Katalog

8 kuran Karahanlılar hanedanına verilen bir başka ad... “Dağa düşer eyler/Gönüllere yol eyler/ Sultanları kul eyler/Hikmetli nesnedir aşk” (Yunus Emre). 9. Molibden elementinin simgesi... Çekirdekli kayısı kurusu... Selülozik örtü boyalarının eritilmesinde ve inceltilmesinde kullanılan organik sıvı... Balıkesir’in bir ilçesi. 10. Sıvıları, solukla içine çekip kaptan kaba aktarmaya yarayan cam boru... Salkım durumunda çiçekleri olan, soğanlı bir süs bitkisi... Külde pişirilen yağlı yufka ekmeği. 11. Güreşte bir oyun... Genellikle birbirine ekli metal levhalardan oluşan soyut heykel... Aldatma işi, hile... “Semaya çekti ah ü figanım” (Karacaoğlan)... Bir bağlaç. 12. Japon edebiyatında, 150 dizeye kadar çıkabilen uzun bir şiir türü... Al renkli kısrak... İlave... Metalden yapılmış hilal. 13. Ses... Çanakkale Boğazı’nda, pekçok deniz kazasının meydana geldiği bir burun... Hindistan’da Sihlerin temsilcisi olan siyasal parti... Küçük erkek kardeş. 14. Galyum elementinin simgesi... Antalya’nın bir ilçesi... İri ve boru biçiminde beyaz ya da sarı renkli çiçeği olan bir süs bitkisi. 15. Bir cismin hareketinin ölçülmesinde Can Bu temel alman haftaki nicelik... Bir Andrey nota... ilaç. bulmaca Platonov 16. ödülü Çanakkale’nin, peyniriyle ünlü ilçesi... Şanlıurfa’nın bir ilçesi. 17. Çemberin çevresinin çapına oranını gösteren sayı... Hekimlikte kullanılan bir ravent türü. 18. Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı... Orkestra ve askeri bandolarda kullanılan en tiz sesli tahta nefesli çalgı... Argoda peşin paraya verilen ad. 19. Kuyruksokumu kemiği... Ağaç çivi... Ezgiyle okunan şiir. 20. İki metre kadar boylanabilen, dikenli ve otsu bir bitki... Eski dilde tüy, kıl. 22 HAZİRAN 2014 / SAYI 1474 1 1 2 3 4 5 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, tiyatro oyunlarının yanı sıra “Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu”, “Konçinalar” gibi öykü kitaplarıyla da tanınmış yazarımız... Japon mutfağına özgü, ızgarada pişirilmiş etlerde kullanılan bir tür sos. 2. Eski Türk güreşlerinden biri... Bütün vücudu saran, kolsuz ve kimi zaman başlıklı bir çeşit üst giysisi... Ejderha takımyıldızının en parlak yıldızı. 3. Kızıldeniz ve Basra Körfezi’nde kullanılan bir Arap gemisi... Eskiden kökboya bitkisinden, bugün ise bireşim yoluyla elde edilen kırmızı boyarmadde... “Esrarını Mesnevi’den aldım/ Çaldım veli malı çaldım” (Şeyh Galip). 4. Şarkı, türkü... Bir topluluğun ileri gelenleri... Şamatacı, edepsiz... Yapısına girdiği sözcüğe “yalayıcı” anlamı katan Farsça sonek. 5. Basın... Köpek... Sahip... Kavuşma, buluşma. 