Katalog

Yapay zekâyla nereye! Distopya türünü asıl oyun alanı seçen ve burada oyunlar kurmayı seven Luigi Ballerini, İkinci İnsanlık’ta da günümüzde yaşananların seyrinin farklı pencerelerden fotoğrafını en ince ayrıntılarıyla ortaya koyarken bu seyrin varacağı yer, başımıza gelebilecekleri hissettirmekle yetiniyor yaşanabilecekler üzerinde düşünmeyi, tasalanmayı da bize bırakıyor. “insan için” olsa da küresel ve gün geçtikçe hayatın durmasına yol Y. BEKİR YURDAKUL daha çok kâr şiarıyla azgınlaşan sermayenin açıyor / açabiliyor. hayatı sürüklediği yer ve artık pek de uzak olmayan arlak Fikir Pastası (2019), Doğaya Fısıldayan Ço- SON İNSAN DA SON gelecekte hepimizi bekleyen sıkıntı ve zorluklar cuklar (2020), Adı Sıfır (2021), Mira Her Şeyi Bi- NEFESİNİ VERİNCE üzerine yeniden ve daha çok düşünmemizi iste- Plir (2022) adlarıyla dilimize kazandırılan yapıtla- Konuya, dilerseniz, İkinci İnsanlık’ın bahçesinden yen Ballerini, İkinci İnsanlık’ta bugün hayatımızda rını okuduysanız öyle sanıyorum ki siz de benim gi- bakalım: Ağır, kirli, zor, tekrarlara dayalı, sevmediği- daha çok yer alsa hevesiyle karşıladığımız “yapay bi, bir yabancı yazarı değil, ülkemizden güçlü bir ka- miz işleri aşama aşama yapay zekâya devretmenin zekâ”nın olası marifetlerini sıralıyor. lemin verimlerini okuduğunuz izlenimi edinmişsinizdir. başka sonuçları da olur. Böyle duyumsayışımda yapıtlarından aldığımız ses, “Mira’nın önderliğindeki yapay zekâlar, gezegenin lezzet ve melodinin yanı sıra sanırım kendisiyle yüz topyekûn korunmasına yönelik programı yüze görüşmelerimiz, söyleşmelerimiz de et- başlattıktan bir yıl, iki ay ve dört gün sonra, kili olmuştur. Benzer bir coğrafyadan, nörotoksik nano parçacıklara, kim bilir nasıl İtalya’dan “seslenen” Luigi Ballerini’nin bir özel direnç göstererek sağ kurtulan ancak dilimizde birkaç ay önce yayımlanan ye- tüm mahsulü yok eden kıtlıktan dolayı bir ni yapıtı İkinci İnsanlık’la bu duygular- deri bir kemik kalan ve aklını da neredeyse la buluştuğumu belirtmeliyim öncelik- tamamen yitiren, Dünya’daki son insan le. Ve elbette Ballerini’yi hem yapıtla- -Jesus adındaki bir İspanyol- 27. doğum rıyla hem de yüz yüze tanımalarımız- gününde son nefesini vermiştir.” (48) daki ince ve özenli emek için Günışığı Yeni çiçeklenen doğanın tadını çıkara- Kitaplığı’nı da kutlamalıyım. cak insan kalmamıştır artık. “Ve çiçekler DİSTOPYA USTASI BİR YAZAR makinelerin umurunda değildir.” 