Katalog

REMZİ KİTABEVİ’NDEN ‘SAVAŞÇI’ 25. YIL ÖZEL BASKISI Doğan Cüceloğlu’ndan ‘Savaşçı’ 16 Şubat 2021’de yitirdiğimiz Doğan Cüceloğlu, 1999’da yayımladığı, “kendini gerçekleştirme”nin her canlının “doğuştan getirdiği” tek amaç olduğunu söylediği, bu yıl Remzi Kitabevi’nce “25. Yıl Özel Baskısı”nın yapıldığı başyapıtı Savaşçı’da, korku toplumundan kurtulmanın yolculuğuna çıkarıyor okuyucuyu. Cüceloğlu, “anlam arayışında ilk adım”ın “can alıcı soruları sorabilmek”, “ikinci adım”ın “bu soruların yanıtını aramak” olduğunu söyleyerek başlıyor Savaşçı’ya. Korkuyla kuşatılmış toplumlarda değerler üzerine kurulmuş bir yaşam biçiminin kurulamayacağı düşüncesiyle “anlamlı ve coşkulu bir yaşam için” bir sınıf öğretmeni olan Arif Bey’le toplum, felsefe, iletişim, insan ilişkilerini sorular ve yanıtlarıyla aktarıyor. spot san onurunu yücelttiği- ÖNER YAĞCI ni söylüyor. “Yalnızca diğer insanlarla değil, İNSAN OLMANIN ANLAMINI kendinizle de sürek- SORGULAYAN KİTAPLARIYLA li beraber yaşıyorsu- DOĞAN CÜCELOĞLU nuz” diyen Cüceloğ- İnsan İnsana, İnsan ve Davranışı, İçimizdeki Ço- lu, “Yaşam enerjini- cuk gibi insan olmanın anlamını sorgulayan kitapla- zin kaynağı sizin özünüz” diyor insana. rıyla tanıdık Doğan Cüceloğlu’nu (9 Şubat 1938 / 16 İnsanın, “kendi yaşamının direksiyonunu elinde” tu- Şubat 2021). Kişisel gelişim kitaplarının çeviri ko- tarsa insan olacağını anlatıyor. Ancak böyle insanların kan, bizden uzak yaklaşımlarından farklı olarak bi- bilinçli olarak “ben varım” diyeceğini ve “düşünürüm, zim toplumumuza, insanımıza sesleniyordu. isterim, yaparım” duygusuyla yaşayacağını vurguluyor. Montaigne’in Denemeler’inin ilk cümlesindeki İnsanın yaşamın neresinde olduğunun en iyi göster- “kendini tanıma”nın nasıl olacağının yolunu yorda- gesi olan sorumluluk bilincinin farkındalıkla başlaya- mını günlük yaşamımızdan aldığı, insanın içine işle- cağını, özgürlüğün ancak sorumluluk temeli üzerinde yen örnekleriyle, sorular sorup yanıtlar arayarak iç- yaşadığını, tüm sorunların temelindeki felsefi boyut ten sohbetiyle aktarıyordu. açık seçik ortaya konmadıkça, sorunları çözecek güce Korku Kültürü, Öğretmen Olmak / Bir Cana Do- ve yeterliliğe ulaşılamayacağını ve hayatın anlamının kunmak (İrfan Erdoğan’la söyleşileri) ve toplumsal bulunamayacağını söylüyor. nabzımızı tutmayı başardığı birçok kitabıyla insanın yaşamda özne olabilmesinin ne anlama geldiğini an- CÜCELOĞLU’NA GÖRE ‘SAVAŞÇI İNSAN’, latıyor, bunun için nelerin, nasıl yapılması gerektiği- SIRADANLIKTAN ÇIKMIŞ, GÖZLEMLEYEN, nin altını çiziyordu. Yolculuklara çıkıyor, görüştüğü BİLİNCİNİ SÜREKLİ CANLI TUTABİLMEYİ insanlarla yaşıyor, tartışıyor konuşuyordu. BAŞARAN ‘GÜÇLÜ İNSAN’DIR! rini sorular ve yanıtlarıyla aktarıyor. Doğan Cüceloğlu, 1999’da yayımladığı, “kendini “Kendisi olmayan insanın etkileme gücü”nün olamaya- CÜCELOĞLU: ‘YAŞAM ENERJİNİZİN gerçekleştirme”nin her canlının “doğuştan getirdiği” tek cağını, “insanın kaçamayacağı en büyük otorite”nin “kendi KAYNAĞI SİZİN ÖZÜNÜZ!’ amaç olduğunu söylediği, bu yıl Remzi Kitabevi’nce “25. vicdanı” olduğunu söyleyen Cüceloğlu, “Yarını yaratmak Bu soru ve yanıtlarda, “Balığın okyanusta yaşadığı gibi Yıl Özel Baskısı”nın yapıldığı başyapıtı Savaşçı’da, korku için güçlü olmak gerekir” diyor. “Gerçeğe saygı”ya dikkat toplumundan kurtulmanın yolculuğuna çıkarıyor okurunu. biz insanlar da kültür okyanusu içinde yaşarız” düşünce- çeken Cüceloğlu’na göre “savaşçı insan”, gözlemleyen, bi- siyle, gözlemleyen, sorgulayan, kendini gerçekleştirmeye “Anlam arayışında ilk adım”ın “can alıcı soruları so- lincini sürekli canlı tutabilmeyi başaran “güçlü insan”dır. çalışan bireyler yetişsin isteğiyle günlük yaşamın, dünya- rabilmek”, “ikinci adım”ın bu soruların “yanıtını ara- “İnsanı Ararken Damdan Düşen Psikolog” (Ca- mak” olduğunu söyleyerek başlıyor Savaşçı’ya. nın sorunlarının, siyasetin