Katalog

19 TEMMUZ 2020 3 Herkes onları konuşuyor ama acaba Z kuşağı kendisini, ülkeyi, geleceği, siyasi gelişmeleri nasıl görüyor? Özgürlük ve sınırsızlık... 1996 ve sonrasında doğan ve günümüz gençlerini oluşturan “Z Kuşağı” için herkes bir şeyler diyor. Her biri farklı ailelerden gelen, kimi gencecik yaşta zorla evlendirilmiş, kimisi çalışmak zorunda kalmış, kimisi okulu bırakmış, kimisinin bir eli yağda bir eli balda gençleri genellemelere sokmak ne kadar doğru? Yoksa hepsini birleştiren ortak özellikler de olabilir mi? En önemlisi Z Kuşağı gençleri, kendileri hakkında yapılan yorumları nasıl değerlendiriyor? FİGEN ATALAY Ya da hiç umursamıyorlar mı? Bu konuda okurken denk geldiğim Mariana Jörg tarafından yazılmış “Z Kuşağı: Dijital Yerliler’’ başlıklı araştırmada bu nesli tanımlayan özellikler şöyle sıralanmış:“Kendilerini kendi tarzlarında ifade ediyorlar. 24 saat erişilebilir olmak. Sosyal medya ustaları. Video ve mesaj düşkünlüğü. Seyahat etmeyi sevmek. İki parmakla ekran kaydırmanın içine doğmak.’’ Daha fazla ahkâm kesmeden sözü Z Kuşağından üniversitelilere bırakalım. EN BÜYÜK ‘ÜLKE MUHAFAZAKÂRLAŞIYOR’ Z ç ç ç ç ç KAYGIM İŞSİZLİK’ Özgenur Çoban: 19 yaşında u Z Kuşağı için çok şey söyleniyor. Kimisi olumlu, kimisi olumsuz. Seni etkiliyor mu bunlar? Olumlu düşünce ve söylemleri gördüğümde mutlu oluyorum, her konuda kendime güvenim artıyor, her işi başarabilecek bir güç hissediyorum. Olumsuz düşünce ve yorumlar biraz üzücü oluyor ama çok da üzerinde durmuyorum çünkü ben Z Kuşağı üyelerinin çoğunun bir şeyler başaracağını düşünüyorum. u Neslini en iyi tanımlayan üç kelime neler olabilir? Yaratıcılık, adalet ve özgüven. u Geleceğe dair en büyük kaygın nedir? İşsizlik. ‘SİYASİ DÜŞÜNCENİ SÖYLEME!’ u Anne ve babanla çatışma yaşıyor musun? En çok hangi konularda? Anne ve babamla en çok siyasi ve sosyal görüş konularında çatışma yaşıyorum. Siyasi görüşümü belirtirsem başımın belaya gireceğini düşünüyorlar. Sanki bu konularda görüş belirtmek ayıp, yasak gibi davranıyorlar. Sosyal olarak da kadınların daha pasif kalmasını savunmaları benim ise aksini savunmam nedeniyle her zaman çatışıyoruz. u Sizden önceki kuşak için neler söylersin? Bizden önceki kuşağın her alanda bastırıldığını, düşüncelerinin sabit olduğunu düşünüyorum. Çoğu konuyu takım tutma gibi gördüklerini, görüş belirtilirken çekindiklerini düşünüyorum. u Ayasofya Müzesi’nin camiye dönüştürülmesini nasıl değerlendiriyorsun? Gündem değiştirilmek için yapılmış gibi geliyor bana. Şu an küresel bir pandeminin içindeyiz. İşşsizlik rakamları, ekonomi berbat bir durumda. Sonuçta cami müze olarak kullanılırken ülkeye döviz giriyordu. İlla camiye dönüştürülmesi yönünde halktan ısrarlı bir talep vardıysa tarihi dokunun da korunması adına dini bayramlarda ibadete açılmalıydı bence. U.D.Y: 23 yaşında u Z Kuşağı ile ilgili genellemeler sence doğru mu? Bir kuşağın olumlu veya olumsuz yönlerini o kuşağı oluşturan bireyler belirler, dolayısıyla bir kuşağa, onu oluşturan öznelerden bağımsız metafizik anlamlar yüklememek