesi Söyleşileri’ne katıldı ‘İktisatkavramlarınıherkesten A önceAtatürkkullandı’ NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Kültür Merkezi’ne (CKM)konukolanyazarDr. Serdar Şahinkaya, söyleşisinde Atatürk’ün 1920 1938 yılları arasında ekonomik alanda gerçekleştirdiği öncü gelişmelerianlattı.Şahinkaya, “Atatürk’üniktisataverdiği önemin artık anlatılmasına gerek yok. Atatürk o dönemlerde, bugün bizim öğrencilerimize öğrettiğimiz, kalkınma iktisatı literatürüne giren kimi kavramları herkesten önce kullanmıştır” dedi. CKM’nin geçen haftaki konuğu, araştırmacıyazar ve Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Serdar Şahinkaya’ydı. CKM’de “Cumhuriyet Ekonomisinin İnşasında Mustafa Kemal’in Stratejik Rolü” konulu bir söyleşi gerçekleştiren Şahinkaya, Türkiye’nin Cumhuriyet öncesinde ve sonrasında ekonomik alanda yaşadığı gelişmeleri anlattı. Atatürk’le ilgili yapılan en ağır eleştirinin “Gazi Paşa ve Cumhuriyet kadrolarının iktisatla ilgili herhangi görüşleri yoktur” yorumu olduğunu söyleyen Dr. Serdar Şahinkaya, Mustafa Kemal’in Cumhuriyet ilan edilmeden önce İzmir’de İktisat Kongresi’ni topladığını anımsattı. Şahinkaya, “1930 yılında Sanayi Kongresi toplandı. Daha sonra 1932 yılında Türk Tarihi Kongresi yapıldı. Atatürk’ün iktisata verdiği önemin artık anlatılmasına gerek yok. Öyle ki Mustafa Kemal TBMM’yi açtığından bu yana iktisatla ilgili 20 konuşma yapmıştır. 17 Şubat 4 Mart 1923 günleri arasında İktisat Kongresi gerçekleştirildi. ve orda da konuşmalar yaptı. Yanı sıra İzmir’de yaptığı 2 konuşması daha var. Paşa, iktisatla ilgili son konuşmasını ise 1935 yılında, CHP’nin 4. Kurultayı’nda yapmıştır. Bu 24 konuşma önemli. Hatta Atatürk’ün, bugün bizim öğrencilerimize öğrettiğimiz, kalkınma iktisatı literatürüne de giren kimi kavramları herkesten önce kullanmıştır” dedi. Şahinkaya, Atatürk’ün iktisatla ilgili yaptığı konuşmalara değinmeden önce, 20. yüzyılın herkes tarafından çok iyi anlaşılması gerektiğini kaydetti. ‘Türkiyemutlaka sanayileşmelidir’ 1930 yılında yapılan Sanayi Kongresi’nin“Türkiye sanayileşmelidir” istemiyle toplandığını ifade eden Şahinkaya, 1920 1938 yıllarında arasındaki Cumhuriyet ekonomisinin inşasının temel denkleminin demiryolları, sanayileşme neticesinde de devletçilik olduğunu kaydetti. Bu denklemin yaratıcısının Atatürk olduğunu vurgulayan Şahinkaya, “Atatürk’ün Meclis’te 1922 ile 1937 yıllarında yaptığı konuşmalar iktisat açısından son derece önemli. Gazi Paşa, 1920 1927 yıllarından yaptığı Meclis açılış konuşmalarının tümünde, Erzurum ve Sıvas kongrelerine atıf yapmaktadır. Örneğin Gazi Paşa bir konuşmasında, ‘Ateşkesten sonra yabancılar gelir kaynaklarımıza tümüyle el koymak için girişimler bulundular. İstanbul’daki zorbaların sözlerine dayanarak, maden aramak için gereken izin belgelerinin verilmesini yasakladılar. Biz, memleketin varlık kaynaklarına sahip olarak ihracat ve ithalat arasındaki dengenin sağlanması, üretimin gideceği yere kolayca ulaşması için yolların düzeltilmesini ve ulaşıma açık tutulmasına çalıştık’ demiştir. Bütün vurgu; az da olsa denk bir bütçe hazırlayabilme başarısı, dış ticaret ve dengesi ve iç pazarda entegrasyondur” dedi. Şahinkaya, yine o dönemlerde köylüyü gerçek bir üretici sınıfı olan çiftçiye dönüştürüldüğünün görüldüğünü de söyledi. ‘Ayrık otlar temizlenmişti’ 30 Ekim 1918 yılında Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalandığını, 18 Ocak 1919 Paris Barış Konferansı’nın yapıldığını, ardından Mustafa Kemal’in Samsun’a çıktığını, Erzurum ve Sıvas kongrelerinin gerçekleştirildiğini, TBMM’nin açılışının ve Kurtuluş Savaşı’nın yapıldığını anımsatan Şahinkaya, şöyle devam etti: “Bana göre Ulusal Kurtuluş Savaşı bittiğinde Anadolu’nun içindeki bütün ayrık otları temizlenmişti. Savaşı, ölümü, ihaneti görmüş, direnci, dayanışmayı ve dostluğu görmüş bir ülkeydi. Yaralı, yoksuldu ama özgür ve bağımsızdı. Onurluydu. 1923 yıllarındaki özgüven, ardından üretim temelli bir özgüvene dönüşmüştür. Bu dönüşüm topyekün ve köklüydü. Türkiye her alanda bir dönüşüm yaşadı. Bu dönüşümün kökünde de aslında stratejik bir tercih bulunmakta. Kemalistler iktisadi kalkınmayı sağlamak için sanayileşmenin önünü açmaya gitti. Bugün de bu böyle. Sanayileşme ayrıca bağımsızlıktır.” 12