Katalog

6 25 NİSAN 2021 Leh Walesa CV’sinde sadece muhbir olduğu yok Walesa: En karanlık elektrikçi T arihin en çabuk unutulmuş figürüdür Lech Walesa (Lehçe’de Leşek Vavensa diye okunur). Bakmayın bir dönemyordu” diyerek aklama yoluna gittiler faaliyetini. Oysa Walesa güvenlik örgütü mensuplarıyla görüştüğünü, bir belgeyi de imzaladığını kabul etmişti. Alındığı sorgularda güvenlik mensuplarıyla saler “ülkesini özgürlüğe götüren dece “gevezelik” ettiğini söyleyekahraman” gibi allanıp pullan rek durumu hafifletmeye çalışmışmasına. Sovyetler Birliği’nin tı. Cenckiewicz ile Gontarczyk’ye yıkılmasında rolü olan dört göre, Walesa devlet başkanı olduuğursuzdan biridir; diğerleğunda, iddia edilen işbirliğiyle ilri Ronald Reagan, Margaret gili tüm belgelerin yok edilmesiThatcher bir de Polonyalı Papa ne de çaba göstermiş. 2. Jean Paul’du, malum. Meğer iş arıyormuş, Odatv’den ÇÖKÜŞTEN SONRA okudum. Önce şaka sandım ama Yani Reagan, Thatcher, PaPolish News’ta (https://www. pa 2. Jean Paul en uygun kişipolishnews.co.uk/lechwalesayi bulmuşlar demek ki. Sadece islookingforajobviatheonlar değil, başkaları da keşfetinternethepostedanadonmiş ki daha 1983’de Nobel Baflexipl/) haberin aslını bulunrış Ödülü’nü de verdiler. Sonraca anladım ki gerçekmiş. Elli yaş ki yıkımlarının peşin ödemelerinüstü iş arayan kişileden biriydi bu. Pore yönelik bir internet lonya’daki sosyasitesine verdiği ilanlist yönetiminin elda kendisinden “debette dünya kadar neyimli lider, harihatası vardı. Buka konuşmacı, Nonu en çok eleştirenbel Barış Ödülü sahiler sosyalistler olbi, 19901995 yılları du. Ama o, şahsen arası Polonya Cumbendenizin de “yehurbaşkanı” şeklinde söz etmiş. Haberde “Yayımladığı ilanMUSTAFA K. ERDEMOL rin dibine” batırdığımız sosyalist Polonya’nın hiç dış da, aile toplantılarınborcu yoktu. Enfda konuklarla bir aralasyon nedir bilinya gelerek fotoğraf çektirip imza verebileceğini de belirten Leh Walesa iş arıyormuş, mezdi. Walesa sosyalist Polonya’da iş aramak zorunda Walesa, ‘Devlet Başkanlarıyla, Krallarla ve Papa ile bir araya geldim. Polonyalı firmalara ilişkin bilgi kendisi dört uğursuzdan biridir... kalmayacaktı hiç, işsizlik yoktu çünkü. Sosyalizmin çöküşünden sonra Polonya’nın neve deneyimimi seve redeyse nüfusunun seve aktarabilir, Poyarısına yakını üllonya ekonomisinin keden kaçtı, kapigerçek değerini inşa talist ekonominin etmek için Polonyalı firmaların tüm olumsuzluklarını halen yaşıdünya çapındaki promosyonları yor Polonya halkı. na katılabilirim’ ifadelerini kulWalesa’nın etik açıdan ciddi bir landı” da deniyor. suç işlediği ortada. Belgeler ortaya MASRAFI ÇOK çıktıktan sonra, ahlak kaygısı olan biri olsaydı 90’larda yapılan seçiDeneyimlerini gönüllü sunme katılmazdı. Çünkü işçi “lideri” mak istediğini düşünen varsa be iken ikili oynayan biriydi Walesa. lirteyim, 6 bin zloti emekli ma Savunucuları “İsteseydi kendisine aşı aldığını ancak eşinin aylık 7 Batı’da sunulan olanakları değerbin zloti harcaması olduğunu be lendirebilirdi, buna rağmen ülkeyi lirtiyor Walesa. Yani 7 çocuğu, terk etmedi” diyorlar. Doğru olaçok