Katalog

13 HAZİRAN 2008 CUMA ‘Bu nasıl restorasyon?’ Selda GÜNEYSU Eski TEKEL Binası’ndeki çalışmalar, meslek örgütlerinin de tepkisini çekiyor K ültür ve Turizm Bakanlığı’nın Cumhuriyet dönemi mimari eserleri arasında önemli bir yere sahip olan eski Tekel binasında yaptığı restorasyon çalışmaları adeta “yıkımı” andırıyor. Çalışmalar kapsamında, yapının özgün döşemeleri ve çatısı tamamen ortadan kaldırılırken, tarihi yapıdan geriye yalnızca dış duvarlar kaldı. Eski Ankara Tekel binası 1928 yılında, İtalyan mimar Giulio Mongeri tarafından tasarlanıp inşaa edildi. Birinci ulusal mimarlık üslubunda tasarlanan yapı, mütevazi kütlesi, sekizgen giriş yapısı ve soğan kubbesi ile de dikkat çekiyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, binada bir restorasyon çalışması başlattı. TMMOB Mimarlar Odası tarafından da eleştirilen restorasyon çalışmaları sırasında binadan geriye yalnızca dış duvarların kaldığı gözleniyor. Mimarlar Odası Ankara Şubesi konuyla ilgili bir rapor da hazırladı. Raporda, restorasyon çalışmalarının yapının mimari ve sanatsal öğelerine, en önemlisi de yapının kimliğine indirilmiş büyük bir darbe olduğu vurgulandı. Raporda yapının mimari özellikleri, “Yapının üçgenli sütun başlıkları, geometrik ya da bitkisel desenli demir parmaklıklar, girift desenli alçı kabartma kemer alınlıkları, taş rozetler, kulenin üstündeki korkuluğun kemercik dizisi gibi ayrıntılarında Osmanlı mimarlığının yapısal ve dekoratif öğeleri göze çarpmaktadır” şeklinde tanımlandı. Raporda şunlar kaydedildi: “Cumhuriyetin bir simgesi olarak Ankara’da gerçekleştirilen Cumhuriyetin ilk yıllarındaki mimari uygulamaları ve mimarlık üslubuna uygun olarak tasarlanan ve 1. Milli Mimarlık olarak anılan Tekel Binası, uygun işlevle kullanılarak gelecek nesillere aktarılması hassasiyetle ve bilimsellik çevresinde ele alınması gereken bir yapıdır.Kültür varlığı niteliği taşıdığından dolayı tescilli bir eser olan Tekel Binası’nda gerçekleştirilecek olan uygulamaların, yapının değerlerinin doğru tespiti, tüm mimari özellik ve niteliklerin doğru ve ayrıntılı belgelemesi,tarihsel araştırmalar ışığında yapının geçirdiği değişikliklerin belirlenmesi ve yapının tüm değerlerini koruyan, özgün malzeme ve özgün yapım sistemini gözeten bir anlayışla hazırlanan koruma onarım ve yeniden işlevlendirme projesi kapsamında ele alınması zorunludur.” Öğrenciler kermeste becerilerini sergiledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Altındağ Zübeyde Hanım Kız Teknik Anadolu Kız Meslek ve Kız Meslek Lisesi, Okul Aile Birliği bütçesine katkı amacıyla kermes düzenledi. Kermese TBMM Başkanı Köksal Toptan’ın eşi Saime Toptan, Altındağ Kaymakamı Fatih Ahmet Kurt, Altındağ İlçe Milli Eğitim Müdürü Erol Bozkurt, Kız Teknik Öğretim Müdürü Emine Kıraç ile ilçede görevli amirler katıldı. Kermesi gezen Saime Toptan “Kız Meslek Liseleri’ne ve bu tür çalışmalar yapan kurumlara, Halk Eğitim Merkezlerine hayranlık duyuyorum.Elle yapılan şeylerin değeri rakamla ölçülemez. Hem göze hem ruha hitap ediyor. Mükemmel bir sergi olmuş, kutluyorum” dedi. Okul Müdür Vekili Necibe Mokan’ın sorumluluğunda düzenlenen kermeste öğrencilerin yaptığı el işleri, ev süsleri ve gıda maddeleri de satıldı. Kermeste ‘Selçukludan Günümüze Esintiler’ temalı bir defile yapıldı. 22 parçadan oluşan defilede Selçuklu ve Osmanlı dönemi kıyafetleri ile 30’lu ve 60’lı yılların kıyafetleri sergilendi. Defilede tango gösterisi de yapıldı. Öğrenciler tarafından tasarlanıp dikilen kıyafetlerin sunulduğu defile, modern tuvalet ve gelinliklerin sergilenmesi ile sona erdi. Müdür Vekili Necibe Mokan, “Tamamen öğrencilerimiz ve öğretmenlerimizin hazırladıklarından oluşan bu kermes okulumuza katkı amacıyla yapılmıştır. Defiledeki kıyafetleri grafik atölyesinden öğrencilerimiz tasarladı,dikim atölyesinden öğrencilerimiz dikti. Podyuma çıkan öğrencilerimizi de Saç ve Güzellik Bölümü öğrencilerimiz hazırladı. Bizim amacımız iyi meslek eğitimi almış, iyi anneler yetiştirmek” dedi. Öğrenciler defileden sonra modern halk oyunları gösterisi de sundular. Kermes kokteyl ile sona erdi. Birçok özelliği kayboldu! Mimari yapıda yapılan incelemelerde, dikkatli bir şekilde müdahale edilmesi gereken yapının özgün döşemelerinin ve çatısının tamamen ortadan kaldırıldığı ve özgün yapıdan geriye sadece 4 dış duvarın kaldığının gözlemlendiği dile getirilen raporda, Cumhuriyet dönemi yapıların son yıllarda birer birer yok olmasına alışıldığına dikkat çekildi. Raporda, bu tür uygulamaların bir tesadüf olmadığının da altı çizildi. “Binada gerçekleştirilen sözde tadilatların arkasında üzülerek belirtiyoruz ki, Ankara Kültür ve Tabiat Valıklarını Koruma Kurulu’nun onaylamış olduğu bir proje yatmaktadır” denilen raporda, şu ifadeler yer aldı: “Tadilatların Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından kontrol edilmesi oldukça düşündürücüdür. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak, Tekel Binası’nda gerçekleştirilmekte olan onarım çalışmalarının yapının korunmasını sağlayacak şekilde ele alınmadığını, yapının belgesel, mimari ve tarihi birçok değerinin yitirilmesine yol açtığını düşünüyor, bu nedenle bu yanlış uygulamaya ivedilikle son verilmesini istiyoruz. Yetkili kurum ve kuruluşları, Ankara ve Cumhuriyet dönemi için tarihsel öneme sahip olan binada yürütülen çalışmalarla ilgili olarak bilgi vermesi talebinde bulunuyoruz.” 4