6. Bir nota... Bir kişi, bir işletme ya da bir iş hakkında ilgili yerlerden bilgi isteme... Ülkemiz sularında yaşayan ve “şip” de denilen mersinbalığı türü. 7. “Dr. Jivago”, “Generallerin Gecesi”, “Vahşi Atlılar” gibi filmleriyle tanınmış Mısırlı sinema oyuncusu... Aktinyum elementinin simgesi... Burdur ilinde bir baraj... Suudi Arabistan’ın plaka imi. 8. “Çamaşırcı ayı” da denilen ve Amerika’da yaşayan bir hayvan... İlk Türkİslam devletini 1472 sayılı (08.06.2014) bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu Ayşegül Devecioğlu’nun yayına hazırladığı “Kuş Diline Öykünen” (Metis Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: Mustafa Seydioğulları, Altay Çokaktaş, Ali Necip Karabey ANTALYA’DAN: Mustafa Bodur, Ali Çöllüoğlu AYDIN’DAN: Mustafa Gezgin BALIKESİR’DEN: Bahri Akyol ÇANAKKALE’DEN: Güllü Görmezöz DENİZLİ’DEN: Umut Kocaman ESKİŞEHİR’DEN: Yüksel İkizpınar GAZİANTEP’TEN: İ. Muzaffer Baloğlu İSTANBUL’DAN: Anna Leyla Ağanoğlu, Şahin Özkök, Sencer Tabakoğlu, Hasan Bayrak, Sedat Konçuk, Azmi Cinsoy İZMİR’DEN: İlker Özoğul, İsmail Akyol MERSİN’DEN: Tayfun Uğurlu SİNOP’TAN: Burhan Baş, Remzi Kaya SİVAS’TAN: Sevim Gürdaş TEKİRDAĞ’DAN: Sabahat Dızman ZONGULDAK’TAN: Ruhiser Er. 1 2 2 3 4 5 6 İ İ 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İ A M A R Q U E Z Ş A U Ş G A D E K O T İ S U İ M A P E K A K A N A A R A D İ A S B E İ S T 1 G A B R 3 N İ Ş S İ I İ E L G A R C E L E N T A R O M A E D E B E N R E N A E N G K B A H A T R I Z V E S A İ İ Y E U M H A Y M A R A B E N G 4 C A M E 5 A B E 6 Y A 7 K 8 A K 9 10 A T 11 P R E 12 C A N 14 15 K C E R I M I L L E V R E K R O L İ N U Z Z A L G N U L O K A U S U U R A N İ K A V A K A F A G E L E N İ L Y O N A R E T E Z İ K O V S A R S S A L E K L O Ş G O M 13 I N C A L R A S K O L N İ I R G A Ç N E B U L A 16 U İ K İ L E M E P E N A 17 K E N D A K O T A T A R 18 U L E M A İ L E T İ R P 19 L İ İ E R K İ L N E T H E L İ P A K O N 20 A F İ N YUKARIDAN AŞAĞIYA 6 1. 18981944 yılları arasında 7 yaşamış, özellikle komedi ve müzikal oyunlardaki başarısıyla tanınmış 8 tiyatro ve sinema oyuncumuz... Fırat ve Dicle ırmaklarında kullanılan küçük 9 bir tekne. 10 2. Tarla sulamasında kullanılan tahta oluk... Terslerin inanışında ay tanrısı... 11 Denizin normalden çok daha derin bölgesi... Güzel kadın. 12 3. Mikroskop camı... Güney 13 Afrika’deki İngiliz yönetiminden hoşnut olmayan Boerler’in 1834’te 14 başlayan büyük göçlerine verilen ad... Sert, katı... Sularda yaşayan 15 tek hücreli bir canlı... İskambilde bir 16 kâğıt. 4. Karagöz oyunundaki kambur 17 cücenin adı... En kısa zaman süresi... Siirt yöresine özgü, üzüm şırasının 18 kaynatılmasıyla elde edilen bir tatlı. 19 5. Afrika’nın en yüksek dağı Kilimanjaro’nun, yerli dillerde 20 “özgürlük” anlamına gelen adı... İskandinav ülkelerinin, “akvavit” de denilen ulusal içkisi... İsim:......................................................................................................................................... Ergenlik sivilcesi... “İnönü’de Adres:...................................................................................................................................... kılıç karşı karşıya/Aşk ................................................................................................................................................. olsun birinciye su veren kılıççıya” (Cahit Tel:.......................................................................................................................................... Külebi). 