Katalog

29 EYLÜL 2019 3 Çocuktaki büyüme geriliğini geç olmadan tespit etmek zor değil forOmkausılna dikkat mi hastalıklarından kaynakla nır. Diğer yandan, vücut oranı normal çocuklardaki kısa boy Çocuğunuzun okul formasının bedeni önceki yıl ile aynı ise büyüme geriliği olabilir ve büyüme hızının düşük olması altta yatan bir hastalığı gösterebilir. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Başkanı, Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Başkanı Prof. Dr. Feyza Darendeliler, çocuğun boyunun normal olup olmadığının, sağlıklı çocukların boy değerlerinden hazırlanmış persantil eğrileri kullanılarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, okula dönüşle büyüme geriliğini işaret eden belirtilere dikkat çekti, sağlıklı büyümenin en önemli şartlarından birinin sağlıklı beslenme olduğunu söyledi. Büyümede duraklamayı yakalayabilmek lulukta ise Turner sendromu, beslenme bozukluğu ve kronik malnutrisyon, uzun süreli hastalıklar, hormonal bozuklar ve psikososyal boy kısalığı gibi nedenler etkili olmaktadır. Büyümenin izlenmesi aile hekimleri ve çocuk doktorları tarafından takip ediliyor. Genellikle ilk 1 yaşta 12 ayda bir; 12 yaşta 3 ayda bir; 26 yaş arası 612 ayda bir, 5 yaşından sonra ise yılda bir izlem gerekir. Kız çocuklarda ilk âdet olduktan sonra ortalama 6 cm büyüme olur. Erkek çocuklarda ise ergenlik başladıktan 12 yıl sonra büyümede hızlanma olur, 16 yaşlarında ise yavaşlar. İzlem, çocuğun büyümesi tamamlanıncaya kadar devam eder. Ergenlik döneminde izlem sadece boy için değil, aynı zamanda ergenlik döneminin çeşitli gereksinimleri göz önüne alınarak yapılır. rmğimdkdayboğmhhyrçiırailaeaıiaiınianrla.eeaBkssnnğnyeilb,Ötttıdlhhayüiaaasüdeaeitlirşoonleyaüllkmnrlroleııatbrr.lemüakkkatceymmböüriBamneuliiaeobndizlçooğcuyylnlreeüleleaoinnaimaaerrmvyhrçcdkuuiptgotnıeüaoaiouö,ılşilmsikenmdlibracknöbsbimmkiıbuiheleeyülüboğeasoiksosmaloyyalfılriieoslllanrikaınşünüaaırüi:mnnbzdklnu.mrimrvririnlıaaığdsnoGelaaeneneianciendşdbrede,yğeoiba.lıaeiyrnkedaişrlrrroBenmı.alisrmtoskydkhidişüBaokğooikllulaaaanğyıaliullülsrnleunduilüddmtatyoadameuşaakiülnaetlrsğulksı;onnaaunhuillknmnbeszluareieearhlavtlaırundFbrgıgreei.uylbizlriaalriDarenğdEdoıreTk‘linkotloeoperrrlrumunığmsnnmaaılmtnerlbdovıkoaagjrbuenniıuyeeakanalesobmleddrlyanndolariiübsaauıemrlnraalaabyosiytaırnöneğghiıo.aüykdnısekkniesiylAvmiıisnpıdıekçbskdlsgeiyonuamiıeikaeçevörvlslrbclaao.abaeruhieaamaahtbşüNclınlkıbkbbıarftzluileokc”uatioleasaıtkazkealtlikntmrsbauadhilcaıkmımykaasbrreülabedıraaı.ibiğasşıkonkkıltaşBmtünlüiaiaydıanrgasykbnonkual.ubdanekıütnolıBkaiübaresçinımrieysesyabnorsiueçearkk.eeiekcbbolmlbiınBnhbuııairsbochsareeao.kbmüuuuy.aıbdsyPlzaytbğllDtaaıeldılduaaüunauğykanuoatlklınıııoınaa ÇOCUĞU İZLEMEK ŞART gularına göre uygun tetkiklerin istenmesi ve Boy kısalıkları, normal boy kısalığı (yüz değerlendirilmesi gerekir. de 8085) ve patolojik boy kısalıkları (yüz Boy kısalığına