1963’te İtalya’nın Sarzana kentin- Mira’nın marifetiyle ve yuvarlandığı de doğan doktor, psikanalist, yazar “konfor”un içinde giderek robotlaşan Ballerini’nin hayata / bugünümüze tut- insandan eser yoktur işte Dünya’da. tuğu aynaya düşenleri başarıyla yansı- Bunca büyük bir karanlıktan bile tıp özgürce yorumlamamıza kapı arala- çıkışa ilişkin umudu hiç bitmez ede- yışı dolayısıyla zevkle, bir o kadar da sı- biyatın, çağrıldığımız bahçede bir kıntıya düşerek okuduğum bir önceki ki- ışık düşer önümüze… 1 tabı Mira Her Şeyi Bilir üzerine yazdı- Her şey insanlığın kadim belleğinde ğım metni şöyle bitirmiştim: dolayısıyla kitaplarda saklıdır. İlk insan- “Luigi Ballerini, bu sarsıcı distopik öy- lığın sonu bu belleğin, hikâyelerin ve ki- küsünde gelecekte bir dönemden açsa tapların ortadan kaldırılmasıyla gelmiştir. da sözü, altını çizdiği aslında ‘günümüz’dür. Distopya türünü asıl oyun alanı seçen Ardı arkası kesilmeyen, tarih boyunca sürüp ve burada oyunlar kurmayı seven Luigi gelen yenilgiler zinciri içinde Ballerini’nin sev- Ballerini, İkinci İnsanlık’ta da günümüzde ginin gücünü, karşı çıkmanın erdemini, merakın ya- yaşananların seyrinin farklı pencerelerden ratıcılığını sakladığı alanları bulup çıkarmak da biz fotoğrafını en ince ayrıntılarıyla ortaya 2 okurlara düşüyor.” koyarken bu seyrin varacağı yer, başımıza Desen: MURTEZA ALBAYRAK gelebilecekleri hissettirmekle yetiniyor yaşa- ‘YAZARKEN BENİM DE CANIM SIKILDI!’ Distopya türünde yazmayı seven, kurgunun akışı- nabilecekler üzerinde düşünmeyi, tasalanmayı da Evet, avuç içine, kalemin ucuna sığan devasa ay- na bilimkurguyu, dünden sesleri de davet eden bize bırakıyor. nasını günümüze tutmuş, yakın (hiç de uzak olma- Luigi Ballerini’nin bu yapıtını da yine aynı duygular- Bütün bunları varsıl bir kurguyla sunuyor, dolayıy- yan!) geleceğin vaat ettiklerini bir roman kurgusu la okurken bir yandan da onun o hiç vazgeçmeyen, la hikâyeyi kapının önünde unutmuyor. Yapıtı bun- içinde ve bütün açıklığıyla önümüze sermiş, çıkarı- asla teslim olmayan, tünelin ucundaki ışığa yönel- ca akıcı ve ilgiyle okunur kılmaktaki çabası için Tü- mı da yapıta ustaca yerleştirdiği ışığın da izini süre- ten, insanlığa / gençlere güven duyan tavrını da on- lin Sadıkoğlu’ya teşekkürle koyalım noktayı. rek bize bırakmıştı. ca karanlık bir tabloda bile derinden duyumsuyor, İzmir’deki görüşmemizde; kitabını çok sevdiği- kimi anlarda açıkça görüyorsunuz. İkinci İnsanlık / Luigi Ballerini / Çeviren: Tülin mi ancak arka plana sızanlar/ açıklıkla ortaya serdi- Bugün sosyal medya diye tanımlayacağımız Sadıkoğlu / ON8 / 192 s. / 13+ / 2023. ği gerçekliğimiz nedeniyle canım sıkılarak okuduğu- genel hapishane (dilerseniz “fanus” deyin) içinde mu söyleyince “Yazarken benim de canım sıkıldı…” 1 Mira Her Şeyi Bilir, Luigi Ballerini, Çeviren: kalmışlığımızın yanında koşan hayatımızı daha da olmuştu yanıtı. Tülin Sadıkoğlu, ON8, 244 s., 13+, 2022. kolaylaştırsın istediğimiz bilişim sistemleri ve onla- rın var ettiği teknolojik ürünler bir yanıyla da elimizi OLASI MARİFETLER! 2 Özgür Kölelik Çağı, Y. Bekir Yurdakul, Cum- kolumuzu her geçen gün daha çok bağlıyor, yer yer Teknolojideki gelişmeler, bilim insanlarının çabası huriyet Kitap-Kulaktan Kulağa, 29 Eylül 2022. 29 Şubat 2024 14