6. Mehter takımında yer alan ve iki değnekle 11. Bir ilimiz... Bol soğanla pişirilen sade ya doğan ve daha sonra reggae’ye dönüşen müzik vurularak çalman bir tür davul... da sebzeli et yemeği... Çok sık yinelenen ve türü. Sevinç, neşe... Üç kişi arasında 32 bundan dolayı usanç vererek önemini yitiren 16. Türklerin eski takviminde on birinci yılın adı... kartla oynanan, briçe benzer bir kâğıt söz. Kuran’da bir sure. oyunu. 12. Ankara’nın Beypazarı ilçesine özgü, peynirli 17. Tropikal bölgelerde yetişen ve nişastaca 7. Türkiye’nin plaka imi... Bir bilgisayar ya da kıymalı sac böreği... Kaside ya da gazelin ilk zengin yumru kökleri yiyecek olarak kullanılan oyunu... Beynin üçüncü karıncığının yan beyti... Çukur yer. bir bitki... Hidrometalurjik zenginleştirme duvarlarını oluşturan organ... Düz ve geniş 13. Hintli yoksullar için yürüttüğü yöntemlerinden biri... İslam’da geçici evlilik. arazi. çalışmalarından ötürü 1979 Kobel Barış 18. Nişastayı parçalayarak şekere çeviren enzim... 8. Evli olmadığı bir kadının dostluğuna mazhar ödülü’nü kazanan Arnavut asıllı rahibe... Yumuşak ve yağlı bir toprak... Adları sıfat yapan olmuş kimse... Hindistan’da dokunan bir “İsteğine ulaşma” anlamında eski sözcük... bir yapım eki. tür kumaş... Baryum elementinin simgesi... İncir ağaçlarında döllenmeyi sağlayan sinek... 19. Yurdumuzun sulak alanlarında da yaşayan, Manisa’nın Kula ilçesinde bir kaplıca. Küme, yığın. ördeğe benzer bir kuş... Balıkesir ilinde, doğal 9. “ sesleri sönüyor perde perde/Atlılar 14. Parola... 18671956 yılları arasında yaşamış, güzelliğiyle tanınmış bir şelale. kayboluyor güneşin battığı yerde” (Nâzım şiddet öğeleri içeren dinsel yapıtları ve ürkütücü 20. Bir adın ya da sözcüğün baş harfi... Eski Hikmet)... Karadeniz Bölgesi’ndeki Küre manzaralarıyla tanınmış Alman ressam... Üzeri Mısır’da palmiyeden yapılan şarap. l Dağları’na verilen bir başka ad... Kemandan kırmızı parafinle kaplanan bir peynir... Ufak büyük bir çalgı. Düzeltme: Geçen haftaki dergide Mithat kulaklı koyan ya da keçi. 10. Bir kimsenin kız kardeşinin ya da kadın Bayrak’ın fotoğrafının yerine Müzahir Sille’nin 15. Açık yeşil renkli, mayhoş ve kokulu bir akrabalarından birinin kocası... Mangal... Eski elma cinsi... “Dosta el değmedik bulamadım” fotoğrafı konulmuştur. Okurlarımızdan özür dilde dudak... Şebeke. (Pir Sultan Abdal)... 1960’lı yıllarda Jamaika’da dileriz. NEVZAT AYDOĞDU GM SUAT ATALIK drnevzat@hotmail.com Emek Batı Akdeniz İkili Birinciliği Birincisi Antalya’da yapılan Batı Akdeniz İkili Birinciliği bu kez Bodrum’da yapıldı. Birinciliği yine Burak BaşkanMurat Erkel çifti kazandı. Volkan Denizci’nin anlatımıyla geçen haftaki problemin çözümü: ¦K’yı kime verdiğimize plase ettiğimizegöre belirleyeceğiz. Eğer ¦K’yı Doğuya veriyorsak oyunu yapmamız için bunun yanında en az dört karosu ve ¦QJ üç trefli veya en az dört trefli olmalı. Bu durumda son koz üzerine şu durumda sıkışır. Yapmamız gereken sadece