Katalog

ROMAN ÖDÜLÜ: HIDAYET KARAKUŞ / ‘BANA BIR RESMINI YOLLA’ Bir vefa öyküsü! Roman dalında 76 yapıtın değerlendirildiği ve seçici kurulu Konur Ertop, Asuman Kafaoğlu Büke, Zeynep Aliye, Öner Yağcı, Gamze Akdemir’den oluşan 79’uncu Yunus Nadi Roman Ödülü, Hidayet Karakuş’un Bana Bir Resmini Yolla (Bilgi Yayınevi) adlı yapıtına verildi. Yapıt, kışlada başlayan bir arkadaşlığın dost mektuplarıyla güçlendiği, Cumhuriyetin ilk yıllarına mercek tutan, devrimin aydınlık ve ilerici yanını, köylerdeki etkilerini konu alıyor. Bana Bir Resmini Yolla, Cumhuriyetin etkilerinin yanı sıra köylerde yurttaşların karşı karşıya kaldığı zorluklar ile yurdun ücra yerlerinde hastalığa ve geri kalmışlığa karşı mücadele eden adı duyulmamışların mücadelesine de mercek tutan bir vefa öyküsü. HİDAYET KARAKUŞ Hidayet Karakuş, 6 Eylül 1946’da Yalvaç’ın Kurusarı köyünde doğdu. İlkokuldan sonra girdiği Isparta Gönen İlköğretmen Okulu’nu 1964’te, Selçuk Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü 1966’da bitirdi. Adana’da, Manisa’da, İzmir’de Türkçe öğretmenliği yaptı. İlk şiirlerini okul ve Isparta gazetelerinde yazdı. Şiirleri Çağrı, Şölen, Forum, Ilgaz, Varlık, Dönemeç, Yarın, Gösteri, Sanat Olayı, Somut, Adam Sanat, Düşlem başta olmak üzere çok sayıda edebiyat dergilerinde yayımlandı. 1997’de Ankara Üniversitesi T. Ö. Merkezi’nce “Başarılı On Çocuk Kitabı Yazarı”ndan biri seçilerek “Altın Kalem” ödülü aldı. CENGİZ KARAGÖZ Bana Bir Resmini Yolla, iki as- n ker arkadaşının mektuplaşmalarıyla ilerleyen, arada Âşık Hasan’ın öy- küleriyle gelişen bir roman. Romanın arka planında Cum- huriyet Devrimlerinin köyler- de, kasabalarda nasıl anlaşıldığı- nı, nasıl karşılandığını okuyoruz. İsmail Amca’nın torununu bulduk. O bizi köylerde gezerken konularına girmek için kullandıkla- Anlatır mısınız? gezdirdi, konuk etti. Kasabayı görmeden yaz- rı tekerlemeleri düşündüm. Güncel konulara, yaşama uy- Cumhuriyet Devrimlerinin ülkede mak istemedim. gun bir anlatımla vermeye çalıştım. nasıl gerçekleştiğini, nasıl yerleşti- Kitabınızda Mustafa Kemal Atatürk’ün Köyde, türkülerin içinde büyüdüm. Hâlâ çok türkü din- n rildiğini öteden beri merak ederdim. yurttaşlarla yakın ilişkisini görüyoruz. lerim. Geçen yıllarda oldukça ilgilendim. Babam (Hasan Tahsin), 1931’de Mustafa Kemal, öncelikle mükemmel bir in- Türkü CD’leri biriktirdim. Şu anda yanılmıyorsam alt- askerliğini bitirmiş, kışlada arka- sandı. Aydındı, bir dehaydı. mışa yakın ilin türküsü var belgeliğimde. daş olduğu İsmail Hakkı’yla mek- Ülkeyi kurtarmanın bu ülke insanını kurtarma- Türkülerdeki Türkçenin gücünü de dinledikçe daha iyi tuplaşmaya başlamış. Ben bu mek- ya yetmeyeceğini, padişahlığın yüzyıllar boyun- kavradım. Derinliği gördüm. tuplaşmaların tanığıyım. ca bu halka bir şey vermediğini görmüştü, bili- Öylesine imgelerle karşılaştım ki türkülerimizde, Bedri Bu iki insan birbirlerini görmeden 58 yıl mektuplaştılar. yordu. Bir yurdu sevmek yurdun