gerek. Z Kuşağının ortak değeri internet. İnternet ile birlikte kendisini geliştiren, ailesinin çizdiği muhafazakar kalıpları aşan, dünya gündemini daha iyi takip eden gençler olduğu gibi internet yoluyla sevmediği herkese nefret kusan, gününün büyük kısmını sadece oyunlarla harcayan gençler de var. Dolayısıyla ben “Z kuşağı şöyledir” gibi yorumlara pek katılmıyorum. u Neslini en iyi tanımlayan 3 kelime ne olur? İnternet, özgürlük, sınırsızlık. u Türkiye’deki siyasi ortam ve figürler hakkında ne düşünüyorsun? 2000’lerde başlayan muhafazakârlaştırma dalgasına tüm siyasi hareketler teslim oldu maalesef ve artık düzen veya sistem karşıtlığı değil birey veya parti karşıtlığı söz konusu. Sağ liderlere sağ alternatifler çıkarılıyor. Bir zamanlar Ekmelettin’den umut bekleyenler bugün benzer sağ figürlerden demokrat soslu orta yolculuk bekliyor. Sürekli aynı şeyleri yaşıyoruz. Döngü gibi. BIZ BÖYLE DEĞILDIK u Nasıl bir iş yaşamı hayal ediyorsun kendine? Herhangi bir işyerine bağlı olmadan, freelance diye tabir edilen bir iş yaşamı hayal ediyorum. Ayrıca Türkiye’de değil, yurt dışında çünkü ülkemizin ekonomik durumu ortada. Özellikle teknolojiyle, müzikle ilgilenen insanların buradan herhangi bir sipariş vermesi imkânsız hale geldi. Paypal gibi tüm dünyanın kullandığı siteleri kullanamıyoruz. Örneğin ben müzikle uğraşıyorum. Yurtdışından bazı insanlara yaptığım prodüksiyon karşılığında ödeme almam gerektiğinde onlara Paypal’ın yasaklı olduğunu anlatıyorum ancak anlam veremiyorlar. u Geleceğe dair en büyük endişen nedir? Ülkenin daha da muhafazakarlaşması. Biz böyle değildik. Bu hale gelmesinin en büyük sorumlusu bu muhafazakârlaştırma hareketine teslim olanlar aslında. Halbuki bu ülkenin yüzde 50’sinin yaşam tarzı kesinlikle çok daha farklı ancak öyle bir iklim oluştu ki sanki yüzde 80 o şekilde, biz ise küçük bir azınlığız. Maalesef bu durum daha da kötü olacak gibi gözüküyor. Bundan on yıl önceki prime time TV programlarına bakın, şimdikilere bakın, dizilerde ve filmlerde öpüşme sahnelerini bile ayıp olur diye kısa kesiyorlar. Gerçekten çok komik. BİZİM KUŞAK BIKKIN DURUMDA NEFRETİ’ Z.N.K: 20 yaşında u Kadın erkek eşitliği konusunda ne düşünüyorsun? Yaşadığım çağda yüzyıllar süren eşitsizliğe savaş açılmış olmasından dolayı oldukça mutluyum ve şanslı hissediyorum. Ülkelerin sosyoekonomik düzeyi arttıkça kadın erkek arasındaki eşitsizlik azalıyor. Kadın erkek eşitliğinin ilk şartı fırsat eşitliği olmalı. Türkiye hukuki olarak bu eşitliği sağlıyor evet ama toplum olarak yeterli bilince sahip değiliz. u Ülkemizde kadına yönelik şiddet sence neden bu kadar fazla? Birinci sebebi şiddet konusunda yeterli yaptırım bulunmaması. İkincisi kadının şiddetten kaçabileceği, sığınabileceği bir alanın olmaması. Üçüncüsü daha derinlerde yatan ve toplumsal normlarla şekillenmiş olan yanlış cinsiyet algıları. BAŞKASI IÇIN FEDAKÂRLIK YOK u Z kuşağını yani sizleri bizlerden ayıran en önemli fark nedir? En büyük fark dünyaya erişebilmeleri, tabii bu da internet aracılığıyla oluyor. Geçmiş