Katalog

2 4 NİSAN 2021 Bana insan olduğumu, ölümlü olduğumu, zaaflarımı hatırlatır Küçük zevklerin saltanatı Dans etmek. Gıdıklanmak. Sarılmak. Öpüşmek. El ele tutuşmak Pamuk helva yerken bulutlara bakmak... Bunu arada sırada yapıyorum. Gerçekler dayanılmaz olduğunda kaçtığım bir ülke var. Kenarda bekleyen, bana kollarını daima açık tutan gizli bir derebeylik. SıÇUVALDIZ dumu mesela. Serin mutfakta tek başına oturup günün ağarmasını seyretmek. Eski bir şarkının ilk notalarını dinlemek, müziğin sesini açmak. Aylak aylak oturup pencereden yağmuru seyretmek, damlaların cama vuruşunu nırları, politikası, para birimi, güvenlik izlemek. Yağmur altında yürürken şemgüçleri yok bu yönetimin. Başında yösiyeye düşen damlaların sesini duymak. neticiler de yok. Bana insan olduğumu, Ilık bir ilkbahar günü çıplak ayakölümlü olduğumu, sınırlarım ve zaaflarım olduğunu hatırlatan küçük bir hüELÇİN la çimenlere basmak. Yere serilmiş bir örtünün üstünde yüzünü güneşe dökümdarlık burası. POYRAZLAR nüp kestirmek. Tombul bir kediyi okKapısı her zaman, herkese açık. Yoksulluk, açlık, haksızlık da yok. [email protected] şamak. Sokaktaki bir çocuğa el sallamak. Bir bebeği kucaklamak. Sadece siz ve küçük keyifleriniz var. Yorgun argın eve gelince sıcak bir banSABAH ÇAYI VE ILK YUDUM yo yapmak. Öğle uykusundan sonra ikindi kahvaltısı etmek. Yeni pişmiş kek kokusunun eve yayılBu saltanata dalmak için önce biraz dur ması. Bitter çikolatanın boğazdan eriyerek kaymak gerekiyor, günün aşırı hızlı temposun dığı an. Küçük bir çocuğun yanağıma kondurdudan kopmak. Ve iyice bakmak. Neyi sevdi ğu ıslak öpücük. Oynayan çocukların kahkahası... ğinizi iyi kavramak. Ne kadar küçük olursa Tertemiz serin çarşaflara uzandığım an. Sabah seçtikleriniz, keyfiniz o kadar büyük olacak. tembellik yapıp yataktan çıkmamak. Yatakta uzun Cam bardakta tüten sabah çayının ilk yu uzun roman okumak. Bütün gün pijamayla gezmek. Gündüz perdeleri kapatıp gerilim filmi izlemek. İçkideki buzların birbirine çarptığında çıkardığı ses. Bardakta kalan son limon diliminin dişlerimi buran tadı. Deniz kıyısında yürümek. Sahilde yosun kokusunu duymak, hafifçe üşümek. Kuma ayak parmaklarını daldırmak ve güneşin değmediği soğukluğu ayak uçlarında hissetmek. Güneşe bakmaya çalışmak. Denize koşarak atlamak. Çığlık atmak. Güzel bir sohbette kahkahalarla gülmek. Başkalarını güldürmek. Dostlarınla beraber saçmalamak. Kılık değiştirmek. Bir yaz günü arabanın camlarını ve müziği açıp bağıra bağıra şarkı söylemek. Ayakları pedallardan kaldırıp yokuş aşağı bisiklete binmek. TAZE BIR NEFES IÇIN Dans etmek. Gıdıklanmak. Sarılmak. Öpüşmek. El ele tutuşmak. Pamuk helva yerken bulutlara bakmak. Yaşamanın an meselesi, iyiliğin bilinçli bir tercih olduğunu ve güzel şeylerin hayatımızdan usulca kaydığını ancak bu ufak zevklerin sırasında anlıyorum ben. Hayatta her zaman iki kere ikinin dört etmediğini, terazinin eksik çektiğini, adaletin göreceli olduğunu, vicdanın karanlığa savrulabildiğini de... O zaman kendi içimdeki saltanata kaçıyorum. Saklanmak ve görmezden gelmek için değil. Hayat mücadelesi dediğimiz nafile kavgaya ara vermek, taze bir nefesle geri dönebilmek için. İşte öyle anlarda pamuk helva yiyerek gökyüzündeki bulutları seyretmek istiyorum. Paskalya çöreğindeki parlaklığın sırrı Dayanılmaz kokusuyla mahlep VECDI SEVIĞ [email protected] Pasta, çörek