Batının elinde üçüncü karo varsa diye karoya bir kez çakmak ve kozları çekip son koza yerden kör atmaktır. Eğer ¦K’yı Batıya veriyorsak ataktan Doğuda karonun daha uzun olduğunu varsaymıştık trefller Batıda en az dörtlüyse veya 33 ve onörler ayrıksa yine oyunumuzu yaparız. ¦K ile aldıktan sonra kozları toplayıp kör empası yapıyoruz, ¦A’yı çekip ¦2 atılır bir karoya çakıyoruz ve kozları çekip şu duruma geliyoruz: S Problem 3 Polonyalı Pszczola’nın bir eli: ¦ KQ7 ¦ AQJ ¦ K862 ¦ A75 Batı Pas Pas Pas Kuzey 1¦1 2NT 4¦2 6¦ Doğu Pas Pas Pas Herkes Güney 1¦ 3¦ 4¦3 Pas ¦ ¦J ¦8 ¦ A7 ¦ ¦K ¦ ¦ Q83 ¦3 ¦ ¦ ¦ KT9 Son kozu çektiğimizde sıkışan Batı zorunlu olarak bir trefl yer, biz yerden artık görevini tamamlamış olan ¦J’yi atarız, şimdi sıkışma sırası Doğuya gelmiştir. Yerde görünen karoyu sağlatmamak için o da bir trefl atar. Şimdi AK trefli çektiğimizde son treflimiz sağlamdır. l İyi bir hafta sonu diliyoruz. ¦ AJT643 ¦5 ¦ 73 ¦ KT92 Batı ¦A çıkıp, küçük karo oynuyor, nasıl oynarsınız? Çözüm: Bu şanslı atakla hemen batmaktan kurtulduk fakat hâlâ kozun uzun olduğu tarafa bakarsak iki trefli kaybımız var. Elimizde de sadece ataktan karonun Doğuda daha uzun olabileceği bilgisi var. İlk bakışta bu kayıplardan kurtulmamız için ¦QJ’nin bir tarafta sek veya ¦K’nın içerde ikili olması gerekiyor gibi görünüyor. (Bir trefl onörünü tek bulup diğer tarafa empas atmak da var.) Acaba şansımızı artırmamızın başka olasılıkları var mı? Oyun planımızı neye göre belirleyeceğiz? ¦ ¦ ¦Q ¦ J64 on yıllarda sadece ülkemizde değil dünya çapında satrançla ilgili konular, satranççı olmayan ve düzeyi her anlamıyla yetersiz kişiler tarafından işgale uğradı. Yaptıklarını yere göğe sığdıramayan bu güruh emek kelimesinin anlamını da çarpıtmakta. Emek söz konusu olduğunda önce işin varlığı geldiği gibi, sarfedilen her çaba da emek kategorisine girecek demek değildir. Her türlü haksızlığı yapan yöneticiden, üç günlük kurslardan mezun hakeme, satranç oynarken sonunculuktan kurtulamayan hayatında kitap okumamış kişiye teslim edilen eğitim konusundan, tekerleği yeniden icat ettiğini zannedip dünyanın en iyi bilgisayar programını yaptığını iddia edene, futbol analojisi dolu yazılarıyla oturdukları yerden saçma sapan önerilerle satrancı kurtardıklarını iddia eden emekçiler(!) her gün sayıca artmakta. Satranca emeğiniz geçmesi için önce neler olduğunu anlayabilir seviyede satranççı olmanız lazım! Satranççıyı nasıl tarif edebileceğimizi daha evvelden de belirtmiştim. Uluslararası turnuva kazanabilenler, unvanlı oyuncular, bir ulusun önde gelen satranççıları bu sınıflama için ilk akla gelen örnekleri teşkil etmekte. Zorluğundan ötürü satranç fevkalade nankör bir oyun olduğu için seviyeniz ne olursa olsun emeklerinizin karşılığını her seferinde alamayabilirsiniz: (Bakınız diyagram sağda.) Konumumuz GM Kramnik (2783) GM Caruana (2791), Stavanger 2014 oyununundan alınma. Hamlede olan Siyah Kale finali prensipleri gereği önemli bir kararın arifesinde: a5 erini tutmak veya tutmamak. Akla ilk gelenlerden biri eri verip Kaleyi daha mobil hale getirmek: 1...Kb1 2. Ka5 Kg1 3. Ka6 Şf7 4. Ka7 Şg8!? 