Katalog

Cumhuriyet Ankara 245/13 Mart 2009 ÖNCE SAĞLIK Prof.Dr.NurayAKYOL GözHastalıklarıUzmanı email: [email protected] B Dün‘2.DünyaGlokomGünü’ydü üyük kitleleri ilgilendiren ve tedavisi korunmasından daha zor olan hastalıklar halk sağlığı açısından önemli hale gelirler. Glokom da böyle bir hastalıktır. Dünya yüzündeki körlüklerin ikinci önemli nedeni olan glokomun, 2007 itibariyla dünyada 70 milyon insanı etkilediği bilinmektedir. Bu sayının 2020 yılında 80 milyonu bulması beklenmektedir. Bu hastaların 4.5 milyonunun görmesini glokom nedeniyle kaybetmiş olduğu, bu sayının 2020’de 11.2 milyona çıkacağı hesaplanmaktadır. Bu artışı şu anda glokomu olup kaçınılmaz sona doğru ilerleyen hastalar oluşturacaktır. 12 Mart 2009’da 2. Dünya Glokom Günü nedeniyle çeşitli faaliyetlerle bulunuldu. Bu aktivite, ilk kez 2008’de Dünya Glokom Birliği (WGAWorld Glaucoma Association) ve Dünya Glokom Hastaları Birliği’nin (WGPA World Glaucoma Patients Association) geniş katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Hastalığın sessiz ve sinsi tabiatı yüzünden gelişmiş ülkelerdeki hastaların yüzde 50’sinin, az gelişmiş ülkelerdeki hastaların ise yüzde 90’ının hastalıklarının farkında olmadığı düşünülmektedir. Dünya glokom günü aktivitelerinin amacı, kamuda glokom bilincini ve farkındalık düzeyini arttırmaktır. Bu çalışmalarla 2020 yılında yüzde 90 olan farkında olmama oranının yüzde 50’ye indirilebileceğine inanılmaktadır. Bu amaçla dünyanın her yerinde halka açık toplantılar, ücretsiz glokom taramaları, basın bildirileri, televizyon ve radyo programları aracılığı ile glokom bilinci oluşturulmaya çalışılmaktadır. Ülkemiz göz hekimlerinin resmi mesleki kuruluşu olan Türk Oftalmoloji Derneği önceki yıl başlattığı bir kampanyayla halkı bilgilendirmek ve glokom farkındalığını arttırmak adına önemli bir adım atmıştır. MESA Hastanesi de, bu organizasyonda aktif olarak yer alarak bu alandaki sorumluluğunu yerine getirmiştir. Geçen yılki aktivitelerimize WGA (World Glaucoma Association) web sayfasından ulaşılabilir (http://www.wgday.net/inner.php?pageid=1&year=2008). Bu yıl da, MESA Hastanesi olarak yazılı ve sözlü basında yer alan çok sayıda bilgilendirme çalışması yanında doğrudan hastalara ve risk gruplarına yönelik interaktif toplantılarla ülkemizde glokom bilincini artırmaya çalıştık. Görme sinirinin göz içinde kalan bölümünün ilerleyici hasarı ile giden hastalık grubuna glokom adı verilir. Bu gruptaki hastalıkların çoğu, hastada belirgin bir şikâyet oluşturmadan yavaş yavaş ilerler ve tedavi edilmezse körlükle sonuçlanabilecek görme azlığına neden olur. Glokoma bağlı görme azlığı, pek çok göz hastalığında izlenenin tersine geri dönmez; bir başka deyişle glokoma bağlı görme azlığı tedavi edilemez; ancak önlenebilir. Bunun için de henüz görme kaybı gelişmeden tanı konması gereklidir. Göz tansiyonunun yüksekliği glokom için en önemli risk faktörüdür ama her yüksek basınçlı hasta glokom değildir. Göz tansiyonunun yüksek olması yanında yıllar içinde artması veya gün içinde büyük değişiklikler gös termesi de glokom açısından risk olarak değerlendirilir. 40 yaş üstünde daha çok görülüyor Glokomların büyük bölümü 40 yaş üstü insanlarda görülür; yaş ilerledikçe sıklığı artar. Yavaş ve sinsi seyreden bir görme siniri harabiyeti sonrasında hastaya ani gibi gelen bir görme azlığı gelişir. Görmenin azaldığı bu dönem, aslında glokomun son dönemidir ve görme siniri liflerinin 3/4’ünün harabiyetinden sonra görülür. Bir başka deyişle hasta görmesinde değişiklik fark ettiğinde hastalık başlangıç ve orta şiddetteki dönemlerini geçirmiş, son dönemine girmiştir. Glokom hastalarının yaklaşık dörtte birinde göz tansiyonu normaldir; dolayısıyla göz tansiyonunun normal sınırlarda ölçülmesi hastada glokom olmadığını göstermez. Bir başka deyişle, yaygın inanışın tersine glokom tanısı yalnızca göz tansiyonunun ölçülmesiyle konmaz. Hatta bazı durumlarda göz tansiyonu ölçümü tanı araçlarından biri de değildir. Glokom tanısı görme sinirinin yapısal (retina tomografisi ve optik sinir başı topografisi) ve fonksiyonel (görme alanı) değerlendirmesi ile konur. Hastalık yavaş ilerleyen bir tabiata sahip olduğu ve görme siniri ile ilgili özelliklerde normal aralığı geniş olduğu için, bazen tanıdan emin olmak için bir zaman diliminde hasarın döGlokom hastasının kümante edilmesi gerekebigörme siniri lir. topografisi Glokom maalesef tedavi edilebilir bir hastalık değildir. Bizim glokom tedavisi dediğimiz şey aslında göz tansiyonunu düşürerek hasarı yavaşlatmak veya durdurmaktır; hasarın geri döndürülmesi mümkün değildir. Glokomdan korunmak için genç yaşlardan itibaren göz muayeneleri esnasında göz tansiyonunun ölçüldüğünden emin olunması gerekir. Çünkü glokom genellikle semptom vermez. “Normal” ya da düşük sözcüğü ile yetinmeyip tansiyonun sayısal değerini öğrenmek ve kaydetmek en doğrusudur. 40 yaş üstünde bireylerde ve ailede glokomlu birisi varsa bu daha da önemlidir. Göz tansiyonu risk oluşturacak düzeydeyse veya klinikte glokom bulguları saptandıysa görme siniriyle ilgili bazı testler yapmak, hastayı takip etmek ve gerekli durularda tedavi etmek gerekecektir. Bu sayfa Mesa Hastanesi tarafından hazırlanmıştır. / www.mesahastanesi.com.tr 292 99 00 21