imal edilen yerlerin önünden geçerseniz tanıdık bir kokuyu içinize çekersiniz. Bu tür ürünler artık kentin uzak bölgelerindeki imalathanelerde üretilip satış yerlerine taşınıyor. Yine de Kadıköy, Beşiktaş gibi tarihi çarşılarda, boğazın iki yakasındaki pastanelerde, Anadolu kentlerinde aynı çekici kokuyu fark edersiniz. Bu kokuyu veren toz kiraz benzeri bir meyvenin çekirdeklerinden elde edilir. Koku verici maddenin adıyla anılan mahlep ağacına rastlamış olmalısınız. Baharda güzel çiçekleriyle göz okşar, yaz sonunda meyveleriyle kuşları besler. Bu meyveler ve çekirdekler insanlar için de yeni lezzetlerin kaynağıdır. HHH Meyvesi Osmanlı döneminden günümüze mahlep şarabı yapımında değerlendirilmiş, Evliya Çelebi’nin Azerbaycan’da rastladığı mahlep çayının yapımında kullanılmış, sabuna yağını ve hoş kokusunu vermiş, kozmetik sanayiinde aranır olmuş. Çekirdeklerden üretilen toz, unlu mamullere iştah açıcı koku ve lezzet katıyor. Geçen hafta cumartesi günü kandil simitlerinin, bugün de paskalya çöreklerinin çevreye yaydığı mis kokunun ana kaynağı bu toz. HHH Kutsal günlerde lezzetli hamur işleri yapılması Anadolu tarihinin de bilinen geleneklerinden. Artun Ünsal’ın Nimet Geldi Ekine kitabında yazdığı gibi Sümerler bayramda pişirilen ekmeklerin, çöreklerin hamuruna baharat, kokulu otlar katarlardı. Hitit medeniyetini inceleyen Ahmet Ünal da günümüzden binlerce yıl önce yapılan ayini anlatırken, “Büyü uzmanı ‘ince yağ’ denilen güzel kokulu parfümlerden alır ve onu güneşe doğru püskürtür” diye naklediyor. Bu gösterinin ardından tandırın içinde çember halinde yakılan ateşte ekmeğin pişiriliş öyküsünü anlatıyor. Büyü uzmanının güneşe doğru püskürttüğü “ince yağı” mahlep çekirdeğinden çıkardığını hayal edip günümüzün çöreklerini, simitlerini, pidelerini akla getirebiliriz. HHH Simit ve çöreğin dinsel günlerin adıyla anılması Anadolu topraklarında yaygın. Kandil simidi Türkiye’ye özgün bir lezzet. Birçok ülkede üzerine desen yapılmış, boyanmış yumurtalar paskalya gününün sembolü olmuş, İstanbul’da ise paskalya çöreği var. Sula Bozis, İstanbul Lezzeti kitabında, paskalya öncesindeki “Büyük Oruç” günlerinde “Poğaça ve börek satıcılarının mallarını Hıristiyan mahallelerinde satmaya ara verdiklerini” anımsattıktan sonra İstanbullu tiyatro sanatçısı Eleni Halkusi’nin kitabından bir alıntı yapar: “Mahlep kokan İstanbul çöreklerini evimizde biz yoğurmazdık. Bunları bize İstanbullu dostlarımız yollardı.” Paskalya çöreklerinin özelliğini, Büyükada Pastanesi’nin kurucusu Niko Mondi’nin geleneğini sürdüren Erzincanlı Hüseyin Karayaprak, Pelin Özer’e anlatır: “Paskalya çöreğimiz çok özel yapılır, paskalya zamanı. Sebebi, mayasının, mahlebinin, tereyağının hep farklı olması. Bizim paskalya çöreklerimiz pamuk gibi olmaz, hafif serttir. Ona sertliği veren ekşi mayadır.” Paskalya çöreğinin bir özelliği de parlaklığıdır, sırrı da yumurta sarısı ve üzerine konulan damlasakızındadır. Damlasakızının fazlası paskalyanın lezzetini bozar, uygun miktarı ustaca ayarlamak gerekir. HHH Zamanında görevini bırakma kararı almasını bilen politikacılardan Almanya Başbakanı Merkel, bu yıl salgın nedeniyle paskalya günlerinde ilan ettiği sokağa çıkma yasağını geri alıp, halkından özür dilemek zorunda kaldı. Özür dileme becerisi göstermesini, usta elinden çıkmış, üzerine renkli yumurta oturtulmuş paskalya