sayıda torundan oluşan geniş bilir ama Nobel Barış Ödülü’nden ailesini geçindirmek zorunday gelen para da dahil olmak üzere mış. Dolayısıyla paraya ihtiyacı batıdaki “konferanslarından”, bavar. Yıktığı sosyalist Polonya’da tılı yayın organlarıyla söyleşileriniş derdi olmayan bir emekçi iken den hayli para kazandığını bilince kapitalizme kavuşturduğu (!) neden ülkesini bıraksın ki diye düPolonya’da bir devlet başkanı es şünüyor insan. kisiyken iş aramak durumunda “Demokrasiye” geçildikten kalması nasıl bir duygudur anla sonra karşılaştığı tüm sorunlarmak isterdim. da yalnız bırakıldı Polonya. Ne İş bulmada yararlı olacağını dü ABD ne İngiltere ne de Katoşündüğü niteliklerini saymış ama lik Papalık yanında olmadı hiç. bence çok önemli birini atlamış Wa AB’ye alınışı bile sorunlu oldu lesa, muhbirliğini. Walesa, 1970’le Polonya’nın. Putin Rusyası etkirin başında Gdansk tersanelerinde sini artırdıkça yine önem kazanır elektrikçi iken Polonya Güvenlik gibi oldu bir ara. Batılılar için ihÖrgütü’ne para karşılığı bilgi ve tiyaç duyduklarında kullandıklariyordu. Bunu ortaya atanlar halen rı aparata dönüştü ülke. Sorumiktidarda olan, sosyalist Polonya’yı lularından biri işte bu elektrikçiberaber yıktığı figürlerin kurduğu dir. Ülkesini karanlığa götüren gerici, sağcı Hukuk ve Adalet Par bir elektrikçi. tisi (PİS). Ayrıca Slawomir Cenc İş arıyor. “Karımın harcamakiewicz ile Piotr Gontarczyk ad ları maaşımdan fazla. Çalışmam lı tarihçiler de Walesa’nın “Bo lazım” diyerek hem de. “Özgür”, lek” kod adıyla 1970’ten 1976’ya “demokrasiye kavuşmuş” bir kadar muhbirliğini sürdürdüğünü Polonya’da söyleyebilirdi Walebelgelediler. Tabii yandaşları id sa bu lafları. diaların çürütülemezliği karşısın Nobel paraları suyunu çekince da “aslında yanıltıcı istihbarat veri karşılaştığı gerçek budur. Bİ DÜNYA İNSAN Fotoğraf: Ece Oğultürk BluTV’nin yeni dizisi Yeşilçam 22 Nisan’da yayına girdi. Yeşilçam’da küllerinden yeniden doğmaya çalışan sinema âşığı H İLAL yapımcıyı oynayan KÖSE Çağatay Ulusoy’a Afra Saraçoğlu ve Selin Şekerci de eşlik ediyor. Ayta Sözeri dizide, meşhur dans hocası Kuvvet Samra’ya hayat veriyor. A yta Sözeri, BluTV’nin yeni dizisi Yeşilçam’da Kuvvet Samra karakteriyle karşımızda. Kuvvet, oyunculara dans ve duruş dersleri veren, yapımcıların da mutlaka çalışmak istediği bir isim ama en önemlisi hayatlarına dokunduğu herkesin bir nevi yaşam koçu. Sözeri ile yeni dizisini ve biraz da kendisini konuştuk. “Bir trans kadın olarak Türkiye’de zorluk çekiyor muyum? Evet. Dünyanın başka yerinde trans kadınlar zorluk çekmiyor mu? Evet onlar da zorluk çekiyor. Bazı yerlerde haklar yasalarla koruma altına alınmış durumda, bizde de olabilir. Bizde de hayat değişebilir” diyor. u Yeşilçam’a nasıl dahil oldunuz? İlk kabul etme sebebim Çağan Irmak’tı. Çağan hocayla çalışmayı çok istiyordum. Projeye evet demeden önce tabii ki senaryoyu okuyorsunuz. Senaryoyu okuduğumda da karakteri isteyerek oynayabileceğimi fark etmiştim. Bir de Çağan Irmak’ın çekiyor olması ballı kadayıf gibiydi. Çok mutluyum iyi ki çalışmışım Çağan hocayla. Ayta