Katalog

SOSYAL BİLİMLER ARAŞTIRMASI ÖDÜLÜ: HİLMİ UYSAL, MUALLA AKSU, PAKİZE TÜRKOĞLU / ‘SAĞLIK EKSENİYLE KÖY ENSTİTÜLERİ: SAĞLIK EĞİTİMİYLE CANLANDIRILACAK KÖY’ Cumhuriyetin kamucu sağlık eğitimiyle kalkınma! Sosyal Bilimler Araştırması dalında 24 yapıtın Hilmi Uysal, Mualla Aksu ve Pakize değerlendirildiği ve seçici kurulu Dr. Alev Coşkun, Türkoğlu’nun çalışması Sağlık Ekseniyle Köy Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. Örsan Kunter Enstitüleri-Sağlık Eğitimiyle Canlandırılacak Köy Öymen, Prof. Dr. Şaduman Halıcı ve Osman Selim kitapları arasında paylaştırıldı. Hilmi Uysal ve Kocahanoğlu’ndan oluşan 79’uncu Yunus Nadi Sosyal Mualla Aksu ile ödüle layık görülen çalışmalarını Bilimler Araştırması Ödülü, Sercan Ünsal’ın Köy ve kitabın yazarlarından geçtiğimiz yıl aramızdan Enstitüleri-Kırsal Kalkınma ve Sağlık Kolu (Cilt I-II) ile ayrılan Pakize Türkoğlu’nu konuştuk. HİLMİ UYSAL MUALLA AKSU PAKİZE TÜRKOĞLU 1957’de Çorum’da bir Köy Bölge Okulları 1955’te Amasya’da dünyaya gelen 1927’de dünyaya gelen Pakize Türkoğlu, öğretmeninin torunu olarak dünyaya Mualla Aksu, ilk eğitiminin ardından Aksu Köy Enstitüsü (1944) ve Ankara gelen Hilmi Uysal, ilk ve orta eğitimini Amasya Kız İlköğretmen Okulu’nda eğitim Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü (1947) bitirdi. İlk görev yeri Antalya Merkez Kırklareli’nde tamamladı. görüp mezun oldu. Kemer Bölgesi Geçici Başöğretmenliği Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Sekiz yıl köy öğretmenliği yaptıktan olan Türkoğlu daha sonra ilk, orta ve 1982’de mezun olan Uysal, 1991 yılında sonra ilköğretim müfettişi olma hedefiyle yükseköğretim kurumlarında öğretmen ve nöroloji uzmanı oldu. Gazi Yüksek Öğretmen Okulu’ndan mezun yönetici olarak çalıştı. 1998’de Avustralya Prince of Wales olan Aksu, kadınların müfettiş yapılmadığı Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Hastanesi Nörolojik Bilimler Enstitüsü’nde dönemde eğitim uzmanı olarak görev yaptı. Fakültesi Eğitim Bilimleri Anabilim çalışan Uysal, 2006 yılında Akdeniz Eğitim yönetimi ve teftişi alanında Gazi Dalı öğretim görevlisiyken emekli olan Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Üniversitesinde yüksek lisans, Ankara Türkoğlu, bir dönem genel yönetim Dalı’na katıldı ve halen aynı klinikte Prof. Dr. Üniversitesi’nde doktora yapan Aksu, kurulunda bulunduğu Türkiye Öğretmenler olarak çalışmaktadır. akademik yaşamına 1989’da başladı. Sendikası’nın (TÖS) kuruluşundan Uysal’ın nöroloji alanında editörlüğünü 1996’da doçent, 2002’de profesör yaptığı 10 kitap ve çeviri editörlüğünü kapatılmasına kadar üyesiydi. unvanı alan Aksu, 2007’de bir grup yaptığı iki uluslararası kitabı bulunmaktadır. Tonguç ve Enstitüleri kitabıyla 1998’de gönüllü ile kurduğu Yeni Kuşak Köy Türkiye İş Bankası’nın verdiği Toplum ve Enstitülüler Derneği Antalya Şubesi’nin İnsan Bilimleri Büyük Ödülü’nü aldı. kurucu başkanı oldu. ÇAĞDAŞ BAYRAKTAR Türkoğlu, 79’uncu Yunus Nadi Sosyal Bilimler Ödülü’ne değer görülen çalışmanın Halka Köy Enstitülerini kapatma gerekçesi olarak sunulan Köy Enstitülerinin sağlık alanındaki faaliyetleri yete- n yayımlanmasından kısa bir süre sonra 25 “komünist” vb. suçlamaları göstermek halkta kabul görüyor rince bilinmiyor. Sizce bunun nedenleri nedir? Temmuz 2023’te aramızdan ayrıldı. ama sağlıkçıları yetiştiren okulların kapatılmasını açıklamak HİLMİ UYSAL - Hiç bilinmiyor demek daha doğru olur. Anısına saygıyla... mümkün değil. Dolayısıyla önce okul sayısı 7’den 2’ye in- Bunun başlıca birkaç nedeni olduğu kanısındayım: diriliyor (hemen 1946’da) ve ardından 1950’e 1’e indiriliyor Öncelikle Köy Enstitüleri resmi olarak kapatılmadan ön- ve ardından 1951’de son mezununu veriyor. belirgenleşen sağlık politikalarını özgün özellikleri nelerdir? ce “Köy Enstitüsü Sağlık Kolu” okulu çok önceden sessiz, Kamuoyuna yapılan bir açıklama bulamadık. Sadece Sağ- MUALLA AKSU - Kemalist Cumhuriyetin eğitim politi- sedasız ve sebepsiz kapatılıyor. Halkın bu kapatmayı bilme- lık Bakanlığı’nın “gezici köy sağlıkçısına ihtiyacı kalmadı- kası gibi sağlık politikası da kamucudur. Çünkü “imtiyazsız, mesi isteniyor. Çünkü açıklamak mümkün değil. ğını” belirten gerekçesi var ortalıkta ve ne yazık ki bununla sınıfsız, kaynaşmış bir kitle” hedeflenmektedir. Gezici köy sağlık memurlarının köyler için önemini köylü ilgili bir yazışmayı dahi bulabilmiş değiliz. Bu amaçla da günümüzdeki uygulamaların aksine, “pa- hemen kavrıyor ve yaşamlarına etkisi çok somut, bebekleri Kemalist Cumhuriyetin, Köy Enstitüleri üzerinden de ran kadar eğitim”, “paran kadar sağlık” anlayışından ölmüyor onlar sayesinde. n >> 12 17 Ekim 2024