Katalog

PROF. DR. EMRE KONGAR VE ZÜLÂL KALKANDELEN’DEN ‘DEVRİMİN VE KARŞI DEVRİMİN YÜZ YILI 3: KARŞI DEVRİM YANILSAMASI 2002-2019’ AKP iktidarının karşıdevrim adımları Prof. Dr. Emre Kongar ve Zülâl Kalkandelen’in, Atatürk’ün gerçekleştirdiği mucizevi Cumhuriyet Devrimi’nin aşamalarını, bu aşamaların hangi sırayla nasıl uygulamaya geçtiğini ortaya koydukları, üç cilt olarak yayımlanan, zamandizin (kronoloji) çalışması Devrimin ve Karşı Devrimin Yüz Yılı’nın (Remzi Kitabevi) üçüncü cildi Karşı Devrim Yanılsaması (2002-2019) okuyucularla buluştu. Kongar ve Kalkandelen ile üçüncü cilt merkezinde AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından “sivil darbe” ile “tek adamlığın sağlamlaştığı 2019 yılına kadar yaşananların yansımasını konuştuk. Halk Oylamasıyla Cumhuriyet’in Temellerini Sarsıyor: Gül Dö- nemi, 99 (28 Ağustos 2007 - 12 Eylül 2010)”. Bu dönemi, 12 Eylül 2010 tarihindeki halkoy- lamasıyla, yargının siyasetin emrine verilmesine kadar ele aldık. Çünkü bu tarihten sonra AKP iktidarı, sadece devlete değil, yargıya da egemen olmaya başladı. “13. Bölüm: Yargı Yoluyla, Sivil Darbenin Temelleri Atılıyor (12 Eylül 2010 - 27 Mayıs 2013)”. Yargının da si- yasal iktidar denetimi altına alındığı bu dönemi, Gezi Parkı Direnişi tarihine kadar irdeledik. Çünkü Gezi Parkı Direni- şi, AKP iktidarının doruktan aşağı doğru hareketinin başla- masını simgeliyor. GEZİ DİRENİŞİ VE SONRASI! “14. Bölüm: Karşı Devrime Tepki: Gezi Parkı ve Sonrası İktidarın Paylaşım Kavgası ve Peş Peşe İki Darbe: Parla- menter Rejime Veda (27 Mayıs 2013 - 16 Nisan 2017)”. Bu dönem, artık çok zayıflayan iktidarın, çözümü rejim değişik- liğinde aradığı 16 Nisan 2017 halkoylaması tarihinde bitiyor. “15. Bölüm: Karşı Devrimi Aldatan Zafer Görüntü- sü: Şahsım Devleti ve Sonun Başlangıcı (16 Nisan 2017 - 31 Aralık 2019)”. Bu bölüm, 3. cildin neden “Karşı Dev- CEREN AKSAN MUMCU rim Yanılsaması” adını taşıdığını açıklayan olaylarla dolu. Çünkü bu dönemdeki olaylar, iktidarın rejimi değiştirerek kullanılmasını sağlamak için metni defalarca kontrol ettik. MEHMET S. AMAN zafer kazandığını zannederken, aslında ülkeyi yönetemeye- Elbette gözümüzdün kaçan ifadeler de olabilir ama kita- ceği bir “şahsım devleti” rejimi kurarak kendisini başarı- mehmet.aman@cumhuriyet.com.tr bın AKP iktidarını değerlendirmek, övmek ya da yermek sızlığa nasıl mahkûm ettiğini gösteriyor. için kaleme alınmadığını özellikle belirtmeliyim. n Cumhuriyetin 100 yıllık geçmişini zamandizin olarak in- Z. K. - Emre Hocam doğru bir değerlendirme yaptı. Ki- Tamamen özgün olan ve diyalektik bir anlayışla kaleme celediğiniz kitabınızın 3. cildini nasıl bir izlekte geliştirdiniz? tabın diyalektik yaklaşımı en çok bu bölümlenmelerde or- alınan her bölümün başındaki çözümlemeler Zülâl Hanım EMRE KONGAR - Bu cilt de bütün öteki ciltler gibi taya çıkıyor. Dikkat edilirse, bütün ciltlerdekilerle birlikte ile birlikte, o bölümdeki olayları tekrar irdeledikten son- yaklaşık on yıllık bir çalışmanın ürünü. On yıl önce başla- 3. cildin bölümleri de bugüne dek dikkat edilmeyen zirve- ra kaleme alındı. Dolayısıyla her tarih maddesi, bütünüyle dığımız bu çalışma, yaklaşık iki yıl kadar önce bin sayfayı leri ve dönüm noktalarını belirliyor. Ahmet Necdet Sezer’in nesnel olaylar hakkında yazıldı. aşan bir hacimde yayınevine teslim edilmişti. Sonradan ya- Cumhurbaşkanlığı’ndan ayrılması gibi, 12 Eylül 2010 hal- Z. K. - Gerçekten de olayları ardı ardına sanki bir roman yınevi sorumlularının katkılarıyla hem çıkartmalar hem de koylaması gibi, Gezi Parkı Direnişi gibi. En son dönüm okuyormuş gibi okursanız, ülkede yaşanan birçok krizin ve eklemeler yaptık. Metni daha önce de yaptığımız bölümle- noktasının 16 Nisan 2017’de rejimi değiştiren halkoylama- sorunun nereden kaynaklandığını anlamak olanaklı oluyor. meler bağlamında üç cilde böldük. sı olduğuna dikkat edilmesi gerekir diye düşünüyorum. İlk iki ciltte AKP öncesindeki Türkiye’yi göz önüne serdik- Bu süreç içinde çapraz denetimlerle tüm