neden olan hastalığın er de 1520) olarak ikiye ayrılır. Normal boy ken tanısı önemli. Tedavi ne kadar erken kısalıklarına ailevi boy kısalıkları ve yapı başlarsa sonuç o kadar başarılı olur. Erken sal boy kısalıkları dahildir. Ailevi boy kısa tanı ve tedavi ile boy kısalığının yanı sı lığı, anne ve/veya babası kısa olan çocukla ra daha da önemlisi zekâ geriliği önlenmiş rın boy kısalığına denir. Yapısal boy kısalı olur. Turner sendromunda ise erken büyü ğı ise çocukluk dönemlerinde kısa olan, er me hormonu tedavisi ile normal nihai boya genlik başlaması biraz geciken, ancak da erişilmesi mümkündür. Doğum tartısı düşük ha sonra ergenlik başladıktan sonra uzayan doğan ve kısa boylu olan çocuklarda büyü ve hedef boylarına ulaşan çocukları kapsar. me hormonu tedavisi ile nihai boyu uzatma Patolojik boy kısalığı ise vücut oranı bozuk konusunda başarılı çalışmalar vardır. İskelet olanlar ve vücut oranı normal olanlar olmak sistemi hastalıklarının bazısında cerrahi ola üzere iki alt başlıkta toplanır. Vücut oranı rak boy uzatma operasyonu ile boy uzama bozuk olanlardaki boy kısalığı iskelet siste sını sağlamak mümkündür. Büyüme geriliğine ait ipuçları: u Çocuğun yaşıtlarına göre daha kısa olması. u Çocuğun anne ve baba boyuna uymayacak düzeyde kısa olması. u Çocuğun pantolon /etek boyunun üst üste 2 yıl aynı kalması. u Kollarda, bacaklarda kısalık. uGebelik haftasına göre zamanında ama düşük doğum ağırlıklı doğmuş olma (bu çocukların yüzde 1015’i ilerde kısa kalır). u Çocuğun büyüme eğrisinde aşağı düşmesi. u Yüzde veya vücutta farklı bulgular. u Kilo alımına rağmen boyun uzamaması. Her sorunun çözümü bedel ödemeyi gerektirir Bunalım çağını mı yaşıyoruz? ERDAL ATABEK H iç aklınıza gelir mi? Tatildesiniz, her şey yolunda. İken, sizi tatile gönderen şirket iflas ediyor ve bütün planlarınız altüst oluyor. Gelin de paniklemeyin. Thomas Cook şirketiyle yolculuk yapan herkes, bulunduğu yerden gidemeyeceği korkusunu yaşıyor. Tatilden vazgeçtik, işini kaybetme tehlikesi var. Dünya bunalım çağını mı yaşıyor? Ünlü psikiyatrist Karen Horney, bu soruya “evet” demişti. Kitabının adı da bunu anlatıyordu: “Çağımızın Nevrotik İnsanı”. Günümüzün insanı kaygılıydı, tedirgindi, huzursuzdu. “Anksiyete nevrozu”, dilimizde “kaygı bozukluğu” olarak açıklanabilir. Evet, kaygılıyız. Biz, kendi ülkemizde kaygılıyız. Dünya insanları da kendi ülkelerinde dertli. Kaygı, başa çıkmakta zorlandığımız sorunların bizde yarattığı tedirginlik. Ülkemizde, Kaz Dağları’nın orman kıyımını yaşıyoruz. Pahalılık önü alınamaz büyük bir yaşam sorunu. İşsizlik artıyor ve tünelde ışık görünmüyor. Eğitim, sağlık sorunlar yumağı. Ortadoğu’da yaşanan savaşın taraflarından birisi olduk ve durumun nerelere uzanacağı belirsiz. Dünya ise geleceği güven vermeyen bir seyir içinde. İnsanlar, bu gerginliğe çözüm bulamıyor ve ilaçlara sarılıyor. Anksiete (kaygı) ve depresyon (duygusal çöküntü) için kullanılan ilaçlar