Sözeri ile biraz dizi biraz hayat Ben güçlü bir insanım SONSUZLUKTU O DÖNEM u Yeşilçam’ın sizin için anlamı nedir? Yeşilçam benim için sonsuzluk gibiydi. Ekrana baktığınızda sanki her şeyi sonsuz kere yapabiliyor gibiydiniz. Sonsuz kere hayal edebiliyordunuz, sonsuz kere özgür olabiliyordunuz, sonsuz kere güçlü olabiliyordunuz... u En çok hangi filmleri izlerdiniz? Herhalde bütün filmleri izlerdik, hepsi bambaşka tattı. Yeni filmleri de heyecanla beklerdik. Her oyuncuyu da takip ederdik, hepsinin lezzeti başkaydı sanki. u Kuvvet insan sarrafı olmuş ve zorlu bir hayat hikâyesi var. Siz de öyle misiniz? Benim de zorlu bir hayat hikâyem var da insan sarrafı mıyım onu biraz düşünmem lazım. İnanmayacaksınız ama ben hemen her şeye inanırım. Her insanın iyi olduğuna inanırım. Kız kardeşim şöyle bir cümle kurmuştu bana, kim için söylüyorsam “Çok iyi bir insan” demişim, o da “Ne olursun biraz düşün öyle söyle ne zaman çok iyi bir insan desen birine hep bir kötülük görüyorsun ondan” diye. Çok çabuk anlayamıyorum insanların kumaşlarını... u İnsanlarda en çok neyi sevmezsiniz? Şikâyeti sevmem, şikâyet kültürünü. Birinin birini şikâyet etmesini sevmem. Böyle bir şey yanımda çok fazla yapılırsa sonunda o insanla görüşmemeyi bile göze alırım. Çünkü gammazlamayı sevmem. İlkokulda bir öğrenci seçilirdi, konuşanları tahtaya yaz denirdi, o seçilen öğrencilerden birisi olmamak için elimden geleni yapardım, seçerlerse bahaneler üretirdim, konuşan kimseyi o tahtaya yazmak istemezdim, bu doğru gelmiyordu bana. Hâlâ daha gürültü falan olsa polise telefon edip şikâyet edemem, o kültüre sahip olmadığım için. u Sizinle dost olmak isteyen biri nasıl bir karaktere sahip olmalı? Bu zamanda dostlukların da rengi değişti mi sizce? Net söylüyorum, benimle dost olmak isteyen birisi bana asla yalan söylememeli. Yanlış yaptıysa bile doğruyu söylesin ki o yanlışı nasıl toparlayabileceğimizi bulalım.Dostluğun rengi hiçbir zaman değişmez, zaman değişiyor ama adının dostluk olarak kalabilmesi için renginin de değişmemesi gerekiyor. u Pandemi sürecini nasıl geçirdiniz? Ben de herkes gibi geçirdim. Maske, mesafe, hijyen! Sahneleri o kadar çok özledim ki inanamazsınız. Bana göre biz şarkıcılar şarkı söylerken, oyuncular da oynarken yaşıyoruz her şeyi... Müzisyenler için endişeliyim, herkes zor durumda. Müzisyenlere yardım etmenin bir yolu bulunabilir diye düşünüyorum. Bu kötü zamanlar geçtiğinde bugünleri anlatacak müzisyenler, sanatçılar kalsın istiyorum. Bugünlerde vaka sayıları artınca birazcık panik oldum gerçekten. Düşünsenize her gün bir uçak düşüyormuş gibi acı verici... Ruh halimse değişken, genellikle umut etmeyi, her şey iyi olacak diye kendimi telkin etmeyi severim ama bazen telkinler de işe yaramayabiliyor. O zaman da yazıyorum. Yazmanın bana iyi geldiğini gördüm. Annemle aramdaki komik anılarımızı yazıyorum. Çok komik bir kadındı annem… Yeşilçam dizisinden IYI KI RUHUMU BEDENIME UYDURMUŞUM... u Maskeler indiğinde ilk ne yapmayı planlıyorsunuz? En çok neyi özlediniz sahne dışında? Büyük bir ihtimalle sokakta olacağım ve derin bir nefes