yaşamı etkilemesinin, felsefi çı- nan Dilâ), “Derviş’in Aklı” (Prof. Ahmet Dervişoğ- karımlarla açıklandığını görüyoruz. Korkuyla kuşatılmış toplumlarda değerler üzerine ku- lu), Deniz Bayramoğlu’nun “Kendini Keşfetmeye Zor- rulmuş bir yaşam biçiminin kurulamayacağı düşüncesiy- İnsanın arayışa girmesi, farkına varması, uyanması, ni- luklarla Başa Çıkmaya Var mısın?” adlı söyleşilerin- le “anlamlı ve coşkulu bir yaşam için” bir sınıf öğretme- yet etmesi ile yaşamının anlam kazanmasının gerektiğini, de Cüceloğlu’nun yaşamı boyunca aradığı “savaşçı ni olan Arif Bey’le toplum, felsefe, iletişim, insan ilişkile- savunduğu değerlerle var olabileceğini, bu değerlerin in- insan”ı tüm yönleriyle tanıyoruz. n Anlamlı ve coşkulu bir yaşam için! şekilde paylaşıldığı, hakkaniyetli bir dünya olsun istiyordu. masını ister. Toplumun galip gelmesi durumunda kişinin PROF. DR. ÜSTÜN DÖKMEN Cüceloğlu, Savaşçı’da anlaşılır bir dille insanın kendisi- kendisini gerçekleştirmesi mümkün olmaz . ni nasıl olgunlaştırabileceğini anlatmıştır. Bitmemiş işleri- Adını hatırlamadığım bir yazar yıllar önce Cüceloğlu’nun YAŞAMI BOYUNCA HAKKANİYET mizin, eziklik duygularımızın bize ağırlık verdiğini, yaşam görüşlerine benzer bir şekilde şöyle demişti: “Yüzyılımız- İLKESİNİN YAYGINLAŞMASI İÇİN SAVAŞTI! sorumluluğumuzu üstlenmenin ise bizi hafifletebileceğini da insanlar, kendileri yaşamak yerine televizyonun karşısı- Doğan Cüceloğlu’nun (Doğan Ağabeyimin) ekranlarda- kendi yaşantısından örnekler vererek ifade etmiştir. na oturup başkalarının yaşantılarına musallat oluyorlar.” ki ve konferanslarındaki güler yüzünü Savaşçı (Remzi Ki- tabevi) adlı kitabında da hissediyoruz. ‘SAVAŞÇI’DA İNSANA İLİŞKİN EMPATİ! Tarihte pek çok savaşçı yaşamıştır. Bunlar iki gruba ay- PEK ÇOK ÖĞRETİ VAR! İlk kitaplarımdan birisinin sekiz kelimeden oluşan uzun rılır; birinci grupta sadece öldürmeye odaklananlar vardır, Savaşçı’da insana ilişkin pek çok öğreti var. Bunlardan bir adı vardı. Şimdi yazmış olsam kısaca Empati adını ko- ikinci grupta ise insanları yaşatmak için uğraşanlar, sava- birisine göre insanlar, hayvanlar, bitkiler, doğal yapıları- yardım. Cüceloğlu’nun bu muhteşem kitabını şimdilerde ben şanlar bulunur. na uygun davranmak, kendilerini gerçekleştirmek isterler. yazmış olsaydım kitabın adını Savaşçı koymazdım. Çün- İkinci grupta “Milletin hayatı tehlikeye girmedikçe sa- Bunu yapamayanlar “mış gibi” yaşarlar. Bir aslan savan- kü eski çağlardan bu yana savaşçılık kültürümüzün önem- vaş bir cinayettir” diyenler, monarşiye, oligarşiye, tek da da yaşar, hayvanat bahçesinde de. li bir parçası olmuştur ancak her konuda etkili olmayabilir. adam rejimlerine karşı olanlar, laiklikten, bilimden, sanat- Ancak hayvanat bahçesinde “mış gibi” yaşar. Bir ağa- Büyüklerimiz veremle savaş, trahomla savaş, cehaletle tan yana olanlar bulunur. cı yıllarca özel tekniklerle budarsanız minyatür ağaç, yani savaş dediler. İlk ikisine itirazım yok fakat “Cehaletle sa- Doğan Cüceloğlu ikinci gruptaki savaşçılardan birisidir. bonzai olur. Bonzai de “mış gibi” yaşar. Kafeslerdeki as- vaş” dediğimizde, cehaleti düşman bellerken cahilleri de Yaşamı boyunca, Savaşçı kitabında da dile getirdiği üzere lanlar da bonzailer de kendilerini gerçekleştiremezler. düşman bellemiş oluruz. Bu durumda biz cahillerle sava- anlamlı ve coşkulu bir yaşam için, özellikle hakkaniyet il- İnsanlar ancak özgür seçimler yaparak kendilerini ger- şırken cahiller de bizimle savaşmaya başlarlar, gelişme- kesinin yaygınlaşması için savaştı. O, ailede baskıların, top- çekleştirebilirler. Toplum kişinin duygularını bastırması- ye direnç gösterirler. Bu durumda kitaba Savaşçı yerine lumda ise yolsuzlukların, hırsızlıkların olmadığı, gelirin adil nı, reddetmesini, çevrenin istekleri doğrultusunda davran- olumlu bir ad verirdim. Şart mıdır bu? Değildir. n 15 Şubat 2024 9