ciltleri “demokra- ten sonra, 3. ciltte son 21 yılın muhasebesini objektif bir DEPREM VE İMAR AFFI! tik rejim” konusundaki tartışmalar, siyasal cinayetler, Türk şekilde ortaya koymak istedik. Çünkü toplumsal olayların n Önceki iki ciltten farklı olarak, bu cildin sonunda Lirası’nın değer değişimleri ve bazı özelleştirmeler gibi eko- hiçbirisi aniden patlak vermiyor aslında. Her şeyin başla- “İmar Affı İle İlgili Düzenlemeler” bölümünü ekliyorsu- nomik konularda güvenilir bir kaynak haline getirdik. Bazı masına zemin yaratan karşıtlıklar, çekişmeler, dış ve iç mü- nuz. Bunu tercih etmenizin nedenini anlatır mısınız? önemli olayları ayrı listeler halinde ekler olarak vererek metni dahaleler, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeler var. E. K. - Bu fikir 6 Şubat deprem felaketinden sonra ak- zenginleştirdik ve sürecin daha iyi algılanmasına hizmet ettik. AKP dönemine ilişkin doğru bir çözümleme yapabilmek lımıza geldi. Daha doğrusu Zülâl Hanım’ın aklına geldi. ZÜLÂL KALKANDELEN - Bu zamandizin, aslında Em- için, tarihsel olayları neden ve sonuç ilişkileriyle anlamlan- Böylece siyasal iktidarların bu deprem felaketindeki rolünü re Hocamın Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve daha sonra 21. dırmak gerekiyor. Kitabın bunu sağlamasını umuyoruz. ayrı bir liste halinde okurların dikkatini sunduk. Yüzyılda Türkiye adlı eserlerini hazırlarken tohumlarını attı- Z. K. - Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra ğı bir çalışma. Ben onun başlattığı çalışmaya sonradan dahil SİVİL DARBENİN TEMELLERİ! yaşananlar, toplumda çok önemli bir kırılma yaşanmasına oldum. Mevcut taslakları belirlediğimiz ölçütlere göre epey- n Kitaptaki zamandizinden yola çıkarak, 2002-2019 yol açtı. Çürük binaların çökmesinde elbette sahtekâr mü- ce geliştirdik ve olayları 19 Mayıs 1919’dan 2019’un sonuna arasında sizce en önemli kırılma noktaları nelerdi? kadar yüz yıllık bir tarih süreci içinde ele aldık. teahhitlerin birinci derecede sorumluluğu var; ancak onlar E. K. - Bu sorunuzun yanıtı kitabın en özgün niteliği olan gibi uygun olmayan zeminlerde kaçak binalar yapılması- Çalışmayı üç kitaba bölerken izlediğimiz yaklaşım, sanı- diyalektik bölümlemede görülüyor: “11. Bölüm: Karşı Dev- rım kitabı diğer zamandizinlerden ayıran en önemli unsur ol- na ya da fazladan kat çıkılmasına olanak sağlayan ve imar rim ve Emperyalizm İş Başında: Türkiye ‘Ilımlı İslam’ Yala- du. Çünkü daha en baştan devrim-karşıdevrim ilişkisini orta- nına Kurban Ediliyor (3 Kasım 2002 - 28 Ağustos 2007)”. suçlarına af çıkaran siyasetçilerin sorumluluğu da büyük. İmar yolsuzluklarını büyüten de bu. ya koymak amacıyla hareket ettik. 2023’te bugün ülke ola- Bu dönemi, AKP’nin seçimi kazanma tarihinden, Ahmet rak geldiğimiz noktada, birileri tarafından yeni bir tarih ya- Necdet Sezer’in yerine Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanı se- FETÖ soruşturmaları siyasi ayağa uzanmadığı için bu Cumhuriyet düşmanı örgütle ilişkide bulunanların, yıllar- zılmaya çalışılırken, bunun özellikle vurgulanması gerekiyor. çilme tarihine kadar ele aldık. Böylece, AKP ’nin, Sezer’in n 3. cilt AKP’nin iktidara gelişiyle başlıyor. AKP’nin ül- Cumhurbaşkanlığı zamanında devleti ele geçiremediği dö- ca onlarla birlikte yol yürüyenlerin hiçbir şey olmamış gibi keyi uçuruma sürükleyişini adım adım takip ediyorsunuz… nemdeki uygulamalarıyla, Cumhurbaşkanlığı’na da egemen yoluna devam etmesi aklıma geliyor. E. K. - Aslında bu zamandizin ideolojik ve siyasal önyargı- olmasından, yani devlete de hâkim olmasından sonraki dö- İmar affında da benzer bir durum söz konusu. O kaçak lardan arındırılmış bir biçimde düzenlendi. Gerek Zülâl Hanım nem arasındaki uygulamaları arasındaki farka dikkat çektik. ve çürük binaları yapanları seçimlerde oy için affeden siya- “12. Bölüm: Karşı Devrim, Silivri Davaları ve 12 Eylül gerekse ben, maddelerin yazımında özellikle tarafsız ifadeler siler de bilinmeli ve yargılanmalı diye düşünüyorum. n 6 11 Mayıs 2023