çöreği ile kutlayan bir dostu oldu mu acaba? OTOBÜSTEKİLER dyt.mervesaatci @gmail.com MERVE SAATÇİ ginar Beslenme Uzmanı En Genellikle bahar aylarında yetişen, Akdeniz mutfağının vazgeçilmez sebzeleri arasında yer alan enginarın mevsimi gelmek üzere. Kararin vücuttan atılmasına yardım eder. u Yüksek lifli yapısı, kan şekerini dengeleyici bir etkiye sahip olduğu için diyabet hastaları tarafından rahatlıkciğer dostu olarak bilinen en la tercih edilebilecek besinler ginarı hazır mevsimi yaklaşır arasında yer alr. ken yakından tanıyalım. C vitamini kaynağı olan u Enginar içeriğindeki enginar, antioksidan özelli“Ciarin” adlı madde saye ği sayesinde bağışıklık sistesinde karaciğer, safrakese mini güçlendirirken, içerdisi ve böbrek gibi organların ği K vitamini sayesinde Alzdüzenli çalışmaheimer hastalarısını destekler. En u Enginar, yüksek nın da beslenmebüyük özelliği miktarda potasyum sinde yer verilmekaraciğeri temizlemesinin yanı sıra safra akışını kolaylaştırır. içerdiği için kan basıncını düşürür ayrıca kalp krizi si gereken bir sebzedir. u Yine potasyum içeriği sayeu Safra salgı ve koroner kalp sinde vücuttaki lanmasını artırhastalıklarına sodyumpotasyum ması ve lifli yapı yakalanma riskini dengesini düzensı sayesinde hazımsızlık, şişkinazaltır. leyerek tansiyonu düzenler, üre sevilik ve diğer sindirim probyesini düşürerek kalbin rahat lemlerinin düzenlenmesinde çalışmasını sağlar. de etkilidir. u Faydaları saymakla bitu Yüksek miktarda potas meyen enginara, zeytinyağyum, kalsiyum ve mangalı yemek, dolma veya salanez içeren enginar, aynı za ta olarak sofranızda yer vermanda zengin bir A vitami meyi unutmayın. ni, B1, B6 vitamini ve C viu 1 adet orta boy çiğ engitamini kaynağıdır. nar (yaklaşık 130 gr.) ortalau Diğer birçok sebzema 60 kalori içerir. ye göre çok daha yüksek anNot: Enginarın boyutu bütioksidan seviyesine sahip yüdükçe kılçıklı yapısı artar. olan enginar içeriğindeki qu Daha lezzetli bir enginar için ersetin sayesinde kanserküçük boylarını tercih etmele savaşır, toksik maddele lisiniz. ZEYTINYAĞLI ENGINAR MALZEMELER u 6 adet ayıklanmış enginar u 1 adet kuru soğan u 3 adet taze sıkılmış limon suyu u 1 adet havuç u 1 adet patates u Yarım su bardağı bezelye u 1 su bardağı su u Yarım çay bardağı zeytinyağı u 1 çay kaşığı tuz u 45 dal dereotu YAPILIŞI 2 imonu sıkın, enginarları limonlu suya atın. Patates ve havuçları küp küp doğrayın. Doğranmış sebzeleri ve bezelyeyi haşlayın sonra süzüp yemeklik doğradığınız soğanla karıştırın. Limonlu suda bekleyen enginarları geniş bir tencereye yerleştirin. Enginarların ortalarını hazırladığınız sebze karışımıyla doldurun. İçme suyu ve kalan 1 adet limon suyunu; zeytinyağı ve tuz ilavesiyle ayrı bir kapta karıştırın. Hazırladığınız zeytinyağlı karışımı enginarların üzerine gezdirdikten sonra kapağını kapattığın tencerede ve kısık ateşte 45 dakika pişirin. Yaklaşık 15 dakika dinlendirdiğiniz enginarların üzerine ince kıydığınız dereotundan ekleyerek servis edebilirsiniz. Kemal Urgenç 4 NİSAN 2021 SAYI: 1621 [email protected] İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Sorumlu Müdür OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA n Yayın Koordinatörü HILAL KÖSE ÖZTÜRK n Görsel Yönetmen MÜNEVVER OSKAY n Editör DENIZ ÜLKÜTEKIN n Sayfa Tasarım EMİNE BİLGET Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın