Katalog

ATAOL BEHRAMOĞLU’NDAN ANITSAL BİR YAPIT: ‘11. YÜZYILDAN 21. YÜZYILA RUS EDEBİYATI TARİHİ’ En kapsamlı Rus edebiyatı tarihi! Usta şair, yazar, çevirmen Ataol Behramoğlu, verilmiş bir çalışmayı kaç gündür elimden bir ömür emek verdiği kapsamlı incelemesi düşürmüyorum. Bilgilerimi, bildiklerimi 11. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Rus Edebiyatı tazelediğim, bilmediğim ne çok şeyi de Tarihi’nin (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) öğrendiğim bu araştırmanın sayfalarını bir bir “bir ansiklopedi ya da antoloji” olmadığını çeviriyorum. belirttikten sonra sözüne şöyle devam ediyor: Yazarların, şairlerin yaşamları genişçe ele alınırken “Bir kişinin Rus edebiyatına, akımlara, bir yandan da yapıtlarından, özellikle şiirlerden olgulara, tek tek yazarlara ve ürünlerine örnekler sunuluyor. Bir yandan ülkenin tarihini, bakışının, kişisel değerlendirmelerinin de yer dönemlerini, çarların konumunu ele alırken bir alacağı özgün bir yapıt olmasını istedim. Böyle yandan da sözlü edebiyattan, destanlardan Avrupa olmasaydı, açıkçası, yazarken ki heyecanım ve yazınından, düşüncesinden etkilenerek gelişen yayın öncesindeki tekrar tekrar okumalarımda yazarları da ele alıyor. duyduğum mutluluk eksik kalırdı.” Okuru en yalın ve en iyi biçimde bilgilendiren Hiçbir eksiği olmayan çok önemli, çok emek enfes bir çalışma. etmek gerekiyor: 15. yüzyılda yaşamış bir tüccar olan Afanası kurulması için ön çalışmalar başlatılmış ve her biri devrim GÜLTEKİN EMRE Nikitin, ticaret için Kafkasya ve İran üzerinden Hindistan’a niteliğinde reformlarda Rusya’nın çağdaş bir Batı ülkesi gider, orada beş yıl yaşar. Gezi notlarıyla yaşadığı ortamları, kimliği kazanmasının temelleri” atılmıştır. (s. 44) UZUN SOLUKLU ÖZGÜN BİR ÇALIŞMA! izlenimlerini, gözlemlerini not ettiği defterleri içeriyor Üç 11. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Rus Edebiyatı Tarihi (Türkiye İş KLASİKÇİ YAZARLAR KANTEMİR, Deniz Ötesine Yolculuk. Bankası Kültür Yayınları), usta şair, yazar, çevirmen Ataol TREDİAKOVSKİ, LOMONOSOV, SUMARAKOV! Bu yapıt, ona yalnızca Rus edebiyatında değil dünya Behramoğlu’nun, bir ömür emek verdiği, ülkemizde şimdiye Bu reformların ışığında Rus edebiyatında yeni yazarlar edebiyatında da yazar olarak sağlam bir yer kazandırmış. dek, benim görebildiğim, edinebildiğim en kapsamlı ve en ortaya çıkmaya başlar. Yeni dönemde klasikçi yazarlar Hindistan izlenimleri eski edebiyattan yeni edebiyatta geçişte özgün Rus edebiyatı tarihi. Kantemir, Trediakovski, Lomonosov, Sumarakov döneme bir köprü oluşturur. 11. yüzyıldan 21. yüzyıla uzanan bu uzun soluklu çalışma, damgalarını vururlar. 17. yüzyıl IV. İvan’ın ölümüyle Rusya, 1598-1613 arasında “Kiril harflerinin Latin harflerine” aktarılması, karşılık Latince “classicism” (örnek, birinci sınıf) yani klasikçi karışık günlerin yaşandığı bir döneme girer. Puşkin’in ünlü gelişiyle başlıyor. “Folklor Sözlü Edebiyat” kavramını akımın yazarları “duyguyu” yanıltıcı bulurlar. oyununa da konu olan, kahramanı “Boris Godunov” dönemi açarak “Kısaca Rus Dili”nin doğuşuyla, gelişmesiyle “Gerçek” akılla kavranır. 16. yüzyılda İtalya’da doğan başlar çalkantılar sürüp giderken bu dönemde Piskopos ve “Sözlü Edebiyat Türleri”nin genişçe ele alınmasıyla klasikçi akımın ilkeleri Nicolas Boileau’nun Şiir Sanatı Avvakum Petrov’un hapishanede ele aldığı biyografisi araştırmasının kapısını aralıyor. (1674) yapıtında açıklanır. Jitiye’de, inancı uğruna hapis yatan birisinin notlarından öte, Günümüze dek gelmeden “Eski Rus Edebiyatı” üstünde de Bu akımın sürdürücülerine göre “yüksek türler” (kasideler, gerçek bir yazarın dünyası çıkar karşımıza. kapsamlı bir biçimde duruyor bu önemli çalışmasında Behramoğlu: kahramanlık destanları, trajedi), “aşağı türler” (komedi, “Yazılı Edebiyata Geçiş ve İlk Yazılı Metinler” inceleniyor RUSYA’DA ‘REFORMLAR YÜZYILI’: 18. YÜZYIL! yergi, fabl) olarak ele alınır edebiyat yapıtları. bir bir, en önemli ve ilklerin başında gelen “İgor Alayı Des- Rusya’da “Reformlar Yüzyılı” olarak anılır 18. yüzyıl. Hukuk, RUS EDEBİYATININ ‘ÜÇ BÜYÜKLER’İ tanı” hakkında genişçe bilgilendiriliyor okur. siyaset, kültür ve askeri alanda yenilikler peş peşe yaşama geçirilir. 13. ve 16. yüzyılların bir dökümünün ardından “İvan DERJAVİN, FONVİZİN VE RADİŞÇEV! “Devlet aygıtında, ülke yönetiminde, orduda, eğitimde, Peresvetov ve Mehmet Sultan Menkıbesi” de merakla okunan laiklik uygulamalarıyla kilisede, devletin işleyişinde, yürütme Bu yüzyılın ikinci yarısında ise “toplumsal gerçekçi” ve değerlendirmeler olarak kitapta yer alıyor. İvan Peresvetov, “Romantizm” eğilimleri baş göstermeye başlar. ve yargı erklerinin birbirinden ayrılmasında, medeni “16. yüzyıl ortalarında yaşamış bir yazar ve toplum hukukta, giyim kuşam, yaşama biçimi alanlarında, alfabede, Rus edebiyatının “üç büyükler”i olarak bilinen Derjavin, Fon- adamıdır.” Çar IV. İvan’a “Sultan Mehmet’in ağzından” vizin ve Radişçev’in yapıtları toplumu, okuru etkilemeye başlar. takvimde, hukuk ilkelerinin yazılı olarak sistemleştirilmesinde yönetim üzerine yol gösterici öneriler sunuluyor. Batı’yı, özellikle de İsveç başta olmak üzere Kuzey Avrupa Gavriil Romanoviç Derjavin (1743 / 1816), 18 yüzyıldan Üç Deniz Üzerine Yolculuk’ta Afanasi Nikitin’den de söz ülkelerini örnek almış, Rusya’da Bilimler Akademisi’nin 19. yüzyıla şiirleriyle köprü olan bir şairdir. Yaşamı >> 8 10 Nisan 2025 Resim İLYA REPİN / 17 EKİM 1905 gösteriler...