kuşaklar Z üzerine “değerleri olmayan, bireyci ve bencil” gibi kalıplaşmış bir algıya sahipler fakat bu oldukça yanlış. Aslında biz çok daha birbirimize entegreyiz ve çok daha kalabalık topluluklar halindeyiz. Kalıplaşmış algının yanı sıra Z Kuşağına dair bir nefret var. Genel geçer yargılar “tembel ve konfor alanından çıkmak istemeyen kişiler’’ oldukları yönünde. Z Kuşağı hayata eski kuşaklara nispeten daha özgürlükçü bakıyor. Bir başkası için kendi değerlerinden, mutluluğundan fedakârlık etme konusunda hevesli değil. Üst kuşaklar bu özgürlükçü bakış açısını serbestlik olarak yanlış anlayıp çarpıtmakta çok başarılı. u Elinde bir sihirli değnek olsaydı neyi değiştirirdin? Dünyadaki adaletsizliği değiştirmek demek isterdim ancak değiştirecek olan ben isem bu yetkinlikte miyim, yoksa sihirli değnek kendi kendine değiştirecekse hangi ahlaki normları baz alarak değiştirecek? Bu sorular kafamı kurcalıyor ancak basit düşünseydim cevabım bu olurdu. u Türkiye’de mutsuz olmana neden olan temel sorunlar neler? İlk cevap gelecek kaygısı. Uzaktaki zamanlar için değil yarın ne olacağına dair bile kaygı duyuyorum. Bunun nedeni ülkede alınan kararlarda söz hakkımız olduğunu düşünmemem ve bizden bağımsız olarak her şeyin hızlıca değişmesi. Belirsizlik ister istemez karamsar düşüncelere sebep oluyor. Ö.Ş.A: 20 yaşında u Türkiye’deki siyasi figürlere dair ne düşünüyorsun, siyasetle ne kadar ilgilisin? Türkiye’deki siyasilerin (görüşlerinden bağımsız olarak) önceliklerinin halkın refahı olduğunu gerçekten hiç sanmıyorum. Amacı halkın refahını artırmak veya özgürlük sağlamak olan insanların da birileriyle fikir uyuşmazlığına girdiğinde “susturulmaları” Türkiye’de görülmemiş bir durum değil. Siyasi figürler Z Kuşağı ile nasıl iletişime gireceğini bilmiyor. Ya absürd fikirlerle ortaya çıkıp yüksek oranda negatif tepki çekiyorlar ya da “Z Kuşağına karşı ilgiliyiz ve onların problemlerini anlıyoruz” düşüncesi ile harekete geçip kendi kafalarındaki Z Kuşağı klişeleriyle kampanyalar oluşturup insanlara dalga malzemesi oluyorlar. EN SEVMEDIĞIM ŞEY... u Cep telefonu olmadan bir gün geçirebilir misin, neden? Bu soru sorulurken arkasında bir art niyet olduğunu sanmıyorum ancak en temelinde böyle bir sorunun maalesef insanların Z Kuşağı hakkında sahip oldukları bilgilerin abartılmış stereotiplerden ve içi boş klişelerden oluşmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Evet, telefonum veya herhangi bir teknolojik aletim olmadan değil bir gün, bir ay bile geçirebilirim ki bu olay daha önce yapmadığım bir şey de değil. u Hayatta en çok sevdiğin ya da nefret ettiğin şeyler neler? Karşılıklı bir konuşma veya tartışma durumunda herhangi bir tarafın sözünün kesilmesi, insanların yeteri kadar bilgi sahibi olmadıkları konularda büyük bir özgüvenle kendi fikirlerini fanatik bir şekilde savunmaları ve karşı argüman işittikleri zaman agresif tavırlar sergilemeleri gibi sevmediğim birçok şey var ancak en çok nefret ettiğim şeyler başkalarının özgürlüklerini kısıtlamak için elinden geleni yapan ve