taşını, toprağını, ağacını, Rahmi’ye hak vermemek elde değil. Hani diyor ya “Ne Sonunda İsmail Hakkı ölünce bitti. Ben de bu iki arkadaşın kuşunu sevmektir ama öncelikle insanını sevmek demektir. vakit bir köy türküsü duysam şairliğimden utanırım”. mektupları aracılığıyla devrimlerin, çağcıl yasaların köy- Halkını cephelerde çok iyi gözlemlemiş, onun insan ni- Ben de utandım. lerde, kasabalarda nasıl karşılandığını anlatmak istedim. teliklerini içselleştirmiş bir önderdi Mustafa Kemal. Romanınızda kahramanlar yerel bir dil kullanıyor. n Bu arada ekonomik kalkınmanın, fabrikaların, barajla- O nedenle kendi sırça köşkünden bakmamıştır halka. Kitabın arkasında bir de “Yerel Sözcükler Sözlüğü” rın, demiryollarının nasıl büyük bir heyecanla yapıldığı- Onların derdiyle yanmış, o dertlere çözümün nerede ol- var. Edebiyatta yerel dilin önemi nedir sizce? nı okudum. Bu mektuplar benim için bir araçtı. Devrim- duğunu düşünmüş, uygulamıştır. Türkçemiz çok varsıl bir dil. Yazı diline geçmemiş o lerin yapıldığı dönem olarak da 1931 ile Atatürk’ümüzün Kimseyi de dışlamamış, kendisini eleştirenleri bile ör- kadar çok sözcüğümüz var ki... öldüğü 1938 tarih aralığını yazdım. neğin Reşit Galip’i bakan yapmıştır. Öylesine demokrat Anlatım olanaklarımızı geliştirmek, genişletmek için Romanınızın hazırlık aşamasından söz eder misiniz? bir insandır. yabancı sözcüklere, kavramlara başvurmak yerine halkın n Öteden beri aklımı kurcalayan bir konuydu devrimle- Kitabınızın her bölümünde bir türkü çınlıyor. yaratısı olan yerel sözcükleri kullanmak gerekiyor. n rin nasıl karşılandığı. Yüzde 85’i köylerde, kasabalarda Türküleri hangi amaçla kullandınız? Türkülerin ya- Hem karakterlerin yaşadığı dönemin, ortamın rengini ver- yaşayan bir topluma çağcıl bir yaşamın gerektirdiği dev- şamınızdaki yeri nedir? sin diye, hem yerel sözcükler dilin dolaşımına girsin diye rimler nasıl yerleşti, verildi? Halkımızın yoksulluğu, derdi boyundan aşkındır o yıl- gerektikçe kahramanlarımı yerel sözcüklerle konuşturdum. Araştırmalarımda Cumhuriyetin kuruluşuyla ilgili oku- larda da. Derdini nasıl anlatır? Gazete yok, radyo yeni Eski Türk Dil Kurumu’nun yaptığı çok önemli bir ça- duğum kitaplar da bu konuda bana bilgi verdi. gelmiş ülkeye ama yaygın değil. Türküler en önemli an- lışma var: Derleme Sözlüğü. Eski basılmış hali 13 cilt- Çocukluğumda bende derin izler bırakan olayları da o latım aracı. ti. Şimdi 6 cilt olarak Türk Dil Kurumu Yayınları’nda bu- yıllara taşıdım. Bölümlerin akışına göre uygun olan, olabildiğince az lunuyor. İsmail Hakkı’nın memleketi İskilip’i görmek istiyor- bilinen türküleri halkın duygularını yansıttığını düşüne- Bütün yazarlar, şairler, dilseverler yararlanmalı. Ben dum. Babamın gidemediği kasabayı 2013 yılında eşimle rek bölüm başlarında kullandım. de bu sözlükten anlattığım yörelerin sözcüklerini yakala- birlikte gidip gördüm. Bir de biçem olarak meddahların, halk ozanlarının mak için yararlandım. n 8 17 Ekim 2024 OSMAN AKBAŞAK