Katalog

17 MART 2019 3 Annebabalık kavramı farklı boyutlar kazandı, roller değişti. Çoğu annebaba hâlâ “ dijital ebeveyn’’ olduğunun farkında değil Tehlike sokakta mı evde mi?skidensokakta,bahçedeoyunoynarkenmerak ettiğimiz çocuklarımız, artık daha çok İyi ‘Dijitalevin içinde. Ama kaygılarımız daha çok. Telefonda, tablette, bilgisayarda neler izledikebeveyn’lerini, hangi oyunları oynadıklarını, kimlerle Eiletişim halinde olduklarını bilmiyoruz. Yasaklamanın nasıl olunurçare olmadığını da öğrendik ama nasıl davranacağımı zı, ne yapacağımızı bilmiyoruz. Farkında değiliz ama artık hepimiz “dijital ebeveyn’’iz! Normal ebeveynlik bile çok zorken şimdi buna işin dijitali de eklendi! Ve Dbuna uygun hareket etmek zorundayız. Dr. Ahu Alpaslan ve Merve Başcumalı, velilere yönelik verdikleri “Dijital Ebeveynlik” seminerinde, günümüzde, “Dijital Yerliler” ve “Dijital Göçmenler” diye ayrılan iki farklı insan tipi olduğunu söylüyor ve bu kavramları şöyle açıklıyorlar: “1980’li yılllarda yaşama merhaba diyen, dijital araç gereçleri yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası olarak düşünen, teknolojinin bir gereklilik olmasından çok günlük yaşamlarının sıradan bir parçası olan ve bu dijital araçgereçlerle kendine özgü dillerini oluşturan dijital yerliler, neredeyse tüm günlük işlerini bu teknolojiyi kullanarak gerçekleştiren 21. yüzyıl gençleridir. Dijital yerliler tamamen teknolojinin içine doğan kişilerdir. Dijital göçmenler ise, bu teknolojik gelişimlere ve çevrimiçi ortamlara sonradan adapte olmaya çalışan kişilerdir. Çünkü dijital göçmenler dünyaya geldiklerinde bu teknolojik ürünler ve çevrimiçi ortamlar söz konusu değildi. Buradaki en bü yük fark aslında yaş temellidir.” Annebabaların artık sokaktan çok evdeki çocuklarını merak ettiklerini, ebeveynlik kavramının farklı boyutlar kazandığını anlatan uzmanlar, “Ebeveynler artık dijital ebeveyn, internet ebeveyni ya da çevrimiçi ebeveyn olmak durumundadır. Ev etkinliklerinin başında internet teknolojileri yer almaktadır” diyorlar. Her şeyi kısıtlamak olmaz Alpaslan ve Başcumalı’ya göre, annebabalar çevrim içi risklerin ve olanakların farkında olmalılar. Dijital medya araçları denge isteyen bir durum ve bu dengeyi de annebabaların kurması gerekiyor. Her şeyi kısıtlamak yanlış bir yöntem. Yasaklamak yerine yönlendirmek daha çok işe yarıyor. İnternete çocukla birlikte girip neyin doğru neyin yanlış olduğunu çocuğa anlatmak da en iyi yöntemlerden biri. Velilere düşen görevu Çocuklarınızın sosyal medya kullanımını ?sınırlandırın. u Çocuğunuzla arkadaş olun, iletişim halinde bulunun. ijital ebeveynlikte dikkat edilmesi gereken unsurlar şunlar: u Kişisel bilgiler hiç kimseyle paylaşılmamalı; çocuğunuzun fotoğrafı hiçbir internet sitesine veya haber grubuna gönderilmemeli. u Çocuğun kullanacağı internet ortamı ve internet servisleri hakkında bilgi edinilmeli. u İzin alınmadan internet üzerinde tanışılan bir kişi ile yüz yüze görüşme yapılmayacağı çocuğa anlatılmalı. u Kullandığı sosyal medya u Çocuğunuzu sanatsal u Müstehcen, kavgacı, hesaplarını gözetim altında tutun. u Çocuğunuza ait her bilgiyi sosyal medya ve sportif faaliyetlere yönlendirin. tehditkâr veya sizi rahatsız eden hiçbir mesaja cevap verilmemeli; bu tür bir mesaj alındığında, bu mesaj internet servis sağ platformlarından layıcısına iletilmeli ve yar