başkasının hayatına karışmayı kendisine görev bilen insanlar. u Sizin kuşağı tanımlayan üç kelime... Modern, özgür ve sorgulayıcı. u Z Kuşağı ile ilgili tartışmalar hakkında ne düşünüyorsun? Detaylı bir şekilde takip etmiyorum çünkü klişelerle ilgili oluyor ve haliyle beni rahatsız ediyor. Elbette ortak özellikler var ancak farklı sosyo ekonomik durumlarda ve coğrafyalarda yaşayan gençlerin varlığı, Z kuşağının homojen bir yapıya sahip olmadığını gösteriyor ve insanların kafasındaki klişelerin birçoğunu geçersiz kılıyor. Bizim kuşak bıkkın bir durumda. Hayatları boyunca tek bir iktidarın altında yaşayan ve başka bir alternatifini yaşamamış gençler kendilerine yapılan haksızlıklardan sıkılmış bir halde. Birçok genç iş bulma kaygısıyla tıp, hukuk ve mühendislik dışında bir alana yönelmekten çekiniyor; haliyle temel bilim, sosyal bilim ve sanat gibi alanlar diğer ülkelere nazaran geride kalıyor. Z Kuşağının daha modern görüşleri ve özgürlükçü düşünceleri yüzünden, arkaik yapısını korumakta ısrarcı ve sorgulamadan otoriteye başını eğen birçok kişi tarafından saldırıya uğruyor oluşunu belirtmeden geçmek olmaz. AYASOFYA’NIN AÇILMASI... K.B.B: 19 yaşında u Geleceğe dair hayallerin neler, geleceği düşündüğünde en çok neden kaygılısın? En büyük hedefim, üniversiteden sonra yurtdışında kariyerimi ilerletebileceğim prestijli yerlerde çalışmak. Hayalimse ilk aklıma gelen maddi imkânsızlıklar olmaksızın dünyayı gezebilmek, dillerle, insanlarla ve toplumlarla samimi ile tişimde bulunabilmek, gözlemleyebilmek. Hayal olması beni üzen diğer bir hayalim de Türkiye Cumhuriyeti’nin ve hal kının kendi potansiyellerini harcamadığı bir gelecek olurdu. Geleceği düşündüğümde en çok kaygılı olduğum hedeflerime ulaşamamak. u Z Kuşağını tanımlayan üç kelime hangileri olurdu? Teknoloji, rekabet, bireycilik u Salgından nasıl etkilendin? Benim için karantina süreci sağlıklı ve kontrollü geçti diyebilirim. Covid19 hakkındaki araştırmaları ve çalışmaları incele dim, tedbirleri uyguladım. Zamansızlıktan yapamadığım veya ertelediğim birçok şey yapma imkânı buldum. u Annenle ve babanla en çok hangi konuda çatışıyorsun ve hangi konuda anlaşıyorsun? En çok tartıştığım konular siyaset, politika ve Türkiye gündemi oluyor. Siyasi görüşlerinde tolore ettikleri konuların ve siyasi figürlerden beklentilerinin aslında çok yüzeysel, güncellikten ve gündemden uzak olduğunu belirtmem üzerine oluyor. Ailemle hemen her konuda anlaşabiliyorum. Bunun en büyük sebebi iletişim kanallarını açık tutan ebeveynlere sahip olmam. Sınırı da olsa büyük ölçekte ifade özgürlüğü ailemizde geçerli, “bu senin fikrin” deyip konuyu kapatabiliyoruz. AMAÇ GÜNDEMI DEĞIŞTIRMEK u Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesine dair ne düşünüyorsun? Tamamen ekonomik ve politik gündemi değiştirme amaçlı siyasi bir manevra. Bu manevra bana hiçbir şekilde samimi gelmiyor. Kültürel turizmde başı çeken sembollerden biri olan Ayasofya’nın ibadete açılması sadece ekonomik değil siyaseten de ülkeyi çok daha sıkıntılı duruma sokacağı açık.