her yıl daha fazla kullanılıyor. “Prozac Toplumu” kitabının yazarı bu tehlikeye yıllar öncesinden dikkat çekmişti. Günümüzde bu durumun yarattığı tehlikeler daha da arttı. Bu duruma çözüm bulabilir miyiz? Eğer çözümü varsa neden insanlar bu çözümü bulamıyor? Kaygılar bizi nasıl etkiliyor? Aslında psikoloji ve tıp bilimi bu durumun nedenlerini inceliyor ve dinamiğini açıklıyor. Karşılaştığımız sorunlarla yüzleşmekten kaçtıkça kaygıya sığınıyoruz. Burada, kaygının oluş nedeni, so runla yüzleşmekten kaçışla başlıyor. Yapmamız gereken ilk iş, sorunla yüzleşmek. Evet, bir sorunum var. Bunu karşıma almalıyım. Kabul etmeliyim. Hatta, sorunda kendi payım varsa onu da cesaretle bilmeliyim. Sorunu kabul ettikten sonra çözümü düşünmeliyim. Kendi çözeceğim bir sorunsa, bunu çözme cesaretini göze almalıyım. Eğer çözüm için bir bedel ödemem gerekiyorsa, bu bedeli ödemeyi göze almalıyım. Eğer, sorun benim çözebileceğim bir sorun değilse, çözüm için destek almalıyım. Toplumsal sorunlar için çözüm, toplumsal destek ile olabilecektir. O zaman da ortak sorumlulukla hareket edeceğim bir destek grubu oluşturmalı ya da böyle bir grupla birlikte hareket etmeliyim. Kaygı bozukluğunun çözümü burada yatmaktadır. Sorunu görmek ve kabul etmek. Sorumluluk almak ve bunu paylaşmak. Gerekirse bedelini ödemek. Kaygı nedeniyle kaçıp bir şeye ya da bir yere sığınmak yerine “sorunun çözümü için mücadele etmek”. Kaygı da, benzer bir çok olgu gibi, bir ‘kaçış sendromu’dur. Çözüm de kaçmak değil, mücadele etmektir. İnsanın varoluşu, temsil ettiği sorumlulukla ölçülür. Belki de asıl bilmemiz gereken budur... 29 EYLÜL 5 EKİM PSM‘DE 29 EYLÜL NEUE! STEP: BERLİN FİLARMONİ'NİN 12 ÇELLİSTİ MESUT SÜRE "SİZ HEPİNİZ BEN TEK" TURKCELL SAHNESİ KONSER TURKCELL PLATINUM SAHNESİ STANDUP 30 EYLÜL TIRNAK İÇİNDE HİZMETÇİLER %100 STUDIO TİYATRO İBRAHİM SELİM İLE BU GECE TOUCHE TALK SHOW CMYLMZ DIAMOND ELITE TURKCELL SAHNESİ PLATINUM PLUS STANDUP LARA DI LARA 1 EKİM MUSE “BİR ESİN PERİSİ DAVASI” %100 STUDIO TİYATRO GERÇEK TURKCELL PLATINUM SAHNESİ TİYATRO CMYLMZ DIAMOND ELITE TURKCELL SAHNESİ PLATINUM PLUS STANDUP ALNITEMİZ STAND UP TOUCHE STANDUP ALICE MÜZİKALİ 2 EKİM MUSE “BİR ESİN PERİSİ DAVASI” ALICE MÜZİKALİ ESARETİN BEDELİ LARA DI LARA %100 STUDIO TİYATRO TURKCELL SAHNESİ MÜZİKAL TURKCELL PLATINUM SAHNESİ TİYATRO TOUCHE KONSER CMYLMZ DIAMOND ELITE PLATINUM PLUS 3 EKİM ALICE MÜZİKALİ TURKCELL SAHNESİ MÜZİKAL KEREM GÖRSEV TRIO HAKİKAT, ELBET BİR GÜN TOUCHE KONSER %100 STUDIO TİYATRO İBRAHİM SELİM İLE BU GECE 4 EKİM KEREM GÖRSEV TRIO SOPHIE ZELMANI STIMMING LIVE GIDGE LIVE EVLAT MABBAS b2b FERHAT ALBAYRAK TOUCHE KONSER %100 STUDIO KONSER %100 STUDIO ELEKTRONİK TURKCELL PLATINUM SAHNESİ TİYATRO TURKCELL SAHNESİ KONSER STIMMING LIVE GIDGE LIVE 5 EKİM DENİZBANK ÇOCUK OPERASI: PAPAGENOLAR YEŞİM PEKİNER QUINTET TURKCELL PLATINUM SAHNESİ OPERA TOUCHE KONSER * PROGRAM VE ETKİNLİK SAATLERİ DEĞİŞİKLİK GÖSTEREBİLİR.