5. Kd7 Kg2 6. Şe5! bizi meşhur GM YanoşeviçGM Botvinnik, Belgrad 1969 partisinde oluşan finale sürükler. Botvinnik, Tal, Petrosyan ve Fischer’den oyun alabilen Yugoslav gazeteci GM Dragolyub Yanoşeviç’in kazancı zorlayan hamlesi, soğukkanlı 6...Kg4! neticesinde ne kadar başarılı olur bilinmez zira, 7. Şf6 Ke4 8. Şg6 Ke6 (8...Ke8 de At erinin dezavantajından ötürü kaybetmez.) 9. Şh5 Ka6 10. g6 Ka1= Botvinnik’in seçimi 6...Kg5 7. Şf6 sonrası Kale’nin g hattında gidebileceği yerlerden sadece en mantıklı gözüken oyundaki hamle kaybeder: 7...Kg1? 8. e5 Kf1 9. Şe7 g5! 10. e6 Şg7 11. Kd5!! (Yanoşeviç 11. Şd8? Şg6? 12. e7 sonrası kazanmıştı. Lakin 11...Şf6!! 12. Kf7 Şe6 13. Kf1 Şe5! Omuzlama yöntemiyle berabere yapar.) Şg6 12. Şd7 Ke1 13. e7 Şf7 14. Kf5 Şg6 15. Kf1!! Ke2 16. e8 V Ke8 17.Şe8 sonrası Beyaz Kale mümkün olan en uzak noktada kaldığı için 17...g4 18. Şe7 Şg5 19. Şe6 g3 20. Şe5 Şg4 21. Şe4 eri yakalar ve kazanır ama 7...Kg2 (g4 veya g3) 8. e5 Kf1 9. Şe7 g5! 10. e6 Şg7 11. Kd5 Şg6 12. Şd7 Ke2 13. e7 Şf7 14. Kf5 Şg6 15. Kf2 Ke3! (veya e4) (15...Ke1? 16. Kf1!) 16. e8V Ke8 17. Şe8 g4 18. Şe7 Şg5 19. Şe6 g3!= temposu oyunu berabere yapar. Yine bu varyantta bence 4...Şe6! 5. Kg7 Kf1 ve arkadan Şahlar beraberliğe daha kolay erişir. İlk diyagrama dönünce Caruana’nın seçimi 1...a4!? 2. Ka5 a3 3. Şe5 eri verip vermemeyi gene gündeme getirmekte: 3... Kb7!? 4. Ka3 Kb5 5. Şf4 Kb7 6. Ka6 Şf7 a) 7. e5 Kb1! 8. Kf6 Şe7! 9. Kg6 Kf1 10. Şe4 Kg1! ve Beyaz Şah arka sıra kişlerinden kurtulamaz. b) 7. Kd6 Ka7 8. Şe5 Ka5 9. Kd5 Ka7 10. Kc5 Ke7 11. Şd5 Kd7 ve 7. sıra savunması da başarılı olur. Ama oyunda eri bir kez daha vermeyerek Caruana bence daha basit bir savunma seçti 3... Şf7 4. Ka7 (Bakınız diyagram solda.) Caruana büyük emek harcayarak ulaştığı bu konumda 4...Şf8! 5. Şf6 Kb6 ile sadece Beyaz Şahı içeri sokmayarak beraberliğe erişebilirdi. Fakat oyun 4... Şe8?? 5. Şf6 Kb6 6. Şg7 terk şeklinde bitti. Caruana’nın kararı erken gözükse de 6...Kb3 7. Şg6 (7. e5!?) Şf8 8. Ka8!? Şe7 9. Şg7 Şe6 10. g6 Şe5 11. Şh7 Kh3 12. Şg8 Şe4 (12... Şe6 13. g7 Kf3 14. Ka5! Şe7 15. Ka6 Kh3 16. Ka7 Şe8 17. e5 kazanır.)13. Ka5!! Lasker Merdiveni etüdünü hatırlatan bu konumda Siyah Şaha yer yok. a) Şc4:13...Şd4 14. g7 Şc4 15. Şf7 Kf3 16. Şg6 Kg3 17. Kg5 Kg5 18. Şg5 a2 19. g8V+ , b) Şd4: 13...Kg3 14. g7 Şd4 15. Şf7 Kf3 16. Şg6 Kg3 17. Kg5 Kg5 18. Şg5 a2 19. g8V a1V 20. Vh8 rakip Veziri röntgenler. c) Şe4 veya Şf4: Bu şık Lasker Merdivenine benzer şekilde kaybeder. 13... Kg3 14. g7 Kh3 (14...Şf4 15. Şf7) 15. Şf7 Kf3 16. Şe6 Kg3 17. Ka4a3 hemen kazanır. Kıssadan hisse, örneğin bu yazıyı hazırlamak gerçekten bir emek meselesi lakin çalışmak, okumak, anlamak ile iş bitmiyor, aynı zamanda özümseyip uygulayabilmek gerekli. Ayrıca diğer tüm konularda olduğu gibi yazının uzunluğu değil, mahiyeti emeği tarif etmekte.Unutmayın ki eğer Kramnik ve Caruana söz konusu partiyi oynamamış olsalardı bu yazı da olmazdı! l C M Y B