alacağım sanki bütün dünyayı içime çekiyormuş gibi, nefesi geri verirken de tane tane notalar çıkıyormuş gibi derin bir nefes alacağım. İş dışında Sezen Aksu’yu görmeyi özledim mesela, telefonda konuşmak da yetmiyor bazen, gözlerinin içine bakmak gerekiyor. uŞunu yapmasaydım bugünkü ben olmazdım dediğiniz kararınız hangisiydi? Tabii ki şunu yapmasaydım bugünkü ben olmazdım dediğim kararlar var. İçimdeki ruha bedenimi uydurmasaydım ben olmazdım. İyi ki o kararı verip bedenimi içimdeki ruhuma uydurmuşum. u Hayatta kendi yolunu bulamayanlara bir mesajınız var mı? Bu işin sizce formülü nedir? Hayatta kendi yollarını bulamadılarsa kendilerini de bulamamış olabilirler. Zaten kendini bulduktan sonra kendi yolun için bütün mücadeleyi veriyorsun sonuna kadar. Kendi karar verdiğin yolunda ilerlemek için inatçı olmalısın, çok çalışmalısın ve kendini her zaman geliştirmelisin. Bu işin formülü de bu bence. Kendi yolunda ilerleyebilmek için önce kendini bulmalısın! KEŞKE TÜRKIYE YINE ÖNCÜ OLABILSE u Söyleşilerinizi dinlediğimde sevgi ve empati duygunuzun belirgin bir şekilde öne çıktığını görüyorum. Bu kadar pozitif kalmayı neye borçlusunuz? Sevginin öne çıkması diye bir şey var mı? Bence herkesin içinde olmalı, sevmeli... Ben böyle bir insanım. Ben sadece seviyorum. Her şeyi seviyorum. Sevmek, çok güçlü bir duygu. Umut etmek gibi... Sevdiğiniz sürece her şey değişebiliyor. Leyla Mecnun hikâyesinde de anlatılır ya Mecnun, “Bir de ona benim gözümle bakın” der… Evet sevgi dolu gözlerle bakınca her şey değişiyor. Bence dünya daha da güzelleşiyor. Bir trans kadın olarak Türkiye’de zorluk çekiyor muyum. Evet. Dünyanın başka yerinde trans kadınlar zorluk çekmiyor mu? Evet onlar da zorluk çekiyor. Bazı yerlerde haklar yasalarla koruma altına alınmış durumda, bizde de olabilir. Bizde de hayat değişebilir. Biz de bunun mücadelesini veriyoruz. İlerideki diğer trans arkadaşlarım rahat yaşasın diye mücadele ediyorum. Dedim ya sevgi doluyum ve umutsuz değilim. Ülkemiz tüm dünyaya örnek olabilse. Niye olmasın ki? Kadınlara seçme ve seçilme hakkını veren ilk ülkelerden biri biz değil miyiz? Keşke yine öncü ve örnek olabilsek... u Güçlü biri olduğunuzu düşünüyor musunuz? Gücünüzün en çok ne zaman sınandığını hissettiniz? Ben güçlü bir insanım. Güç, benim için olmasını istediğiniz. arzu ettiğiniz şeyleri gerçekleştirebilme aracınız olabilir. Tabii kötü kullanmak amaçlı söylemiyorum. Gücümün en çok sınandığı zaman annemi kaybettiğim gündü. O gün, bir insanın her zaman güçlü duramayacağını anladım. u Türkiye’yi çok sevdiğinizi söylüyorsunuz. Bugün ülkeye baktığınızda geleceğe dair umutlu musunuz? Umudu kıran pek çok gelişme yaşanıyor mesela İstanbul Sözleşmesi’nin feshi gibi... Türkiye’yi çok seviyorum. Siz sevmiyor musunuz? Cennet vatanım dedikleri şey var ya, ben gerçekten öyle hissediyorum. Her yerinden ayrı tat alıyorum. Evet İstanbul Sözleşmesi kaldırıldı. Doğru muydu? Değildi. İstanbul Sözleşmesi geri gelebilir. Niçin olmasın? İnsanlar hatalarını anlayabilirler. Ben hâlâ umutla bakıyorum her şeye. Evet üzüldüm ama umudum kırılmadı.