Katalog

12 EKİM 2025 2 eyitgazi’nin bozkırlarında, toprağın Eskişehir Küllüoba altından çıkan bir ekmek bugün bize EDİTÖRDEN höyüğündeki 5000 yıllık geçmişin en sade ama en güçlü cümlesini hatırlatıyor: İnsan, buluntu, yalnızca arkeolojik erçek ve S doğayla uyum içinde DAIRESEL Doğayla bir gelişme değil. Doğayla simülasyon yaşadığında hem kendini hem FLORA arasındaki gezegeni besler. Küllüoba uyumlu yaşamanın, kuraklığa ilişki her höyüğünde yapılan kazılarda dayanıklı tarımın ve iklim gömülü evin arka odasındaki eşik G zaman uyumlanmasının kadim bir kısmında bir parçası koparılarak bilimkurgu eserlerinin yakılmış ve toprağa gömülmüş, örneği. konusu olmuştur. 5 bin yıl öncesinden mayalanmış uyumun Ancak sosyal medya ve pişirilmiş bir ekmek bulundu. kullanımındaki artış, Belki de o insanlar için ekmek yapay zekânın gündelik yalnızca bir besin değil, toprağın AYÇA yaşama girmesi ve döngüsüne duyulan minnettarlığın CEYLAN gelecekte daha çok da simgesiydi. Yapılan analizlerde, ekmeğin konuşulacak Metaverse 5 bin yıllık sırrı ayca_ceylan gernik buğdayı ve mercimek gibi sanal evrenler ile yapıldığı tespit edildi. Bu nedeniyle bu senaryolar iki bileşen, hem dönemin iklim artık yalnızca koşullarına hem de bugünün krizlerine ışık tutan kurgu değil, günlük bir dengeyi temsil ediyor. Gernik buğdayı, az suyla deneyimimizin bir yetişebilen, sıcağa ve soğuğa dayanıklı bir tür. parçası haline geliyor. Mercimek ise toprağı besleyen, azot bağlayan bir Bunun bir nedeni bakliyat. Birlikte, toprağın döngüsünü yormayan, besin değeri yüksek, glüten oranı düşük bir formül var: Gerçek, yerini oluşturuyorlar. Yani 5 bin yıl önce Anadolu’da daha parlatılmış, daha pişirilen bu ekmek hem insan sağlığına hem de akıcı, daha tıklanabilir gezegen sağlığına dost bir bileşimdi. bir sürümüne bıraktı. Artık gördüklerimizden KADİM TARIMIN İZİNDE çok, gösterilenleri Bugün hâlâ, Küllüoba’ya giderken yol boyunca mısır ve ayçiçeği tarlaları uzanıyor. Her ikisi de yaşıyoruz. Filtrelenmiş suya en çok ihtiyaç duyan bitkilerden. O manzaraya yüzler, yapay baktığımda bu kadim dengeyi yeniden hatırlamak zekâ ile üretilmiş gerektiğini düşündüm. Çünkü iklim değişikliği metinler, düzenlenmiş artık yalnızca bilimsel bir başlık değil her sofraya, yaşamlar... her lokmaya değen bir gerçek. Ve şunu çok iyi Gerçek, ham anlamamız gerekiyor: Gıda güvenliği, yaşam için halinden çıkarılıp vazgeçilmez başlıklardan biri. estetik bir düzeltmeden Kazı buluntusundan esinle Eskişehir Halk Ekmek bu ekmeği yeniden üretti. Gernik buğdayı ve geçiyor ve bu süreçte mercimekten yapılan bu “Küllüoba Ekmeği” bugün inandırıcılığını değil, Eskişehir’de satışta; böylece 5 bin yıllık bir tarif, cazibesini artırıyor. yeniden sofralara dönmüş oldu. Bu girişim, yalnızca Oysa gerçek, çoğu geçmişin lezzetini değil, doğayla uyumlu üretim zaman kusurludur. Ve fikrini de bugünün kent yaşamına taşıyor. Kazılara belki de tam bu yüzden bu yıl itibarıyla “Gezegeni beslemek ve korumak” değerlidir. 5 adımda iklim misyonuyla faaliyet gösteren Lesaffre Türkiye de Kusursuzluk algısı destek vermeye başladı. Bu katkıyı yalnızca bir adaptasyonuna uygunluk sponsorluk değil, aynı zamanda kültürel mirasın ve öyle derinleşti ki doğal sürdürülebilir tarımın korunmasına yönelik sembolik olan “eksik”, yapay Kuraklığa bir adım olarak değerlendirmek gerek. olan “ideal” sayılmaya dayanıklı türler: Bir tohumun binlerce yıl sonra bile insanlığa başladı.Bir filtre Ekmekte kullanılan söz söyleyebilmesi, tarımın sadece ekonomi değil, gernik buğdayı, az olmadan yüzümüze, kültür ve adaptasyon meselesi olduğunu hatırlatıyor. suyla yetişebilen hem bir algoritma olmadan Belki de bugün, sofralarımıza koyduğumuz her Sessiz bir tanık sıcağa hem soğuğa düşüncemize ekmeğin içine biraz o eski bilgelikten katmamız dayanıklı bir tür. Kazı başkanı Prof. Dr. Murat Türkteki, güvenemez olduk. gerekiyor. Az suyla yetinmeyi bilen, besin zincirine Toprağı besleyen bu bulgunun Anadolu’nun erken yerleşim zarar vermeyen, Gerçeği mi bileşen: Mercimek, kültürüne ilişkin benzersiz bilgiler doğanın yaşıyoruz, yoksa onun azot bağlayıcı özelliğiyle toprağı güçlendiriyor, kimyasal sunduğunu söylüyor. Gerçekten de bu döngüsünü düzenlenmiş sürümünü gübre gereksinimini azaltıyor. ekmek, geçmişin tarımsal zekâsını ve gözeten bir mü? Belki de artık fark Düşük su kullanımı: Her iki bitki de mısır veya dayanıklılığını belgeleyen sessiz bir tanık. anlayışla. ayçiçeğine kıyasla çok daha az su gerektiriyor. Bu bile etmiyoruz. O dönemde yaşanan kuraklık dönemleri, Küllüoba’nın 5 bin özellikleriyle kurak bölgeler için sürdürülebilir alternatifler Çünkü simülasyon, insanların beslenme alışkanlıklarını yeniden yıllık ekmeği, bize sunuyor. düzenlemelerine yol açmış olmalı. Bitkisel yalnızca dünyayı değil, sadece geçmişi Besleyici ve düşük glütenli: Yüksek protein, düşük ve hayvansal beslenme kaynaklarında suyu algımızı da yeniden değil, geleceği glüten dengesi hem insan sağlığına hem gezegenin verimli kullanmış, toprağın kapasitesini de mayalamayı tasarladı. Hepinize iyi ekosistemine uyumlu bir beslenme modeli oluşturuyor. zorlamadan yaşamış gibiler. Bugün iklim öğütlüyor. pazarlar. Dairesel üretim anlayışı: Atalarımızın kullandığı bu uyumlanması denince aklımıza gelen Unutmadan 15 formül, doğanın döngüsüne zarar vermeden üretmeyi “yeniden düşünmek, yeniden denge DENİZ ÜLKÜTEKİN Ekim Dünya Çiftçi öğretiyor. kurmak” çağrısı, 5 bin yıl öncesinden Kadınlar Günü deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr yankılanıyor. kutlu olsun. kortizol düzeyleri INSANLIK bile benzer HALLERI Ayna nöronların gizemi günlerde yükselip düşüyor. Benzer erhaba Cumhuriyet Pazar sadece romantik bir metafor mu? şekilde, birlikte ailesi! Hiç fark ettiniz mi? yürüyen veya BEYİNLER ARASI DANS Uzun süredir birlikte yaşayan çalışan ekiplerde de 1990’larda İtalyan nörolog Giacomo çiftler birbirine benzemeye ortak ritim duygusu Rizzolatti ve ekibi, maymunlar M başlar. Aynı kahkaha, aynı güveni artırıyor, üzerinde yaptıkları deneylerde şaşırtıcı jest, hatta aynı mimikler... Sırf âşıklar değil, performansı bir keşif yaptı: Maymun, hem elma iş veya ev arkadaşları da öyle. Birlikte çalışan yükseltiyor. ALICAN yerken hem de karşısındaki maymunu insanların ses tonları benzeşir, yürüyüş “Bizim ekip çok ELKOREK elma yerken izlerken beynindeki aynı temposu tutar, hatta birbirinin cümlesini iyi anlaşıyor” güçlü bir nörolojik gerçeklik vardır. nöronlar etkinleşiyordu. Bu hücrelere tamamlar. Sanki görünmez bir orkestra dediğimiz o his, aslında beynin, Princeton Üniversitesi’nde bir deneyde, bir “ayna nöronlar” adı verildi. Yani şefi herkesi aynı ritme sokar. Peki bu “ayna kalbin ve bedenin kurduğu konuşmacı hikâye anlatırken dinleyicilerin beyin izlerken de aynı devreleri çalıştırıyordu. nöronlar” denen şey gerçekten var mı yoksa görünmez bir uyum ağı olabilir. beyinlerinde aynı bölgelerin eşzamanlı İnsanlarda da benzer ateşlendiği görüldü. Dinleyici, anlatıcının BUKALEMUN ETKİSİ bir durum gözlemlendi. cümlesini tahmin ettikçe bu senkron güçlendi. Birinin hareketini yapanla Psikolojide “bukalemun etkisi” olarak bilinen İletişim koptuğunda ise bu uyum da kayboldu. onu izleyenin beyinlerinde olgu, insanların farkında olmadan birbirinin Yani “anlaşmak”, kelimelerden önce ritmi aynı bölgelerin etkin jestlerini, yüz ifadelerini ve konuşma tarzlarını tutturmakla başlıyor. Bazen karşındakini hale geldiği MRI taklit ettiğini gösteriyor. Karşındaki kaşını anlamak için onun gibi düşünmen gerekmez Galeati Yayıncılık görüntüleriyle kanıtlandı. kaldırır, senin alnın da kıpırdar. O gülümser, sadece onunla aynı frekansta nefes alman Beyin, karşısındakinin YENİ YENİ senin ağzın istemsizce yukarı çekilir. Bu küçük yeterlidir. hareketini, duygusunu aynalamalar, beynin “Biz aynıyız” deme hatta niyetini kendi GÜNDELİK YAŞAMDA biçimidir. Araştırmalar, bu taklitlerin insanların içinde “taklit” ediyordu. birbirine daha sıcak ve güvenilir görünmesini KÜÇÜK BİR ALIŞTIRMA Yalnızca anlamak için sağladığını gösteriyor. Bu yüzden iyi bir sunucu Her sabah sevdiğin kişiyle iki dakika değil, hissetmek için... Bu dinleyicinin nefesini hisseder, iyi bir terapist boyunca aynı tempoda nefes al. İş arkadaşınla yüzden biri karşımızda danışanının postürünü aynalar, iyi bir âşık da önemli bir toplantı öncesinde kısa bir yürüyüş ağladığında gözümüz sevdiğinin ritmini duyar. yap, adımlarınız uyum bulsun. Ev arkadaşınla dolar, biri esnerken biz ortak bir müzik listesi aç. Beyinler birbirini BİRLİKTE YAŞAMANIN RİTMİ de esneriz. Beyin, “onu duyar, kalpler hizalanır, enerjiler denge bulur. Uzun süre birlikte yaşayanların alışkanlıkları anlamak için o olur”. Ayna nöronlar, belki “insan olmanın” da benzeşir: Aynı saatte uyanmak, aynı saatte Ancak iş nöronlarla tümünü açıklayamaz ama insanın neden KARGO DAHİL 350 ¨ YERİNE 250 ¨ KARGO DAHİL 200 ¨ YERİNE 150 ¨ kahve içmek, aynı müziği dinlemek... Bu bitmiyor. İlişkilerimizde yalnızken eksik hissettiğini anlatır. Çünkü 2 KİTAP KARGO DAHİL 550 ¨ YERİNE sadece rutin değil, beyin ritmini hizalama fizyolojik olarak da beynimiz, hep bir “öteki”yle tamamlanmak biçimidir. Ancak uyumun bir bedeli de var: senkron oluyoruz. Bilim ister. Bir bakıma hepimiz birbirimizin iç ¨ Kötü alışkanlıklar da bulaşır. Uykusuzluk, geç 400 insanları, sevgililerin sesiyiz. Ruh eşi dediğimiz şey belki de budur: yemek yemek, tembellik... Çünkü davranışlar kalp atışlarının ve nefes Kalpler birbirine ısınmadan önce, beyinler +90 539 669 60 69 tıpkı virüs gibi yayılır. En çok gördüğümüz ritimlerinin zamanla çoktan aynı ritme girmiştir. www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 insanlara benzeriz, bu yüzden, “en çok zaman birbirine uyum sağladığını @alicanelkorek @Alican_Elkorek geçirdiğimiz beş kişi” sözümüzün gerisinde keşfetti. Stres hormonu