paylaşmayın. dımları istenmeli. u Çocuğunuza bilmediği kişilerden aldığı epostaların içinde yer alan bağlantıları tıklamaması gerektiği anlatılmalı. u Çevrimiçi ortamda insanların belirttikleri gibi olmayacakları unutulmamalı ve bu konuda çocuğunuz bilinçlendirilmeli. u Çevrimiçi ortamlarda okunulan veya karşılaşılan şeylerin doğru olamayabileceği unutulmamalı. Kulağa ve akla çok iyi gelebilen bilgi ve öneriler hatalı ve yanıltıcı olabilir. Makul kurallar u Çocuğunuzla beraber, bilgisayar ve internet kullanımı ile ilgili makul kuralların olduğu bir liste hazırlanmalı. Bu liste bilgisayarın yakınında her zaman görülebilecek bir yere asılmalı. u Çocuğunuzun bu kurallara uyup uymadığı kontrol edilmeli. u Mümkünse çocuğunuzun kullandığı bilgisayar çocuk odası yerine salon veya oturma odasına konulmalı. u Çocuğunuzun “çevrimiçi arkadaşları” takip edilmeli. Kontrol aşamasında bunlara dikkat Dijital ebeveynlerin kontrol aşamasında aşağıdaki özelliklere sahip olmaları gerekiyor: u Çocuklarını uçsuz bucaksız bir ortamda yalnız bırakmama. u Filtre programları gibi yazılımları kullanma. u Kılavuz hazırlama. (Çocuğun ne zaman ve ne kadar internet ya da bilgisayar kullanabileceğine yönelik.) u Eğlenceye katılma. (Facebook vb. sosyal ortamlarda hesap açma ve çocuğu arkadaş olarak ekleme gibi.) u Verilen sözü yerine getirme. (Konulan kurallara uyma.) Siber zorbalar her yerde Dijital dünyada çocuklar artık var ve hep olacaklar. Bu yüzden de neleri Çocuklar sibel zorbalığa giderek daha çok maruz kalmaya başladı. Bu durumu çoğunlukla gizleyen, annebabalarına söylemek istemeyen çocukları korumak için annebabalara çok iş düşüyor. Özel Bahçeşehir Neslin Değişen Sesi Okulları Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü’nün hazırladığı çalışmaya göre, günümüzde çocuklar kişisel bilgilerin paylaşıldığı sosyal medya ile çok küçük yaşlarda tanışıyor ve dolayısıyla da birçok tehlikeye küçük yaşlardan itibaren maruz kalıyor. Bu tehlikelerden belki de en önemlisi son yıllarda adını sıklıkla duymaya başladığımız siber zorbalık. Siber zorbalık nedir? Siber zorbalık, bireylerin, iletişim araçları kullanılarak tehdit edilmesi, küçük dü şürülmesi, gruptan dışlanması ya da ayrımcılığa maruz bırakılması şeklinde tanımlanıyor. Siber zorbalık sonucu ortaya çıkan duygusal sorunlar, yerinde ve zamanında önlem alınmadığı taktirde akademik ve sosyal alanda ciddi sorunlara yol açabiliyor. Bu nedenle velilerin çocuklarının özel hayatını ve bireysel sınırlarını ihlal etmeden onları nasıl koruyacakları konusunda bilinçlenmesi gerekiyor. paylaşmaları gerektiğini, nelerin etik Nasıl anlaşılır? olmadığını, u Dijital ortamda yaptığı etkinlikler nelerin tehdit unsuru hakkında konuşmaktan kaçınıyorsa, u Aile ve arkadaşlarla birlikte olmaktan kaçınıyor, okula gitmek olduğunu istemiyorsa, bilmeleri gerekiyor. u Duygu durumunda, davranışlarında, uykusunda ya da iştahında değişiklik varsa, u Mesaj, bildirim ya da eposta aldığında huzursuz ya da tedirgin oluyorsa, u Bilgisayar, tablet veya cep telefonu hakkında konuşmaktan kaçınıyorsa. u Okul başarısında düşüş gözleniyorsa. Çocuk ne yapmalı? u Saldırılara kesinlikle karşılık vermemeli. u Sorunu kendi başına çözmeye çalışmamalı, mutla ka büyüklerinden yardım istemeli. u Zorbalık örneklerini ve kanıtları saklamalı, büyük lerine ve gerekirse yetkili mercilere bildirmeli. C MY B